इटहरी- १ महिनादेखि जारी लकडाउनको कारण उद्योगी व्यापारीहरु चिन्तित बनेका छन्। कोरोना भाइरस नियन्त्रणको लागि घोषणा गरिएको लकडाउनले उद्योगी व्यापारी मारमा परेको उनीहरुको दुखेसो छ। उत्पादन र व्यापारको मुख्य समयमै उद्योग व्यवसाय बन्द गर्नुपर्ने स्थिति आएकोले संकट भएको उनीहरु बताउँछन्।
महिना दिनदेखि उद्योग व्यवसाय बन्द हुँदा समेत सरकारले चासो नदिएको उनीहरुको गुनासो छ। उद्योगधन्दा बन्द भएको यतिका समय बितिसक्दा समेत सरकार कानमा तेल हालेर बस्नु दुःखद भएको बताउँछन् मोरङ व्यापार संघका अध्यक्ष पवन सारडा।
बैंकले ब्याज मिनाहा गर्ने अवस्था नरहेको र सरकराले पनि ब्याजदर घटाउने कुनै प्रकृया नथालेको हुँदा उद्योगीहरु चल्न सक्ने अवस्था नरहेको उनी सुनाउँछन्।
‘बजारबाट पैसा उठेको छैन। निर्माण सामग्री उत्पादन गर्ने मुख्य समय नै उद्योग बन्द गर्नु परिरहेको छ। एक पैसाको आम्दानी छैन। अनि सरकार चाहीँ काम नगरे पनि कामदारको पैसा दिनुपर्छ भन्छ। हामीले कहाँदेखि ल्याएर दिनु पैसा? सरकारले हामीलाई के दिएको छ?,’ आक्रोशित हुँदै उनी भन्छन्, ‘अरु देशमा अनुदानको प्याकेज ल्याइसके। तर नेपाल सरकारले ब्याजदर घटाउने समेत निर्णय गरेको छैन। बैंकको पैसा दिएन भने कालो सूचीमा राख्छ। कोरोनाबाट बाँचिन्छ होला तर बैंकको ब्याजले मार्ने अवस्था छ। सरकार आफ्नो जिम्मेवारीबाट भागिरहेको छ।’
सारडाकै विचारमा सहमत छन् उद्योग वाणिज्य संघ दमकका अध्यक्ष गोकुल श्रेष्ठ। लामो समय व्यापार व्यवसाय बन्द हुँदा समेत सरकारले वास्ता नगरेको उनको भनाइ छ। यस्तोबेला उद्योगीलाई मारेर राज्य समृद्ध नहुने उनको तर्क छ। राज्यलाई दुःख परेको बेला उद्योगी व्यापारीले सहयोग गरिरहेको अवस्थामा व्यापारीको पिडा पनि राज्यले बुझिदिनुपर्ने उनी बताउँछन्। बैंकको ब्याजले व्यापारी समस्यामा पर्ने भएकोले सरकारले व्यापारीलाई बचाउनुपर्ने उनको भनाइ छ।
‘कोरोना संक्रमणसँगै रेमिट्यान्स घट्ने सम्भावना धरै छ। विदेशमा भएका धेरै नेपाली युवा स्वदेश फर्किन्छन्। त्यो बेला नेपालका उद्योग पनि बन्द गर्नुपर्ने अवस्था आयो भने के हालत हुन्छ?’ उनी भन्छन्, ‘त्यसैले भविष्यसम्म सोच्ने हो भने र नेपालको अर्थतन्त्र बिग्रन नदिने हो भने उद्योगी व्यापारीलाई अनुदान वा ब्याजदर मिनाहको व्यवस्था मिलाउनुपर्छ।’
उता पर्यटन व्यवसायी जिवन पराजुली सरकारको लहैलहैमा लागेर घाटा भएको बताउँछन्। ‘सरकारले नेपाल भ्रमण वर्ष २०२० घोषणा गर्यो। लगानीकर्ताहरुले बैंकमा ऋण गरेर नयाँ होटेलमा लगानी गर्न थाले। तर अहिले आएर होटेल व्यवसाय चौपट भएको अवस्था छ। बैंकको ब्याज कसरी तिर्ने ठूलो समस्या भएको छ। उनी भन्छन्, ‘सरकारले आह्वान गर्दा जसरी व्यसायीले सहयोग गरे अब व्यवसायीले घाटा हुँदा पनि सरकारले हेर्नुपर्छ। बैंकका ब्याज मिनाहा गरिदिए धेरै राहत हुन्छ। त्यही ब्याजले मार्ला भन्ने पो ठूलो पिर छ।’
तत्कालन अब लकडाउन खुल्ने अवस्था नभएको र खुलिहाले पनि होटेल तथा पर्यटन व्यवसाय चल्न नसक्ने उनको बुझाइ छ। इटहरी होटेल व्यवसायी संघका अध्यक्ष समेत रहेका पराजुलीले धेरै होटेलले मजदुरलाई खान दिनसक्ने अवस्था समेत नरहेको बताए। होटेल व्यवसायको लागि यो एउटा अत्यन्तै चुनौतीको समय भएकोले सरकारले अनुदान वा ब्याज मिनाहाको कार्यक्रम ल्याउला भन्नेमा उनी आशावादी छन्।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।