कोरोनाकाे असर : प्राविधिक र उपकरण नआउँदा गौतमबुद्ध विमानस्थलकाे निर्माण प्रभावित

पर्यटन-उड्डयन

दीपक घिमिरे शनिबार, फागुन २४, २०७६ १३:१०

भैरहवा- चीनबाट सुरु भएकाे कोरोना भाइरसका कारण निर्माणधिन गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको काम प्रभावित भएकाे छ। नेपालका अन्य राष्ट्रिय गौरवका आयोजनाजस्तै विमानस्थल निर्माणमा पनि कोरानाको असर देखिएको हाे।

अंग्रेजी नयाँ वर्ष मनाउन चीन गएका दक्ष जनशक्ति काेराेना भाइरसका कारण नेपाल फर्कन नपाएपछि विमानस्थल निर्माणको काम प्रभावित भएकाे आयोजनाले जनाएको छ। विमानस्थल निर्माणको काम चिनियाँ कम्पनी नर्थ वेस्ट सिभिल एभिएसनले गरिरहेको छ।

चीनमा कोरोना भाइरसको संक्रमण बढेसँगै चीनबाट दक्ष प्राविधिक जनशक्ति र विमानस्थलमा जडान गर्नुपर्ने उपकरणहरु आउन नसकेको आयोजना प्रमुख प्रवेश अधिकारीले बताए। कोरोनाको संक्रमणका कारण चीनबाट ल्याइने भनिएका टर्मिनल भवनमा प्रयोग गरिने ब्यागेज ह्याण्डलिङ सिस्टम, सञ्चार उपकरण र कन्भेयर बेल्ट जडान गर्न र धावन मार्गका लागि आवश्यक लाइटलगाएतका उपकरणहरु ल्याउन सकिएको छैन। जसका कारण आयोजनाको काम प्रभावित भएको छ।

'भाइरसका कारण २० जना चिनियाँ दक्ष जनशक्ति नेपाल आउन सकेका छैनन्,' आयोजना प्रमुख अधिकारीले भने, 'जसका कारण निर्माण कार्यको अन्तिम समयमा रहेको विमानस्थल निर्माणकाे काम प्रभावित बन्न पुग्यो।’

टर्मिनल बिल्डिङ र रनवेमा जडान गर्नुपर्ने चार–पाँच कन्टेनर उपकरण अहिलेसम्म चीनमै रोकिएको आयोजनाले जनाएकाे छ। कोरोना भाइरसको संक्रमणको अवस्था हेर्दा विमानस्थल निर्माणको काम चौथो पटक थपिएको म्यादभित्र पनि पूरा हुन नसक्ने देखिएको छ।

नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणले चौथो पटक सन् २०२० को मार्च ३० सम्मका लागि म्याद थपेको थियो। ‘कोरोना भाइरसको असरले अप्ठेरो अवस्था आयो,’ विमानस्थलका आयोजना प्रमुख अधिकारीले भने, ‘अब विमानस्थल निर्माणको काम कहिलेसम्म लम्बिन्छ भन्ने कुरा कोरोना भाइरसको असर कहिलेसम्म रहन्छ भन्नेमा निर्भर हुने भयाे।’

आयोजना प्रमुख अधिकारीका अनुसार ४० जनाको चिनियाँ कामदार टोली फिल्डमा हुनुपर्नेमा अहिले २० जनाले मात्र काम गरिरहेका छन्। विमानस्थलको १० प्रतिशत कामको प्रगति प्राविधक र उपकरण नआउँदा प्रभावित भएको आयोजना प्रमुख अधिकारीले बताए। मार्च पहिलो हप्तासम्म कामदार र उपकरण नआएमा चौथो पटक थपिएको म्यादमा पनि अन्तराष्ट्रिय उडानका लागि विमानस्थल तयार नहुने अधिकारीले सुनाए। २०१८ मा सञ्चालनमा ल्याउने घोषणा गर्दै विमानस्थल निर्माण सुरु भएको थियो। विभिन्न कारण देखाउँदै आयोजनाको समयावधि थपिएको थपियै छ।

कोरोना भाइरस संक्रमणका कारण चालु आर्थिक वर्षभित्र सञ्चालनमा आउने भनिएको विमानस्थल तोकिएको समयावधिभित्र सञ्चालनमा आउने सम्भावना न्यून रहेको जानकारहरु बताउँछन्। आयोजना निर्माणका लागि ८ अर्ब ५५ करोड रुपैयाँ लाग्ने प्रारम्भिक अनुमान गरिएकोमा लागत बढेर पहिलो चरणमै ११ अर्ब पुग्ने अनुमान गरिएको छ।

८६ प्रतिशत काम सम्पन्न
निर्माणधिन गौतमबुद्ध अन्तराष्ट्रिय विमानस्थलमा अहिले फिनिसिङको काम भइरहेको छ। विमानस्थलको ८६ प्रतिशत भौतिक निर्माणमा प्रगति भएको आयोजनाले जनाएको छ।

विमानस्थल निर्माणको पहिलो चरण अर्थात् आइसिबी–१ को अधिकांश काम सकिए पनि रनवेमा बत्ती जडान, ब्यागेज ह्याण्डलिङ सिस्टमलगायत केही अत्यावश्यक काम प्रभावित भएको छ। आयोजना प्रमुख अधिकारीका अनुसार सञ्चार उपकरण जडानको तयारी छ भने फिनिसिङको काम बढीमा ५ प्रतिशत मात्र बाँकी छ। 'विमानस्थलमा ८/१० प्रकारका उपकरणहरु जडान गर्नुपर्ने छ, त्यसमध्ये अधिकांश उपकरण आइसकेका छन्,' आयोजना प्रमुख अधिकारीले भने, 'आउनुपर्ने केहि महत्त्वपूर्ण उपकरण र दक्ष जनशक्ति आउन नपाउँदा आयोजनाको काम प्रभावित बनेको छ।'

उपकरण जडान नगरी फिनिसिङको काम पनि प्रभावित भएकाे उनको भनाई छ। अहिले टर्मिनल बिल्डिङमा उपकरण जडानको काम प्रभावित भउकाे हाे। एसि जडानका लागि एक्पोर्ट १०/१२ जना कामदार नआएका कारण एसि जडान रोकिएको छ।

दोस्रो चरणमका आइसिबी–२ अन्तर्गतका कम्युनिकेसन, नेभिगेसन र सर्भिलेन्सको काम मध्ये भिओआररडिएमई सञ्चार उपकरण, मौसम पूर्वानुमान उपकरण पनि ९५ प्रतिशतन्दा बढी आइसकेका र जडानको तयारी भइरहेको छ। बाँकी पाँच प्रतिशत उपकरण थाइल्याण्डबाट आउने अधिकारीले बताए।

३१ डिसेम्बर २०१४ काम सुरु भएको यो आयोजनाको पहिलो चरणको काम (आइसिबी–१) ६ अर्ब ८२ करोड लागतको हो। विमानस्थल आयोजनामा एडिबीको ४० दशमलव पाँच प्रतिशत ऋण तथा १८ प्रतिशत अनुदान, ओपेक फन्ड फर इन्टरनेसनल डेभलपमेन्ट्सको ३० दशमलव पाँच प्रतिशत ऋण र नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणको ११ प्रतिशत लगानी छ।