सुर्खेत– मध्यपश्चिमाञ्चलको कुल खेतीयोग्य जमिनमध्ये ८० प्रतिशत जमिन सिँचाइ सुविधाबाट वञ्चित भएको पाइएको छ।
मध्यपश्चिमाञ्चल क्षेत्रीय कृषि निर्देशनालय सुर्खेतको तथ्यांक अनुसार यस क्षेत्रमा पाँच लाख ८५ हजार दुई सय ३९ हेक्टर जमिन खेतीयोग्य छ। तर, त्यसमध्ये चार लाख ६६ हजार नौ सय ३७ हेक्टर जमिनमा सिँचाइ सुविधा छैन।
मध्यपश्चिममा साढे चार लाख हेक्टरभन्दा बढी खेतीयोग्य जमिन अझैं सिँचाइविहीन छ। यसले गर्दा खेतीयोग्य जमिनमध्ये एक लाख ३५ हजार सात सय ७० हेक्टर जमिनमा खेती नै हुनसकेको छैन भने खेती गरिएको जमिनमा पनि सिँचाइ अभावले लगानी अनुसारको उत्पादन लिन नसकिएको जनाइएको छ।
यस क्षेत्रका १५ जिल्लाको कुल खेतीयोग्य जमिन पाँच लाख ८५ हजार दुई सय ३९ हेक्टर जमिनमध्ये अहिले एक लाख १८ हजार तीन सय दुई हेक्टर जमिनमा मात्र वर्षभरि सिँचाइ पुग्ने गरेको छ। यो कुल खेतीयोग्य जमिनको २० प्रतिशत मात्र हो। सिँचाइ अभाव भएका ८० प्रतिशत ठाउँमा खेतीका लागि आकाशेपानीको भर पर्नुपर्ने अवस्था छ।
कुल खेतीयोग्य जमिनमध्ये हाल चार लाख ४९ हजार चार सय ६९ हेक्टर जमिनमा मात्र खेती गरिएको छ।
मध्यपश्चिमका १५ जिल्लामा सिँचाइ आयोजनाहरू नै न्यून रहेको पाइएको छ। क्षेत्रीय सिँचाइ निर्देशनालयका अनुसार, मध्यपश्चिम क्षेत्रमा अहिले पाँच वटा सिँचाइ आयोजना सञ्चालन भइरहेका छन्। मझौला सिँचाइ आयोजना, सिँचाइ तथा जलस्रोत व्यवस्थापन आयोजना, नयाँ प्रविधिमा आधारित सिँचाइ आयोजनाहरू मध्यपश्चिमका १५ वटै जिल्लामा सञ्चालन भइरहेका छन्।
समुदाय व्यवस्थित कृषि क्षेत्र सिँचाइ आयोजना रुकुमको चौरजहारीमा सञ्चालन भइरहेको छ भने कर्णाली अञ्चल सिँचाइ विकास कार्यक्रम भने कर्णाली अञ्चलका पाँच जिल्लामा सञ्चालन भइरहेका छन्। यी आयोजना सम्बन्धित जिल्लाका सिँचाइ डिभिजन र सव–डिभिजन कार्यालयहरूलाई सञ्चालन गर्न जिम्मा दिइएको क्षेत्रीय सिँचाइ निर्देशनालयले जनाएको छ।
क्षेत्रीय कृषि निर्देशनालयका प्राविधिक सहायक दिपेन्द्र श्रीवास्तवले खेतीयोग्य जमिनमा सिँचाइको व्यवस्था गर्नसके मध्यपश्चिमको उत्पादन क्षमता बढ्नुका साथै किसानको आर्थिक अवस्थामा सुधार ल्याउन सकिने बताए। सिँचाइ सुविधाका लागि केही जमिनमा विकल्प नभए पनि धेरै मौसमी सिँचाइको जग्गामा सिँचाइ सुविधाको सम्भावना रहेको उनको भनाइ छ। सिँचाइ अभावकै कारण खाद्यान्न उत्पादनमा ह्रास आउने गरेको छ।
सुर्खेत, दैलेख र कालिकोट जिल्लाहरूमा खेतीयोग्य जमिनको आधाभन्दा बढी जमिनमा सिँचाइ अभाव रहेको छ। सुर्खेत जिल्लाको कुल खेतीयोग्य जमिन ५५ हजार दुई सय हेक्टर रहे पनि अहिले १२ हजार दुई ७६ हेक्टर जमिनमा मात्र सिँचाइ भइरहेको छ। यो तथ्यांक हेर्दा सुर्खेत जिल्लामा अझै पनि ४२ हजार नौ सय २४ हेक्टर जमिनमा सिँचाइ अभाव रहेको छ।
त्यस्तै, दैलेखमा कुल खेतीयोग्य जमिन ४३ हजार एक सय २१ हेक्टर छ। कुल खेतीयोग्य जमिनमध्ये अहिले दुई हजार पाँच सय ७६ हेक्टर जमिनमा मात्र सिँचाइ भइरहेको छ भने ४० हजार पाँच सय ४५ हेक्टर खेतीयोग्य जमिनमा अझै सिँचाइ पुग्नसकेको छैन।
कालिकोटको कुल खेतीयोग्य जमिन १७ हजार नौ सय ८४ हेक्टर जमिन भए पनि दुई हजार पाँच सय नौ हेक्टर जमिनमा मात्र सिँचाइ भइरहेको छ। यो तथ्यांक हेर्दा कालिकोटमा १५ हजार चार सय ७५ हेक्टर खेतीयोग्य जमिनमा अझैसम्म सिँचाइ पुग्नसकेको छैन।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
-1766919412.png)
-1764146706.png)
-1766648928.png)
