काठमाडौं– नशालु पदार्थसँग सम्बन्धित यौन दुर्व्यवहार र हिंसा बढ्दै गएको बताइएको छ। एन्जलिया रस्किन युनिभर्सिटी, बेलायतकी वरिष्ठ प्राध्यापक डा लता गौतमले काठमाडौंमा एक कार्यक्रममा यसलाई नयाँ चुनौतीका रुपमा उल्लेख गरिन्। बुधबार अन्नपूर्ण न्युरो सेन्टरस्थित ‘विज्ञान चौतारी’को १६औं शृंखलामा उनले यसलाई अनुसन्धानको दायरामा ल्याउन जरुरी भएको बताइन्।
युवावस्थाका महिलालाई थाहा दिएर वा नदिएर नशालु पदार्थको सेवन गराई यौन दुव्र्यहार गरिने घटना विश्वव्यापी रुपमा बढेको उनले बताइन्। यसरी दुव्र्यवहार वा बलात्कारमा परेकाहरुले उजुरी कमै गर्ने, उजुरी गरे पनि उचित न्याय नपाउने देखिएको उनको भनाइ छ। भनिन्, ‘यसरी यौन हिंसा ७० देखि ८० प्रतिशत चिनेजानेका र आफन्तबाटै हुने गरेको छ। जसले गर्दा पनि उजुरी गर्ने र न्याय पाउने सम्भावना कम हुन्छ।’
नेपालमा अझै आधुनिक अनुसन्धान प्रणाली नभित्रिएकाले न्याय पाउने सम्भावना कमजोर रहेको उनले बताइन्। ‘नशालु पदार्थसँग सम्बन्धित यौन दुव्र्यवहारको विश्वमा रगत, युरिन मात्रै होइन कपालसमेत जाँचेर अनुसन्धान गर्न थालिएको छ। तर, हाम्रा फरेन्सिक ल्याबमा यी जाँचको व्यवस्था हुन सकेको छैन।’
नशालु पदार्थको सेवनपछि यौन दुव्र्यवहार वा बलात्कारमा परेकाहरुको रगतमा ४८ घन्टा, युरिनमा १२ देखि ४८ दिन र कपालमा वर्षौं पछि पनि प्रमाण रहने उनले बताइन्। फरेन्सिक साइन्समा विद्यावारिधी गरेकी डा गौतमले भनिन्, ‘यसकारण कपालबाट गरिने अनुसन्धान प्रभावकारी देखिन्छ।’
नशालु पदार्थसँग सम्बन्धित यौनजन्य दुव्र्यवहार सबैभन्दा बढी मदिरा सेवनपछि हुने गरेको उनले बताइन्। त्यसपछि गाँजा र नशालु पदार्थजन्य विभिन्न औषधिहरुको प्रयोग हुने गरेको डा गौतमले उल्लेख गरिन्।
पानी वा पेय पदार्थमा सजिलै घुल्न सक्ने खालका नशालु पदार्थ यौन दुराचारीले बढी प्रयोग गर्न सक्नेतिर उनले सचेत गराइन्।
उनले नेपाल प्रहरीको फरेन्सिक ल्याब र नेसनल फरेन्सिक ल्याबलाई वैज्ञानिक अनुसन्धानका लागि आफू सघाउन तयार रहेको पनि बताइन्। भनिन्, ‘मैले दुवै ल्याब घुमिसकें। अब नयाँ प्रविधि अनुसार अनुसन्धान गर्न जरुरी छ। यसका लागि म आफूले जानेको ज्ञान बाँड्न तयार छु।’
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
