काठमाडौं– नेपाल क्रिकेट संघ (क्यान) निलम्बनमा पर्दा खेलाडी, प्रशिक्षक र अम्पायरलाई प्रत्यक्ष मार परेको छ। खेलाडी राष्ट्रिय टिमसम्म आउनका लागि बैधानिक प्रक्रिया निर्माण हुन सकेको छैन भने प्रशिक्षक र अम्पायरले अवसर पाउन छाडेका छन्।
_x000D_
_x000D_
हाल राष्ट्रिय खेलकुद परिषद अन्तर्गत ११ जना प्रशिक्षक रहेका छन्। तर राष्ट्रिय टिमका मुख्य प्रशिक्षक जगत टमाटा बाहेक अन्य प्रशिक्षकले जिम्मेवारी पाउन सकेका छैनन्।
_x000D_
_x000D_
'जबदेखि क्यान निलम्बनमा पर्यो एक दुई जना प्रशिक्षक बाहेकले काम पाएका छैनन्। अपडेट हुन र नयाँ कुरा सिक्ने मौका गुमाएका छन्' प्रशिक्षक दीपेन्द्रप्रताप सिंह भन्छन्, 'यो कुरा गुनासो गर्ने ठाँउ पनि छैन।'
_x000D_
_x000D_
उनले अनुभवी प्रशिक्षकहरुलाई घरेलु प्रतियोगितामा पनि बेवास्ता गरिएको गुनासो गरे। 'क्रिकेट संघ चाडो बनेन भने हामीले पाएको एकदिवसीय स्टाटसलाई समेत जोगाउन गाह्रो हुन्छ,' उनले भने,'क्रिकेट संघ बनेर सिस्टम बलियो बन्नु पर्छ भन्ने मेरो मान्यता छ। जसले गर्दा नेपाल भरिका प्रशिक्षकले काम गर्ने मौका पाउछन्। राम्रा खेलाडी उप्पादन गर्न सकिन्छ।'
_x000D_
_x000D_
क्रिकेट संघ नहुँदा प्रशिक्षकको मूल्याङ्कन हुन नसकेको सिंहको भनाइ छ। 'काम गरिरहेका प्रशिक्षकको विश्लेषण र मूल्याङ्कन कसले गर्ने?,' सिंहले प्रश्न गरे।
_x000D_
_x000D_
अम्पायरका पनि समस्या उस्तै छन्। नेपालमा २ दर्जन अम्पायर भएपनि ३ जनाले अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगिता खेलाउने मौका पाएका छन्। बुद्धि प्रधान, देवेन्द्र सुवेदी र विनय झा अन्तर्राष्ट्रिय अवसर पाउने अम्पायर हुन्।
_x000D_
_x000D_
क्यान निलम्बन भएपछि अम्पायरका लागि आइसिसी र एसिसीका कुनै तालिम हुन सकेको छैन। जसले गर्दा क्रिकेटको प्राविधिक जनशक्तिको अवस्था दयनीय रहेको अन्तर्राष्ट्रिय अम्पायर संजय गुरुङ बताउँछन्।
_x000D_
_x000D_
'क्यान हुँदा देश तथा विदेश हुने अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगितामा अवसर पाउथे। विदेश जान नपाए पनि देशमा अवसर पाएका थिए,' अन्तर्राष्ट्रिय अम्पायर गुरुङ भन्छन्,'अहिले अन्तर्राष्ट्रिय अनुभव त छाडौं। यहि नेपालमै गरिरहेको कामको रिपोर्ट पठाउने निकाय पनि छैन।'
_x000D_
_x000D_
गुरुङले कतिपय अम्पायरहरु पलायनको स्थितिमा रहेको पनि बताए। 'नयाँ अम्पायरको पनि उत्पादन हुन सकेको छैन। नयाँ नयाँ नियम र प्रविधि सिक्ने अवसरबाट अम्पायर बन्चित भएका छन्,' उनले गुनासो गरे।
_x000D_
_x000D_
क्यान हुँदा वर्षमा एउटा अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगिता हुने गरेको हुँदा अम्पायरहरुले अवसर पाएको उनको भनाइ छ। 'क्षेत्रीय र राष्ट्रिय प्रतियोगितामा राम्रो गर्ने अम्पायरले अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगितामा मौका पाउथे। जसले गर्दा उनीहरुको हौसला बढ्थ्यो,' गुरुङले भने,'तर आधिकारिक निकाय नहुँदा ठूलो मर्का परेको छ।'
_x000D_
_x000D_
_x000D_
क्यान निलम्बन हुँदा क्रिकेट विकास ठप्प
_x000D_
२०७३ बैशाखमा आइसिसीले अन्तरिक विवाद र सरकारी हस्तक्षेत्र भन्दै क्यानलाई निलम्बन गरेको थियो। त्यसपछि आइसिसीले नै नेपाली क्रिकेटको व्यवस्थापन हेर्दै आएको छ।
_x000D_
_x000D_
निलम्बनपछि आइसिसीले विवाद समाधानका लागि सल्लाहकार समूह गठन गरेको थियो। सल्लाहकार समूहमा निर्वाचित क्यानसहित सरोकारवाला व्यक्ति सदस्य दिए। समितिले क्यानको नयाँ विधान बनाएको थियो। सो विधानलाई निर्वाचित क्यानले पहिला परिमार्जित सहित पारित गरेको थियो। तर आइसिसीले हुबहु पारित गर्नु पर्ने भनेपछि गत वैशाखमा हुबहु पारित भएको थियो।
_x000D_
_x000D_
नयाँ विधानअनुसार गठन भएको पाँच सदस्यीय मोनिटरीङ समितिले जिल्ला क्रिकेट संघको निर्वाचनको अध्ययन गरेको थियो। अब स्वतन्त्र समितिको निर्णयपछि सम्पन्न हुने प्रदेश र केन्द्रको निर्वाचनसँगै आईसीसीले क्यान माथिको निलम्बन फुकुवा हुने विश्वास गरिएको छ। तर निलम्बन कहिले फुकुवा हुन्छ त्यो अहिले नै भन्न सकिने अवस्था छैन।
_x000D_
_x000D_
'क्यान नहुँदा नेपाली क्रिकेटलाई धेरै असर गरेको छ। क्यान भएको भए सबैले काम पाउथे। प्रशिक्षकहरु पनि अपडेट हुन्थे। नयाँ प्रशिक्षक पनि आउथे, उनीहरुलाई पनि काम र जिम्मेवारी आउथ्यो,' नेपाली राष्ट्रिय टिमका पूर्व कप्तान तथा सल्लाहकार समूहमा रहेर विधान बनाएका पवन अग्रवालले नेपाल लाइभसँग भने।
_x000D_
_x000D_
क्यान नहुँदा भइरहेका अम्पायरले काम चलाउनु पर्ने स्थिति रहेको उनको भनाइ छ। 'केहि अम्पायरले आइसिसीको प्रतियोगितामा खेलाइरहनु भएको छ। तर नयाँ अम्पायर आउन सकेका छैनन्,' उनी भन्छन्।
_x000D_
_x000D_
खेलाडी उत्पादनमा पनि असर परेको उनको भनाइ छ। 'खेलाडीको पनि ५०-१०० जतिको सीमित समूह छ। घरेलु क्रिकेट हुँदैन भने खेलाडी बृद्धि हुँदैन,' उनले भने, 'खेलाडी, प्रशिक्षक, अम्पायर र पूर्वाधार 'पार्ट अफ क्रिकेट' हो। समग्रमा क्रिकेटलाई धेरै नराम्रो भइरहेको छ।'
_x000D_
_x000D_
_x000D_
क्रिकेट निकासको अन्तिम अवसर
_x000D_
गत साता एसियाली क्रिकेट काउन्सिल (एसिसी) ले आफ्नो साधारणसभामा निर्वाचित नेपाल क्रिकेट संघ (क्यान) लाई सहभागी गराएसँगै नेपाली क्रिकेटमा देखिएको अन्योल अन्त्य हुने सकारात्मक संकेत देखिएको छ।
_x000D_
_x000D_
अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट काउन्सिल (आइसिसी) बाट निलम्बनकै अवस्थामा निर्वाचित क्यानका महासचिव अशोकनाथ प्याकुरेलले एसिसीको साधारणसभामा भाग लिएका थिए। पाकिस्तानमा भएको साधारणसभामा प्याकुरेलले क्यान निलम्बन र पछिल्ला घटनाक्रमको जानकारी दिएका थिए। साधारणसभामा आइसिसीका पदाधिकारी समेतको उपस्थित रहेकाले नेपाली क्रिकेटको अन्योल हटाउन आइसिसीले छिट्टै कदम चाल्ने प्याकुरेलले नेपाल लाइभलाई बताएका थिए।जसको प्रभाव स्वरुप आइसिसीका प्रतिनिधि काठमाडौं आउने भएका छन्।
_x000D_
_x000D_
आइसिसीले गठन गरेको स्वतन्त्र समितिको बैठकका लागि आइसिसीका प्रतिनिधि काठमाडौं आउन लागेका हुन्। स्वतन्त्र समितिको बैठक आगामी मंसिर २१, २२ र २३ गतेका लागि तय भएको छ। स्वतन्त्र समितिमा आइसिसीका अमर शेख, नितिश कोथारी र मोहमद अली छन्। यस्तै राष्ट्रिय खेलकुद परिषद्को तर्फबाट एलबी क्षेत्री र निर्वाचित क्यानको तर्फबाट ठाकुरप्रताप थापा सदस्य छन्।
_x000D_
_x000D_
समितिका सदस्य क्षेत्रीले आइसिसीको प्रतिनिधि काठमाडौं आउने पुष्टी गर्दै भने,'डिसेम्बरको पहिलो साता बैठक बस्ने भएको छ।' उनले बैठकमा मुख्य गरी २ विषयमा छलफल हुने बताए। 'निलम्बित क्यानले मुद्दा फिर्ताका लागि अघि बढाएको प्रक्रिया र जिल्लाको विषयमा आइसिसीमा पठाइएको प्रतिवेदनको विषयमा छलफल हुनेछ,' उनले भने,'यी विषयमा छलफलपछि कसरी अघि बढ्ने विषयमा निर्णय हुनेछ।'
_x000D_
_x000D_
यसअघि जिल्ला क्रिकेट संघमा दिइएको सदस्यता र निर्वाचनको विषयमा समितिका कानुनी सल्लाहकारले अध्ययन गरी आइसिसीमा प्रतिवेदन बुझाएका थिए। प्रतिवेदनलाई आइसिसीले अध्ययन गरेको थियो।
_x000D_
_x000D_
'क्रिकेट संघको संगठनीक संरचनालाई पुनर्जन्म दिनका लागि हामीले एउटा निकास खोजेका छौं। जुँगाको लगाइँ कसैले गरेन भने क्रिकेटले निकास पाउछ,' क्षेत्रीले भने,'बैठकमा म सकारात्मक तरिकाले प्रस्तुत हुन्छु। क्रिकेटले निकास खोजेको छ। निकास दिनका लागि मेरो भूमिका रहन्छ। यस्तो सोच सबैमा भएमा निकास निस्कन्छ।'
_x000D_
_x000D_
तस्बिर सौजन्य : बाह्रखरी डटकम
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
