लन्डन – बेलायतको लिड्स विश्वविद्यालयमा अन्तर्राष्ट्रिय कानुनका प्राध्यापक डा. सूर्यप्रसाद सुवेदीले पाश्चात्य सभ्यतामा पूर्वीय सभ्यताको गहिरो छाप रहेको जनाएका छन् ।
आफ्नो सम्मानमा बेलायतको म्यानचेस्टर विश्वविद्यालयले आयोजना गरेको एक सम्मेलनलाई सम्बोधन गर्दै उनले भने, ‘शान्तिका अग्रदूत गौतम बुद्धको समयमा नै एक किसिमको संसदीय अभ्यास प्रचलनमा थियो र हिन्दु र बुद्ध धर्मका ग्रन्थहरूमा मानिसको व्यक्तिगत स्वतन्त्रताको सम्मान गरिएको उल्लेख छ । प्राचीन समयमा पूर्वीय सभ्यता पाश्चात्य सभ्यता भन्दा निकै अगाडी रहेको थियो र पूर्वीय दर्शनका केही मूल्य र मान्यताहरूले पाश्चात्य दर्शनलाई प्रभावित गरेको थियो । त्यसैले पूर्वीय सभ्यता र पाश्चात्य सभ्यतामा कुन राम्रो हो भन्ने बहसमा लाग्नु भन्दा दुवै सभ्यताका राम्रा कुरा समावेश गरी एउटा सिङ्गो मानव सभ्यता विकास गर्दै लान सकिए संसारमा सबैको भलो हुनेछ,’ उनले भने ।
बेलायतका प्रतिष्ठित विश्वविद्यालयमा लब्ध–प्रतिष्ठित प्राध्यापकहरूले आफ्नो विधामा जीवनभर दिएको उत्कृष्ट योगदानको कदर गर्दै त्यस्ता प्राध्यापकको सम्मानमा एक ग्रन्थ प्रकाशन र सम्मेलन गर्ने परम्परा छ । बेलायतको प्राज्ञिक क्षेत्रमा यो एक असाधारण र विरलै रूपमा गरिने सम्मान मानिन्छ । त्यसलाई परम्परागत अङ्ग्रेजी भाषामा फेस्श्रीफ्ट (Festschrift) भन्ने गरिएको छ । यस्तो सम्मेलनमा ती प्राध्यापकको सुपरिवेक्षणमा विद्यावारिधि गरेका संसारभर छरिएका प्राज्ञिक सन्ततिहरू र सहकर्मी प्राध्यापकहरू जम्मा भई उनलाई सामूहिक सम्मान गर्ने, उक्त ग्रन्थ समर्पण गर्ने, प्रवचन राख्ने र रात्रि भोजको आयोजना गर्ने प्रचलन छ।


यसै परम्परा अनुसार प्रा. डा. सुवेदीको सम्मानमा म्यानचेस्टर विश्वविद्यालयमा आयोजना गरिएको एक समारोहमा बेलायतका दुई महिला प्राध्यापक डा. लुइसा आश्ली र डा. निकी बटलरले प्रकाशन गरेको ‘अन्तर्राष्ट्रिय रूपमा मानव अधिकार कार्यान्वयनमा देखिएका समस्या र तिनको समाधान’ पुस्तक उनीहरूले सुवेदीलाई अर्पण गरे । त्यसपछि उक्त ग्रन्थ लीड्स विश्वविद्यालयका भूतपूर्व डीन प्राध्यापक स्टेफेन व्हिटलीले लोकार्पण गरेका थिए । त्यसपछि प्राध्यापक सुवेदीले मानव अधिकार र अन्तर्राष्ट्रिय कानुनमा दिएको योगदानको बारेमा प्रकाश पारेका थिए ।
उक्त समारोहमा डा. निकी बटलर र डा. लुइसा आस्लिले प्रा.डा. सुवेदीको प्राज्ञिक तथा पेसागत योगदानबाट प्रभावित भएर उक्त ग्रन्थको लेखन र सम्पादन गरेको बताएका थिए ।
उक्त दुई अङ्ग्रेज महिला प्राध्यापकहरूले प्राध्यापक सुवेदीको सुपरिवेक्षणमा दश–पन्ध्र वर्ष अघि विद्यावारिधि गरेका थिए र उनीहरूले अहिले आफ्ना गुरुको सम्मानमा उक्त ग्रन्थ लेखन र सम्पादन गरेका हुन् । बेलायतको प्रतिष्ठित प्रकाशन गृह राउटलेजले उक्त ग्रन्थ प्रकाशन गरेको हो । उनीहरू मध्ये डा. निकी बटलर म्यानचेस्टर विश्वविद्यालयमा प्राध्यापक भएकीले उनले उक्त कार्यक्रम आफ्नै विश्वविद्यालयमा आयोजना गरेकी हुन् । उक्त सम्मेलनको समाप्ति पछि प्रा. सुवेदीको सम्मानमा एक रात्रि भोजको आयोजना गरिएको थियो ।
प्राध्यापक सुवेदीको सुपरिवेक्षणमा २३ देशका ४० जना विद्यार्थीले विद्यावारिधि गरेका छन् । उनी आफैँले अक्सफोर्ड विश्वविद्यालयबाट विद्यावारिधि र महाविद्यावारिधि गरेका हुन् । उनले १२ वटा ग्रन्थ र ६० भन्दा बढी प्राज्ञिक लेख संसारभरिका उत्कृष्ट जर्नलमा प्रकाशन गरेका छन् । सुवेदीले लिड्स विश्वविद्यालयमा सन् २००४ देखि र अक्सफोर्ड विश्वविद्यालयमा सन् २०१६ देखि प्राध्यापन गर्दै आएका छन् ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।