• गृहपृष्ठ
  • मुख्य समाचार
  • नेपाल लाइभ

    • राजनीति
    • निर्वाचन विशेष
    • अनुसन्धान
    • प्रवास
    • विचार
    • फिचर
    • समाचार
    • ब्लग
    • समाज
    • अन्तर्वार्ता
    • सुरक्षा/अपराध
    • साहित्य डबली
    • विश्व
    • कोरोना अपडेट
    • नेपाल लाइभ विशेष
    • जीवनशैली
    • भिडियो

    बिजनेस लाइभ

    • अर्थ समाचार
    • बैंक/बिमा/सेयर
    • पर्यटन-उड्डयन
    • अटो
    • पूर्वाधार
    • श्रम-रोजगार
    • कृषि
    • कर्पोरेट
    • सूचना-प्रविधि
    • बिजनेस लाइभ भिडियो
    • बिजनेस टिप्स
    • अन्तर्वार्ता - विचार

    इन्टरटेनमेन्ट लाइभ

    • समाचार
    • सिनेमा
    • अन्तर्वार्ता
    • रंगमञ्च
    • फिल्म समीक्षा
    • गसिप
    • संगीत
    • विचार-विश्लेषण
    • इन्टरटेनमेन्ट लाइभ भिडियो
    • सञ्जाल
    • फेसन
    • मोडल

    स्पोर्टस लाइभ

    • फिचर
    • फुटबल
    • क्रिकेट
    • अन्य
    • लेख-विश्लेषण
    • अन्तर्वार्ता
हाम्रो बारेमा
  • हाम्रो बारेमा
बिहीबार, कात्तिक २७, २०८२ Thu, Nov 13, 2025
  • गृहपृष्ठ गृहपृष्ठ
  • राजनीति
  • निर्वाचन विशेष
  • अनुसन्धान
  • बिजनेस लाइभ
  • इन्टरटेन्मेन्ट लाइभ
  • स्पोर्टस लाइभ
  • प्रवास
  • भिडियो

बिजनेस लाइभ

  • अर्थ समाचार
  • बैंक/बिमा/सेयर
  • पर्यटन-उड्डयन
  • अटो
  • पूर्वाधार
  • श्रम-रोजगार
  • कृषि
  • कर्पोरेट
  • सूचना-प्रविधि
  • अन्य
    • बिजनेस लाइभ भिडियो
    • बिजनेस टिप्स
    • अन्तर्वार्ता - विचार

इन्टरटेन्मेन्ट लाइभ

  • समाचार
  • सिनेमा
  • अन्तर्वार्ता
  • रंगमञ्च
  • फिल्म समीक्षा
  • गसिप
  • संगीत
  • विचार-विश्लेषण
  • इन्टरटेनमेन्ट लाइभ भिडियो
  • अन्य
    • सञ्जाल
    • फेसन
    • मोडल

स्पोर्टस लाइभ

  • मुख्य समाचार
  • फिचर
  • फुटबल
  • क्रिकेट
  • अन्य
  • लेख-विश्लेषण
  • अन्तर्वार्ता
विचार

वैदेशिक राेजगारीमा महिला : गलत बाटाेबाट जाँदाका जाेखिम

64x64
नेपाल लाइभ मंगलबार, असोज ९, २०७५  ०८:२७
1140x725

वैदेशिक रोजगारीमा जाने नेपाली कामदारकाे इतिहास धेरै छाेटाे छैन। वर्षौं पहिलेदेखि छिमेकी देश भारतलाई रोजगारीको प्रमुख गन्तव्य बनाउँदै आएका नेपाली कामदारहरु संसारभरि फैलिसकेका छन्। अहिले नेपाली कामदारको मुख्य आकर्षण भने खाडी मुलुक र मलेसिया रहँदै आएको छ।

_x000D_ _x000D_

पछिल्ला केही वर्षयता पुरुष सँगसँगै महिला कामदार पनि वैदेशिक रोजगारमा आकर्षित हुँदै गएका छन्। आव २०५०/०५१ भन्दा अगाडि महिलाहरु नगन्य रुपमा मात्र वैदेशिक रोजगारीमा जाने गरेको पाइन्थ्यो। नेपाल सरकारबाट श्रम स्वीकृति लिएर वैदेशिक रोजगारीमा जानेहरुको तथ्यांक आव २०५०/०५१ बाट हस्तलिखित रुपमा राख्न थालिए पनि आव २०६३/०६४ बाट मात्र लैङ्गिक रुपमा राख्न थालिएको हो।

_x000D_ _x000D_

हाल नेपाली श्रमिकहरु नेपाल सरकारबाट श्रम स्वीकृति लिएर विश्वका १७० देशमा गएका छन्। आव २०६३/०६४ देखि २०७४/०७५ को चैत महिनासम्म वैदेशिक रोजगारीमा गएका ४३ लाख २२ हजार २ सय ४१ जना नेपाली कामदारमध्ये १ लाख ९१ हजार ३ सय ९७ महिला छन्। महिला कामदार जाने प्रमुख गन्तव्यमा संयुक्त अरब इमिरेट्स, कुवेत, कतार, मलेसिया, इजरायल, ओमानलगायतका मुलुक पर्दछन्। 

_x000D_ _x000D_

श्रम स्वीकृति नलिई अवैध ढंगबाट बाहिरिनेको संख्या निकै ठूलो रहेको तथ्यांक बेलाबेला सार्वजनिक हुनेगर्छ। वैदेशिक रोजगारीमा जाने कामदारको हकहितको लागि विभिन्न कानुनको परिधिभित्र रही श्रम स्वीकृति दिने गरिएको छ। तर खुला सीमाका भारत भएर जाने तथा काम गर्ने उद्देश्यले भिजिट भिषा लगाएर जानेहरुको संख्या ठूलो छ। 

_x000D_ _x000D_

नेपालबाट घरेलु महिला कामदार विदेश पठाउन रोक लगाइएको अवस्थामा पनि खाडीमा नेपाली महिला घरेलु कामदार पुगिरहनुले अवैध रुपमा बाहिरिनेको संख्या ठूलो छ भन्ने पुष्टि हुन्छ।

_x000D_ _x000D_

घरेलु कामदारलाई संस्थागत रुपमा श्रम स्वीकृति दिने व्यवस्था पहिले थिएन। वैदैशिक रोजगारमा घरेलु कामदार पठाउनेसम्बन्धी निर्देशिका २०७२ ले श्रम स्वीकृतिको बाटो पनि खोलिदिएको थियो।

_x000D_ _x000D_

घरेलु कामदारको रुपमा वैदेशिक रोजगारीमा जाने महिलाको लागि पुरुषको भन्दा केही फरक प्रावधान राखिएका छन्। उमेरको हद २४ वर्ष बनाइएको छ। २ वर्षभन्दा कम उमेरको बच्चा छोडेर जान नपाइने, ३०० अमेरिकी डलरभन्दा कममा काममा लगाउन नपाइने जस्ता प्रावधान राखिएका छन्। गन्तव्य देशको दूतावासले प्रमाणीकरण नगरी महिला कामदारलाई वैदेशिक रोजगारीमा लैजान नपाइने जस्ता प्रावधानले नेपाल सरकारले वैदेशिक रोजगारीमा जाने महिलाको सुरक्षामा विशेष चासो राखेको पाइन्छ।

_x000D_ _x000D_
_x000D_

नेपालबाट रोक लगाइएको अवस्थामा पनि खाडीमा नेपाली महिला घरेलु कामदार पुगिरहनुले अवैध रुपमा बाहिरिनेको संख्या ठूलो छ भन्ने पुष्टि हुन्छ।

Ncell 2
Ncell 2
_x000D_
_x000D_ _x000D_

वैदेशिक रोजगारीमा जानु अगाडि प्रदान गरिने अभिमुखीकरण कार्यक्रममा पनि पुरुषलाई १० घण्टा र महिलालाई ११ घण्टा तालिम प्रदान गर्नुपर्ने व्यवस्था छ। पुरुषको तुलनामा यौनजन्य हिंसामा महिलाहरु बढी पर्ने कारणले पनि महिलालाई केही फरक व्यवस्था गर्नुपरेको हो।

_x000D_ _x000D_

वैदेशिक रोजगारीमा जाने महिलाहरु बेचिने, यौनदासीको रुपमा बन्धक बनाइने, बलात्कृत हुने, गर्भवती हुने जस्ता समस्या देखिन्छन्। त्यस्ता महिलालाई स्वदेश फर्काइए पनि परिवारले नस्वीकार्ने र झन् मानसिक हिंसामा पर्ने गरेको पाइन्छ।

_x000D_ _x000D_

आर्थिक अवस्था कमजोर भएका, घरपरिवारको एकल जिम्मेवारी भएका, घरेलु हिंसामा परेका महिला जसरी पनि विदेश जान पाए नेपालमा पाएको दुःखबाट उन्मुक्ति हुने थियो भन्ने सोचेर विदेश जान लागि पर्छन्। यस्ता महिलाहरु अरुको भनाइमा छिट्टै बहकिन्छन्, जसले गर्दा उनीहरु दलालको फन्दामा पर्ने, ठगिने र बेचिने सम्भावना बढी हुन्छ।

_x000D_ _x000D_

तुलनात्मक रुपमा वैदेशिक रोजगार विभागबाट इजाजत पाएका म्यानपावर कम्पनीबाट विदेश जाने महिलाभन्दा दलालको पछि लागेर भारतको बाटो हुँदै जाने, व्यक्तिगत श्रम स्वीकृति लिएर जाने, भिजिट वा अन्य भिसामा गएर लुकिछिपी काम गर्ने महिला बढी जोखिममा पर्ने गरेको पाइन्छ।

_x000D_ _x000D_

वैदेशिक रोजगार विभागको तथ्यांकअनुसार महिलाको संस्थागत श्रम स्वीकृति भन्दा व्यक्तिगत श्रम स्वीकृति बढी हुनु र विभागमा पर्ने उजुरीमा महिलाको संख्या अति नै न्यून हुनुले उनीहरु बेचबिखनमा पर्ने, बन्धक बनाइने तथा सम्पर्कविहीन रुपमा विदेशी भूमिमा आर्थिक, मानसिक तथा शारीरिक शोषणमा पर्ने गरेको देखाउँछ।

_x000D_ _x000D_

वैदेशिक रोजगारी महिलाको लागि अभिशाप नै भन्न भने मिल्दैन। आर्थिक अवस्था कमजोर भएका, घरेलु हिंसाको चपेटामा परेका, श्रीमान्ले छोडेर बालबच्चासहित बिचल्लीमा परेका कतिपय महिलाले वैदेशिक रोजगारीमा गई आफ्नो र बच्चाको जीवन धानेका छन्। आफू परदेशिएर घरमा भरथेग गर्ने महिलाका गर्विला कथाले वैदेशिक रोजगारीलाई महिलाको सशक्तीकरण तथा आत्मनिर्भरताको पक्षबाट हेर्न बाध्य बनाउँछ।

_x000D_ _x000D_

विशेषगरी घरेलु कामदारको रुपमा नेपाली महिलाको बढी माग हुने खाडी मुलुकमा नै हो। तर महिलामाथि चरम शोषण हुन थालेपछि महिलाको सुरक्षालाई मध्यनजर राख्दै सरकारले हाल खाडी मुलुकमा महिला घरेलु कामदार पठाउन रोक लगाएको छ। तर, अनेक बाटाहरु अपनाउँदै नेपाली महिला घरेलु कामदारका रुपमा खाडी मुलुकमा गइरहेकै छ।

_x000D_ _x000D_

अहिले महिलालाई जुन बाटोबाट खाडी मुलुक पुर्‍याइने गरिएको छ, त्यो उनीहरुका लागि झनै असुरक्षित छ। यसले महिला बेचबिखनलाई बढावा दिइरहेको छ। यो कार्यलाई निषेध गर्न सरकारले घरेलु कामदारमा पठाउनै रोक लगाउनुभन्दा जुन देशमा नेपाली महिला घरेलु कामदारको माग छ ती देशसँग श्रम सम्झौता गर्ने, महिला कामदार पठाउन सम्बन्धित निकायबीच समन्वय तथा सहजीकरण गर्ने, त्यसको नियमन गर्ने, संस्थागत रुपमा पठाउन प्रोत्साहन गर्ने जस्ता कार्यहरु गर्नु जरुरी देखिन्छ।

_x000D_ _x000D_
_x000D_

घरेलु कामदारबाहेक क्लिनर, सेल्स गर्ल, केयर गिभर, वेटरलगायतका काममा पनि महिलाहरु खाडी तथा मलेसिया जाने गरेका छन्।

_x000D_
_x000D_ _x000D_

वैदेशिक रोजगारीमा जान पाउने क्राइटेरिया तोकी जाने व्यक्तिलाई जिम्मेवार बनाएर पठाउन सके महिलाहरु लुकेर जाने क्रम कम हुने र यसले मानव बेचबिखनमा नियन्त्रण गर्न सकिने विश्वास गर्न सकिन्छ। 

_x000D_ _x000D_

घरेलु कामदारबाहेक महिलाहरु क्लिनर, सेल्स गर्ल, केयर गिभर, वेटरलगायतका काममा खाडी तथा मलेसिया जाने गरेका छन्। सिलाइकटाइको काममा भने जोर्डन जाने गरेका छन्।

_x000D_ _x000D_

आफनो रुचीको काम जुनसुकै ठाउँमा गएर गर्न पाउनु नेपाली महिलाको संवैधानिक हक हो। तर यसो भन्दैमा जोखिम र चुनौतीको विश्लेषण राज्यले मात्र होइन, व्यक्ति स्वयंले पनि गर्नु पर्दछ।

_x000D_ _x000D_

सरकारबाट इजाजत पाएका संस्था मार्फतमात्र वैदेशिक रोजगारीमा जाने, पठाउने संस्थाको सम्पूर्ण जानकारी राख्ने, आफू जाने कम्पनीको आधिकारिकता बुझ्ने,  सम्पूर्ण कागजात तथा सम्बन्धित निकायका सम्पर्क नम्बर घरपरिवारलाई छोडेर जाने गर्‍यो भने विदेश जाने महिला धेरै हदसम्म सुरक्षित हुन सक्छन्।

_x000D_ _x000D_

(भट्टराई श्रम, राेजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयकी सहसचिव हुन्।)

प्रकाशित मिति: मंगलबार, असोज ९, २०७५  ०८:२७

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।

प्रतिक्रिया दिनुहोस्
64x64
नेपाल लाइभ
Nepal’s independent digital media. Offers quick current affairs update, analysis and fact-based reporting on politics, economy and society. http://nepallive.com
लेखकबाट थप
मधेश प्रदेश सभामा थुनिएका सांसद दुई घण्टापछि बाहिरिए, पाँच सांसदलाई सभामुखले गरे पदमुक्त
मधेश प्रदेशका सभामुखविरुद्ध अविश्वासको प्रस्ताव दर्ता, प्रदेशसभाभित्रै सांसदहरुबीच हात हालाहाल
रवि र छविको मुद्दामा मिसिल झिकाउने आदेश
सम्बन्धित सामग्री
जेन-जी क्रान्ति: उपलब्धि, अवसर, चुनौती र अबको उत्तरदायित्व नेपालबाट भ्रष्टाचार उन्मुलन गर्दै राजनीतिक स्थायीत्वसहितको सुशासन र समानतामुलक राज्यव्यवस्थामा टेकेर विश्वव्यापी आधुनिकता र विकासको... आइतबार, भदौ २९, २०८२
नेपालमा मुख स्वास्थ्य संकट: लाखौँलाई असर गर्ने दन्त रोग किन रोक्न सकिएन? परिचय:नेपालमा मुख स्वास्थ्य अहिले गम्भीर चुनौतीको रूपमा देखिएको छ। दाँतमा कीरा लाग्ने, गिजाको रोग, मुखको क्यान्सर, टेढामेढा दाँत, दन... शुक्रबार, भदौ २०, २०८२
युवा उमेरमै किन थाक्छ मन र मस्तिष्क? बर्नआउटको कारण र समाधान अमेरिकन साइकोलोजिकल एसोसिएशन (एपीए) का अनुसार, बर्नआउट भन्नाले लामो समयसम्मको अत्यधिक कार्य-दबाब र मानसिक तनावका कारण हुने एक प्रकार... शनिबार, भदौ ७, २०८२
ताजा समाचारसबै
मधेश प्रदेश सभामा थुनिएका सांसद दुई घण्टापछि बाहिरिए, पाँच सांसदलाई सभामुखले गरे पदमुक्त बिहीबार, कात्तिक २७, २०८२
मधेश प्रदेशका सभामुखविरुद्ध अविश्वासको प्रस्ताव दर्ता, प्रदेशसभाभित्रै सांसदहरुबीच हात हालाहाल बिहीबार, कात्तिक २७, २०८२
रवि र छविको मुद्दामा मिसिल झिकाउने आदेश बिहीबार, कात्तिक २७, २०८२
प्रदेशसभा कटहरीमा सर्ने भएपछि  स्थानीयवासी उत्साहित बिहीबार, कात्तिक २७, २०८२
जनार्दन नेतृत्वको अभियानका केन्द्रीय संयोजन समितिका ३१ जनाको नामलिष्ट सार्वजनिक बिहीबार, कात्तिक २७, २०८२
सबै हेर्नुहोस
भिडियो ग्यालरीसबै
दुर्गा प्रसाईको पत्रकार सम्मेलन
दुर्गा प्रसाईको पत्रकार सम्मेलन मंगलबार, असोज ७, २०८२
सुरु भयो दशैं, कसरी राख्ने जमरा र घटस्थापना
सुरु भयो दशैं, कसरी राख्ने जमरा र घटस्थापना सोमबार, असोज ६, २०८२
पशुपति क्षेत्र, आन्दोलनमा ज्यान गुमाएकाहरुको अन्त्येष्टि गरिदै
पशुपति क्षेत्र, आन्दोलनमा ज्यान गुमाएकाहरुको अन्त्येष्टि गरिदै मंगलबार, भदौ ३१, २०८२
नवनियुक्त मन्त्रीहरुको सपथ ग्रहण || LIVE
नवनियुक्त मन्त्रीहरुको सपथ ग्रहण || LIVE सोमबार, भदौ ३०, २०८२
जङ्गी अड्डा लाइभ, Gen Z
जङ्गी अड्डा लाइभ, Gen Z बिहीबार, भदौ २६, २०८२
सबै हेर्नुहोस
ट्रेण्डिङ
रवि र छविको मुद्दामा मिसिल झिकाउने आदेश बिहीबार, कात्तिक २७, २०८२
नेकपामा मिसियो भीम रावलको जागरण अभियान, ७ बुँदे सहमति पत्रमा हस्ताक्षर बुधबार, कात्तिक २६, २०८२
इजरायली राष्ट्रपतिलाई ट्रम्पको आग्रह : प्रधानमन्त्री नेतान्याहूलाई माफी दिनुस् बुधबार, कात्तिक २६, २०८२
ललितपुरमा स्कुटरलाई ठक्कर दिएर ११ लाखको सिक्री लुटपाट बुधबार, कात्तिक २६, २०८२
निर्वाचन आयोगले वामदेव गौतम नेतृत्वको पार्टी खारेज गर्‍यो बुधबार, कात्तिक २६, २०८२
सबै हेर्नुहोस
अन्तर्वार्ता
ब्रेन ट्युमर आकस्मिक रुपमा देखिने होइन, लक्षणलाई सामान्य रुपमा लिँदा गम्भीर हुन्छः डा राजीव झा, न्युरोसर्जन लक्ष्मी चौलागाईं
महाशिवरात्रिमा भगवान पशुपतिनाथको सहजै दर्शनको व्यवस्था गरिएको छ - डा. मिलनकुमार थापा नेपाल लाइभ
जलवायु परिवर्तनले जुम्लामा समेत डेंगु देखिन थालिसकेको छ : मेयर राजुसिंह कठायत  नेपाल लाइभ
सबै हेर्नुहोस
विचारसबै
जेन-जी क्रान्ति: उपलब्धि, अवसर, चुनौती र अबको उत्तरदायित्व अरुण क्षेत्री
नेपालमा मुख स्वास्थ्य संकट: लाखौँलाई असर गर्ने दन्त रोग किन रोक्न सकिएन? नेपाल लाइभ
युवा उमेरमै किन थाक्छ मन र मस्तिष्क? बर्नआउटको कारण र समाधान डा. प्रज्ञा सिंह
दुर्गमका कर्मचारीको सुरक्षा : चुनौती र समाधान नेपाल लाइभ
सबै हेर्नुहोस
ब्लग
'सुरक्षित' नारा, 'असुरक्षित' वास्तविकता शनिबार, असोज ११, २०८२
जब हेल्थ क्याम्पमै पोस्टमार्टम गराउन खोजियो! शनिबार, भदौ १४, २०८२
प्रेम र आकर्षणको मध्यबिन्दुमा ‘देवयानी’ शनिबार, भदौ ७, २०८२
सबै हेर्नुहोस
लोकप्रिय
३ दिनपछि झिनो अंकले बढ्यो सेयर बजार, ४ कम्पनी १० प्रतिशत बढे मंगलबार, कात्तिक २५, २०८२
बिरामी भन्दै काठमाडौँ हिँडेकी प्रदेश प्रमुखले बिच बाटोमै गराइन् नयाँ मुख्यमन्त्रीको शपथ सोमबार, कात्तिक २४, २०८२
हङकङ सिक्सेस : भारतविरुद्ध नेपालको ऐतिहासिक जित शनिबार, कात्तिक २२, २०८२
रवि र छविको मुद्दामा मिसिल झिकाउने आदेश बिहीबार, कात्तिक २७, २०८२
रवि र छविको मुद्दामा सुरुकै मिसिल मगाउने आदेश बिहीबार, कात्तिक २०, २०८२
सबै हेर्नुहोस
Nepal Live
Nepal Live

सम्पर्क ठेगाना

Nepal Live Publication Pvt. Ltd.,
Anamnagar, Kathmandu, Nepal

DEPARTMENT OF INFORMATION
AND BROADCASTING
Regd Number :

1568/ 076-077
अध्यक्ष : अनिल न्यौपाने

टेलिफोन

News Section: +977-1-5705056
Account : +977-1-5705056
Sales & Marketing: 9841877998 (विज्ञापनका लागि मात्र)
Telephone Number: 01-5907131

ईमेल

[email protected]
[email protected]

मेनु

  • गृहपृष्ठ
  • मुख्य समाचार
  • बिजनेस लाइभ
  • ईन्टरटेनमेन्ट लाइभ
  • स्पोर्टस लाइभ
  • महाधिवेशन विशेष
  • अभिलेख
  • कोरोना अपडेट
  • स्थानीय निर्वाचन
  • प्रतिनिधि सभाकाे निर्वाचन
  • युनिकोड
Nepal Live

सूचना विभाग दर्ता नं.

१५६९/०७६-७७

ईमेल

[email protected]
© 2025 Nepal Live. All rights reserved. Site by: SoftNEP
सर्च गर्नुहोस्