काठमाडौं– प्रहरी वरिष्ठ उपरीक्षक (एसएसपी) योगबहादुर पालले यौनहिंसा गरेको छानबिन समितिले निष्कर्ष निकालेपछि त्यसबारे प्रहरी प्रधान कार्यालयले स्पष्टीकरण सोधेको छ।
प्रहरी प्रधान कार्यालयका प्रहरी नायब महानिरीक्षक (डीआईजी) सुरेन्द्र मैनाली नेतृत्वको छानबिन समितिले एसएसपी पालले यौनहिंसा गरेको निष्कर्ष निकाल्दै प्रतिवेदन पेस गरेपछि त्यसबारे एसएसपी पाललाई स्पष्टीकरण सोधिएको हो।
प्रतिवेदनअनुसारकै कारबाही प्रक्रियाअन्तर्गत एसएसपी पाललाई स्पष्टीकरण सोधिएको नेपाल प्रहरीका प्रवक्ता तथा डीआईजी कुवेर कडायतले जानकारी दिए। प्रहरी नियमावली २०७१ अनुसार छानबिन समितिले कारबाहीका लागि सिफारिस गरेपछि कारबाही गर्नुभन्दा पहिला स्पष्टीकरण सोध्नुपर्ने प्रावधानअनुसार एसएसपी पाललाई स्पष्टीकरण सोधिएको डीआईजी कडायतले नेपाल लाइभलाई जानकारी दिए।
‘स्पष्टीकरण नसोधी सिधै कारबाही गर्न प्रहरी नियमावलीले दिँदैन। सोही कारबाहीको प्रक्रियाअनुसार उहाँलाई स्पष्टीकरण सोधिएको हो। स्पष्टीकरणमा चित्त नबुझे पुनः सोध्न सकिने र त्यसपछि कारबाहीको लागि सम्बन्धित निकायमा पठाइन्छ,’ डीआईजी कडायतले नेपाल लाइभसँग भने।
प्रहरी नियमावली २०७१ को दफा ११५ मा सजायको आदेश दिनुपूर्व स्पष्टीकरण सोध्नुपर्ने व्यवस्था गरिएको छ। जसअनुसार कुनै प्रहरी कर्मचारीलाई सजाय दिनुअघि कारबाही गर्न लागिएको व्यहोरा उल्लेख गरी हुन सक्ने सजायसमेत खुलाएर सम्बन्धित व्यक्तिलाई लिखित सूचना दिनुपर्ने हुन्छ।
कुन आरोपमा कारबाही गर्न लागिएको हो र त्यस्तो आरोप कुन तथ्य र कारणमा आधारित छ सो विषय पनि स्पष्टीकरण सोध्दा खुलाइनुपर्छ। यसरी कारबाही गर्नुपर्ने कारण र तथ्यसहित सूचना पाएको मितिले निश्चित समय तोकेर सफाइ पेस गर्ने मौकासमेत दिनुपर्ने नियमावलीमा उल्लेख छ। यसरी पेस गरिएको स्पष्टीकरण चित्तबुझ्दो नभएपछि कारणसहित कारबाहीका लागि पठाइने नियमावलीमा उल्लेख छ।
डीआईजी मैनाली नेतृत्वको समितिले एसएसपी पालमाथिको छानबिन टुंग्याउँदै भदौको तेस्रो साता प्रतिवेदन बुझाएको थियो। उक्त प्रतिवेदन अहिले प्रहरी प्रधान कार्यालयको कानुन शाखामा पुगेको छ। कानुन शाखाले प्रतिवेदन अध्ययन गरिसकेपछि कारबाही प्रक्रियाका लागि स्पष्टीकरण सोधिएको हो।
छानबिन समितिले प्रहरी आचारसंहिता तथा प्रहरी नियमावली विपरीतको काम गरेको, आफ्नै सहकर्मी महिलालाई यौनहिंसा गरेको पुष्टि भएको कुरा प्रतिवेदनमा उल्लेख गरेको छ। आफ्नै सहकर्मी महिलामाथि कार्यकक्षमै यौनहिंसा गरेको पुष्टि भएपछि बर्खास्त सम्मको प्रस्ताव गर्दै प्रतिवेदन पेस गरिएको समितिका १ जना सदस्यले नेपाल लाइभलाई जानकारी दिए।
छानबिनको क्रममा विभिन्न व्यक्तिसँग सोधपुछ गर्दा तथा पीडित महिलासँग सोधपुछ गर्दा यौन हिंसा गरेको पुष्टि भएको समितिले औंल्याएको छ। समितिले गरेको ३ महिना लामो अनुसन्धानका क्रममा यौन हिंसा गरेको पुष्टि भएको हो।
सुदूरपश्चिमको महेन्द्रनगरस्थित प्रहरी कार्यालयमा कार्यरत एसएसपी पालले बिदा मागेकी एक महिला सहायक हवल्दारलाई यौन दुर्व्यवहार गरेको घटना बाहिरिएको थियो।
घटना गत जेठ १९ गतेको हो। महिला सहायक हवल्दार घर बिदा स्वीकृत गराएर बिदामा जान लागेकी थिइन्। बिदा स्वीकृत गरेर कार्यालय प्रमुख रहेका एसएसपी पाललाई जानकारी गराइएको थियो।
त्यसपछि एसएसपी पालले सञ्चार सेटमै ती महिला हवल्दारलाई आफूलाई भेट्न पठाइदिनू भन्दै आदेश दिएका थिए। त्यसपछि ती महिला एसएसपी बसेको क्वार्टरमा पुगेकी थिइन्। क्वार्टरमा एसएसपीले महिला हवल्दारलाई भनेका थिए, ‘तिमी मलाई मन पर्यो, आज गुड फ्राइडे मनाऔं।’
एसएसपीले यस्तो प्रस्ताव गरेपछि चकित बनेकी ती महिलाले प्रतिवाद गर्दै घटनाबारे ड्यूटी अफिसरलाई जानकारी गराएकी थिइन्। पछि उनले प्रदेश प्रहरी कार्यालयमा उजुरी हालेपछि घटना बाहिर आएको थियो।
महिला सहायक हवल्दारको उजुरीपछि प्रदेश प्रहरी कार्यालय धनगढीले एसपी श्यामसिंह चौधरीको नेतृत्वमा समिति गठन गरेर छानबिन प्रक्रिया अघि बढाएको थियो। प्रहरी प्रधान कार्यालयले अपराध अनुसन्धानका विभागका डीआईजी सुरेन्द्र मैनालीको नेतृत्वमा समिति बनाएर छानबिन प्रक्रिया अघि बढाएको थियो।
पालमाथि थप बुझ्न भन्दै प्रहरी हेडक्वार्टरमा समेत बोलाइएको थियो। प्रहरी हेडक्वार्टरको सिफारिसमा गृह मन्त्रालयले एसएसपी पाललाई निलम्बन गरेको थियो। उनी अहिले पनि निलम्बनमै छन्।
मैनालीको नेतृत्वमा समिति बनेपछि एसपी र एक महिला डीएसपीलाई २ साता अघि घटनाबारे बुझ्न महेन्द्रनगर पठाइएको थियो। उक्त टोलीले गरेको छानबिन र सोधपुछका क्रममा समेत यौन हिंसा भएको पाइएको थियो।
अहिले आरोप लागेका पालले सुरुमा नेपाल प्रहरीको इन्स्पेक्टरमा भर्ना हुन फाराम भरेका थिए। तर उनी परीक्षामा उत्तीर्ण गर्न सकेनन्। त्यस बेलाको कार्यकर्ता भर्तीकेन्द्र बनेको राष्ट्रिय अनुसन्धान विभाग (राअवि)मा पहुँचको आधारमा उनी इन्स्पेक्टर बनेका थिए।
चलखेलबाट पछि नेपाल प्रहरीको इन्स्पेक्टर बन्न सफल भए पनि उनी विवादबाट भने जोगिन सकेनन्। महानगरीय प्रहरी वृत्त बौद्धमा कार्यरत रहँदा उनी कारबाहीमै परेका थिए।
यसबाहेक सोलुखुम्बुको इन्चार्ज भएको बेलामा त पालमाथि गम्भीर आरोप नै लागेको थियो। यौन दुर्व्यवहारसम्बन्धी आरोप लागेपछि उनको जिम्मेवारी समेत खोसिएको थियो। अहिले फेरि उनीमाथि गम्भीर आरोप लागेको छ।
यसअघि पनि पटक–पटक यस्तै प्रकृतिको गम्भीर आरोप लाग्दा भने पाल सामान्य विभागीय कारबाहीबाट भोगेर चोखिँदै आएका थिए। तर, यसपटक भने उनलाई कडा कारबाहीका लागि सिफारिस गरिएको छ। ‘हामीले प्रहरी नियमावलीअनुसार हदैसम्मको कारबाही गर्न, बर्खास्त समेत गर्न मिल्नेगरी पठाएका छौं,’ समितिका एक सदस्यले भने।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।