वैशाख १० को उपनिर्वाचन सर्वाधिक चासोको विषय रह्यो। तनहुँ- १, चितवन- २ र बारा- २ मा भएको यो निर्वाचनमा मुलत: मंसिर ४ को निर्वाचनमा उदाएको राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी भर्सेस परम्परागत दलहरु आमने-सामने भए। तनहुँ- १ र चितवन- २ मा रास्वपाका उम्मेदवारले अभूतपूर्व मत पाएका छन्। बारा २- मा भने फरक परिदृश्य बन्ने सम्भावना छ। यद्यपि, त्यहाँ पनि मंसिर ४ कै निर्वाचनपछि मधेस प्रदेशको बलियो वैकल्पिक शक्तिको रुपमा उदाएको जनमत पार्टी भर्सेस परम्परागत पार्टीको प्रतिस्पर्धा हुने देखिन्छ।
यो उपनिर्वाचनमा रास्वपाका संसदीय दलका प्रमुख सचेतक सन्तोष परियार आफ्ना पार्टीका उम्मेदवारलाई मत माग्न उक्त क्षेत्रहरु पुगेका थिए। विशेष गरी उनी तनहुँमा केन्द्रित थिए र चितवन र बारा पनि पुगेका थिए। निर्वाचनको परिणाम सार्वजनिक हुँदै गर्दा परियारसँग हामीले जनताले रास्वपाप्रति राखेको विश्वास केका लागि? भनेर सोधेका छौँ। परियारसँग गरिएको संवादको सम्पादित अंशः
रास्वपाले चितवन- २ र तनहुँ- १ मा जनताले गरेको अभूतपूर्व विश्वासलाई कसरी लिनुभएको छ?
यो परिणामले हामीलाई जिम्मेवारी थपेको छ। हामीलाई लोकतान्त्रिक पद्धति र हामीले प्राप्त गरेको राजनीतिक उपलब्धिप्रति विश्वास थियो। यद्यपि, हामीप्रति केही टीकाटिप्पणी छन् तर त्यो बुझेर गरेजस्तो मलाई लाग्दैन।
हामी यो संविधानप्रति प्रतिबद्ध छौँ। मौजुदा लोकतान्त्रिक व्यवस्थालाई बलियो बनाउनुपर्छ भन्ने नै हाम्रो मान्यता हो। र, यही विषयहरुलाई जनतासामु प्रस्तुत गरेका थियौँ। व्यवस्था जे छ, त्यसैमा रहेर अवस्था परिवर्तन गर्नुपर्छ भनेका थियौँ।
हामीले चितवन, तनहुँ र बाराका जनताको घरघरमा पुगेर ती विषयहरु सञ्चार गर्यौं। जसलाई जनताले विश्वास गरिदिनुभएको छ। यो विश्वासले हामीलाई अझै जिम्मेवार बनाएको छ। यसले नेपालको लोकतान्त्रिक प्रणालीलाई अझै बलियो बनाउँछ। अन्तत: राजनीतिक भनेको परिवर्तनशील छ र यसले जनताको जीवनलाई छुनुपर्छ भन्ने मान्यतालाई अहिलेको निर्वाचनले स्थापित गरेको छ।
तपाईंहरुको पछिल्लो गतिविधिलाई लिएर जनताको धारणा के पाउनुभयो?
मंसिर ४ को निर्वाचनपछि संसदमा हामीले जुन भूमिका बहन गरिरहेका छौँ, त्यसलाई जनताले असाध्यै गहिरो रुपमा नियालिरहनुभएको रहेछ। विशेष गरी म तनहुँको घरघरमा पुगेँ। त्यहाँ मैले जनताबाट हामीले संसदमा उठाएका मुद्दा र विषयलाई लिएर यसलाई कायम राख्दै थप बलियो ढङ्गले प्रस्तुत हुन सदासयता देखाएको पाएँ।
अर्कोतर्फ, परम्परागत पार्टीहरुप्रति जनताको चित्त दुखाइ रहेको पाएँ। केही गरेनन्, असाध्यै परिवारवादी भए, देशलाई सुशासनतर्फ लगेनन्, हामीले पटकपटक माया गर्दा पनि हाम्रो जीवनको बारेमा, हाम्रा समस्याको बारेमा कुनै सुनुवाइ गरेनन् भन्ने जनताको आक्रोश मिश्रित आलोचना छ। त्यो स्वभाविक पनि हो।
हामीप्रति भने एक किसिमको आसा छ। अब युवाहरुले गर्ने हो, तपाईंहरु गर्नुहोस्, हामीलाई हाताहाती केही पनि चाँहिदैन तर देश बस्न लायक बनाइदिनुहोस्। देशमा रोजगारी सिर्जना गरिदिनुहोस् भन्ने खालका कुराहरु गर्नुभएको छ। यिनै विषयलाई लिएर रास्वपाप्रति आसा हाम्रो पक्षमा उभार आएको भन्न सकिन्छ।
यसलाई हामीले पनि थेगेनौँ र उहाँहरुको इच्छा, आकांक्षालाई सम्बोधन गर्न सकेनौँ भने राजनीतिप्रति थप वितृष्णा सिर्जना हुन सक्छ कि भन्ने भय मलाई छ। त्यसलाई लिएर म व्यक्तिगत रुपमा गम्भीर पनि छु।
तपाईंहरु छलफलमा पनि हुनुहुन्छ होला, जनताको विश्वासलाई कसरी टिकाइरहने भन्ने सन्दर्भमा। त्यसका लागि नेतृत्वले डिलिभरी पनि दिनुपर्ने हुन्छ। तर हाम्रो संयन्त्र एकदमै अवरोधक प्रकारको छ। जनताको यो अभूतपूर्ण विश्वासलाई रास्वपाले कसरी कायम राख्छ?
हाम्रो पार्टी भित्र यो विषयलाई लिएर सघन छलफल भइरहेको छ। जनताको विश्वासलाई हाम्रा क्रियाकलाप, हाम्रा राजनीतिक कार्यक्रम, हाम्रा नीति र हामीले समाजको मुद्दालाई कसरी सम्बोधन गर्छौं भन्ने कुराले नै देखाउने हो। अहिले एक किसिमको विश्वास छ। अहिले अमूर्त छ र त्यसलाई मूर्त बनाउन आगामी कदम, पार्टीले लिने नीति, राजनीतिक कार्यक्रम, हामीले ल्याउने विकासका कार्यक्रमले नै त्यो विश्वासलाई कायम राख्ने हो।
यस विषयमा हाम्रो पार्टी भित्रका नेता साथीहरुसँग छलफल गरिरहेका छौँ। अहिले जसरी रास्वपाप्रतिको अकर्षण छ, त्यो आकषर्णलाई बढाउन सक्ने कार्यक्रमहरु ल्याउँछौँ। मुलत: हाम्रो ध्येय देश बनाउने नै हो। नेपालको जुन जैविक सम्भावना छन्, विकासका सम्भावना छन्, आर्थिक सम्भावना छन्, नेपाललाई न्यायसंगत बनाउने सम्भावना छ, यसलाई अब हाम्रा कार्यक्रमहरुबाट सम्बोधन गर्नुपर्छ र त्यो गर्न सक्यौँ भने यो विश्वासलाई कमसेकम अबको २०/२५ वर्ष कायम राख्न सक्छौँ। हामी यी विषयहरुमै छलफल गरिरहेका छौँ। यो बीचमा पनि पार्टीको नेतृत्वबीच छलफल भइरहेको छ। जनताले गर्ने भनेको विश्वास हो, जुन अमूल्य मतमार्फत गरिसक्नुभएको छ। अब भूमिका निर्वाह गर्ने हामीले हो र हाम्रा आगामी कार्यक्रमहरुबाट देखाउँछौँ।
उपनिर्वाचन भएका तीन वटा क्षेत्रमध्ये बारा- २ मा भने तपाईंहरुले सोचे जस्तो मत आइरहेको छैन। यसलाई कसरी लिनुभएको छ?
तनहुँ र चितवनलाई जसरी बुझ्यौँ, सम्भवत: बारालाई बुझ्नमा हामीमा केही कमजोरी रह्यो होला।अन्य दुई क्षेत्रभन्दा बारा अलिक फरक भूगोल पनि हो। त्यहाँको जनसंख्या फरक हो, त्यहाँको समाज फरक हो। त्यसलाई अलि मसिनोसँग बुझ्न सकेनौँ कि भन्ने मलाई लाग्छ।
अर्कोतर्फ, बारा- २ राष्ट्रिय राजनीतिबाटै नियन्त्रित भयो। गठबन्धनका अन्य दलहरुले जुन किसिमको चुनावी राजनीति गर्नुभयो, त्यसलाई हामीले राम्रोसँग चिर्न सकेनौँ कि भन्ने पनि लागेको छ। यसका अलावा बारामा अन्य कुरा पनि रहे। त्यहाँ राष्ट्रिय राजनीति छ, त्यहाँ भूराजनीति छ र त्यहाँ मधेस-पहाडबीचको द्विविधा पनि छ।
यद्यपि, त्यहाँ हामीले भरपुर मिहिनेत गर्यौं। मिहिनेत गराईमा कमी रहेन तर त्यसले पुगेन भन्नुपर्छ। तर यसलाई लिएर कसैलाई दोष दिनुपर्ने भने हैन।
अन्त्यमा, अब रास्वपा तत्काल सरकारमा जान्छ वा जाँदैन? केही छलफल भएको छ पार्टीमा?
त्यस्तो छलफल अहिले भएको छैन। हाम्रो सुरुबाटै राजनीतिक स्थायित्व र सेवा प्रवाहमा जोड हो। त्यो मूल्यमा भोलि हुने राजनीतिक दिसा परिर्वतनका निम्ति खेल्नुपर्ने भूमिका हामी खेल्छौँ। निर्वाचन सकिने बित्तिकै जुन किसिमको टीकाटिप्पणी भइरहेको छ, हाम्रो ध्यान त्यतापट्टि छैन। हाम्रो ध्यान भनेको जनताले जसरी विश्वास व्यक्त गर्नुभएको छ, त्यसलाई कसरी जनताले अनुभूत गर्ने गरी, महसुस गर्ने गरी काम गर्ने भन्नेमै छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
