काठमाडौं– रंगकर्मी विमल सुवेदी दशकअघि नेसनल स्कुल अफ ड्रामाबाट ग्र्याजुएट भएका थिए।
भारतको दिल्लीमा जुन स्टेजबाट उनी कलाकारको रुपमा विदा भएका थिए, यतिबेला निर्देशक भएर त्यही स्टेजमा पुगेका छन्।
जगदिश घिमिरेको उपन्यास ‘साविती’बाट प्रभावित भई तयार पारिएको नाटक ‘दि कन्फेसन’ लिएर सुवेदी दिल्ली पुगेका हुन्। आइतबार नेसनल स्कुल अफ ड्रामा र नेपालका लागि भारतीय दूतावासको संयुक्त प्रयासमा मञ्चन भएको नाटकलाई सुवेदीले निर्देशन गरेका हुन्।
‘म जुन स्टेजमा कलाकारको रुपमा यो ठाउँबाट विदा भएको थिएँ। आज त्यही ठाउँमा निर्देशकको रुपमा नाटक लिएर आउन पाउँदा अरु भन्दा पनि नोस्टालजिक बढी भएको छु,’ विमल भावुक सुनिएका थिए।
कार्यक्रममा विमलले नाटकमार्फत् नेपालभारत सहकार्यले सांस्कृतिक रुपमा सम्बन्ध दिगो बनाउन थप काम गर्ने बाटो खोलेको पनि बताए।
गरिबीलाई केन्द्र राखी शासकमाथि गरेका अनेक प्रश्नको संगालोको रुपमा तयार भएको उपन्यासमा आधारित रही सन् २०१३ मा विमलले ‘साविती’ नाटक तयार गरेका थिए। जगदिश घिमिरेले आफ्नो यो उपन्यासमाथि नाटक बनेका हेर्न लालसा अभिव्यक्त गरेका थिए। रोगसँग जुधिरहेका उनै घिमिरेको सम्मानमा नाटक तयार भएको थियो।
त्यतिबेला एक सो भएर बन्दभएको सो नाटकलाई निर्देशक सुवेदीले समसामयिक बनाउँदै नयाँ स्वरुपमा प्रस्तुत गरेका हुन्। भारतमामात्र यो नाटकले ४ पटक स्टेज टेकिसकेको छ।
यो नाटक भारतमा सन् २०१८ मा नयाँ दिल्लीकै साउथ एसियन युनिभर्सिटीमा मञ्चन भएको थियो। यसको एक वर्षपछि नाटक भारतको जम्मु कश्मिरमा मञ्चन भएको थियो।
यही साल मात्र दुई पटक मञ्चन भएको नाटक केहीदिन अघि आसामको लोर्गी इन्टरनेसनल थिएटर फेस्टिभलमा मञ्चनभएको थियो भने आइतबार भारतकै प्रतिष्ठित मानिने नेसनल स्कुलअफ ड्रामाको मञ्चमा अनुराधा मजुमदारले मुख्य भूमिका निर्वाह गरेको नाटकले एकालापको शैलीमा यौन हिंसादेखि सार्वजनिक सरोकारका यावत् विषयमा प्रश्न गर्छ। सँगै नाटकले पुरुष र पुरुषवादी सत्ताको नियन्त्रणमा रहेकी महिलाको विद्रोहको कथा प्रस्तुत गर्छ।
तर कथा वाचनका लागि निर्देशक विमल सुवेदीले एक्सरे, नुन, स्लाइनपानी र रगतसहितको सेट बनाएका छन् जसले संवादको वजनलाई गहिरो गरी दर्शकसँगअन्तर्क्रिया गर्छन्।
नाटक हेर्न आएका दर्शक कलाकारको अभिनयसँगै सेटको मिहिनेतको तारिफ गर्दै निस्किएका थिए। धेरै वर्षपछि नाटक हेर्ने मौका पाएको बताउँदै भारतका लागि नेपाली राजदूतशंकर शर्माले नाटक प्रभावशाली लागेको प्रतिक्रिया दिएका थिए।
‘धेरै वर्ष पहिले मैले सर्वनाममा नाटक हेरेको थिएँ। धेरै वर्षपछि फेरि आज हेरेँ। यसको प्रस्तुति र सन्देश दुवै उत्कृष्ट लाग्यो,’ उनले थपे, ‘नाटकसँगै महत्वपूर्ण कुरा नेपालभारत सहकार्य पनि हो जुन नाटक मार्फत् पनि भएको छ । हरेक कोणबाट यो नाटक सार्थक लागेको छ मलाई।’
नेसनल स्कुलअफ ड्रामाका पूर्व निर्देशक तथा भारतको प्रतिष्ठित पुरस्कार पद्यश्री विजेता रामगोपाल बजाजले नाटकले आफूहरूलाई चुनौती दिएको प्रतिक्रिया दिएका थिए। कुनै समय नाटककी मुख्य कलाकार अनुराधामजुमदारलाई यही विद्यालयमा पढाएका उनले सदा कक्षामा प्रश्न गर्ने अनुराधाले नाटकमार्फत् थप सशक्त तरिकाले प्रश्न गरेको मन परेको बताएका थिए।
यसैगरी नाट्यकर्मी तथापद्यश्री विजेता रीतागांगुलीले पनि नाटकको तारिफ गर्दै दुई शब्द बोल्छु भन्दै ‘वाह ! वाह!’ गरेकी थिइन्।
निर्देशक सुवेदीले दिल्लीमा नेपाली नाटकको मञ्चनलाई सम्भवतुल्याउनमा नेपाली राजदूतावास दिल्लीका डीसीएम रामप्रसाद सुवेदी,फस्ट सेक्रेटरी विजयकुमार राउत र डा सुरेन्द्र थापाको ठूलो लगन रहेको जनाएका थिए।
नाटक भित्र अनुराधामजुमदारलाई मञ्चमा साजन सुनुवार र प्रजित बस्यालले साथदिएका थिए भने जेनी सुनुवारले सहायक निर्देशन गरेकी थिइन्। चक्रपुलामीले प्राविधिक रुपमा साथ दिएका थिए। नाटक लेखनमा निर्देशक सुवेदीलाई सुरज सुवेदीले साथ दिएका छन्।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
