बेलबारी– हामी मोटरसाइकलमा झापातिर गुडिरहेका थियौं। अघिल्लो दिन बिदा भएका कारण प्राय: पेट्रोल पम्पले दिउँसो २ बजेअघि नै तेल सकेर ताला लगाइसकेका थिए। कुनै पनि समय पेट्रोल सकिने चिन्तासहित गुडिरहेका बेला राजमार्गकै छेउको ठेलागाडामा आँखा पर्यो, जहाँ पानीको बोतलमा पेट्रोल बेच्न राखिएको थियो।
पेट्रोल किन्यौं। किन्दै गर्दा आँखामा पर्यो ‘लोकतन्त्र पान पसल’ लेखिएको ठाउँ। त्यसभन्दा मुनि लेखिएको थियो, लोकतन्त्र पान पसल, बेलबारी- ११। सहकर्मी निमेषजंग राईले पेट्रोल भर्दै गर्दा मैले पसलमा बसिरहेका खगेन्द्रप्रसाद अधिकारी ‘लोकतान्त्रिक बाजे’सँग भलाकुसारी थालें।
त्यसक्रममा सोधियो- लोकतान्त्रिक बाजे नाम चाहिँ कसरी रहन गयो?
नजिकै मोटरसाइकल रोकेर सुनिरहेका एक स्थानीय बीचमै बोले- ‘२०६२/०६३ को आन्दोलन बाजेले यहाँको नेतृत्व गर्नभएको हो। काठमाडौंमा गएर समेत आन्दोलन गर्नुभयो। जेलै पर्नुभयो। त्यसपछि सबैले लोकतान्त्रिक बाजे भन्न थाल्यौं।’
त्यसपछि लोकतान्त्रिक बाजे आफैंले बेलिविस्तार लगाए, ‘राजाबाट लोकतन्त्र फिर्ता ल्याउन यो क्षेत्रमा खटिएँ। २१ दिन कालोपट्टी बाँधेरे बसें। पछि काठमाडौंकेन्द्रित आन्दोलन गर्ने भनियो। यहाँबाट मान्छे लिएर त्यहाँ पुगेर आन्दोलन गरेँ।’
काठमाडौंको गौशाला क्षेत्रमा प्रदर्शन गरिरहेका उनी र उनका सहकर्मीलाई प्रहरीले पक्राउ गर्यो। उनले देखे- आफूसँगै पक्राउ पर्नेमा रामवरण यादव (पूर्व राष्ट्रपति) पनि रहेछन्। सुरुमा ४० जनाजति पक्राउ परेकामा धेरैले फेरि राजाविरुद्ध नलाग्ने कागजमा हस्ताक्षर गरेर निस्किए। त्यसो गर्न नमान्ने उनी, रामवरण, पूर्व सांसद केदार कार्कीसहित ८ जना थिए। उनले भने, ‘चारजना धनुषा र चार मोरङका थियौं।’
रामवरण १७ दिन गौशाला प्रहरी चौकीमा आफूसँगै बसेको उनले स्मरण गरे। त्यसपछि भने अन्तै सारियो। उनी २८ दिन त्यही प्रहरी चौकीमा बसेर निस्किए। कांग्रेसमा त उनी २०१५ सालदेखि नै लागेका हुन्। भोजपुर दिङ्लाको नेपाले डाँडाका उनी भूमिगत भएर लामै समय सक्रिय भए।
खगेन्द्रप्रसाद अधिकारी ‘लोकतान्त्रिक बाजे’
बेलबारी झरेपछि यतै सक्रिय भए। वडा र तत्कालीन गाउँ विकास समितिस्तरीय कांग्रेसको सभापतिसम्म भए। सक्रिय छँदै बिदा लिएर युवाहरुलाई सुम्पिए।
उनी भन्छन्, ‘अहिले पनि तपाईं पदमा बस्नुपर्यो, काम हामी गर्छौं भन्छन् केटाहरु। सकुन्जेल गर्ने हो। अब सक्दिनँ भनेर बिदा लिएर यी दिन काट्ने मेलो यही पसल छ।’
सानो ठेलागाडामा पसल होइन, ‘मिनी सुपरमार्केट’ थियो। पेट्रोलदेखि चिसो पेयसम्म राखेका छन्। त्यही ठेलागाडामाथि फ्रिज छ। त्यति मात्रै होइन, वाइफाइकोसमेत बन्दोबस्त रहेछ!
कुराकानीकै क्रममा उनले आफू हालका प्रधानमन्त्री र नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवाको दौँतरी उमेरको रहेको जताए। भने- ‘देउवा मभन्दा एक वर्ष जेठो हो। ऊ ७७ लागो।’
त्यसपछि उनले देउवासँग आफ्नो तुलना गरे। शरीरको ऊर्जा मात्रै होइन, टाउकोको सोच्ने शक्ति पनि उमेरसँगै घट्दै जाने बताए। त्यसपछि थपे, ‘अब देउवा मलाई त्यति भरपर्दो प्रधानमन्त्री हुन्छ जस्तो लाग्दैन। अरु केटाहरुलाई दिनु, गगन थापा आइराछ। विश्वप्रकाश छ।’
बाजे बोलीमा बाचाल रहेछन्। विम्बसहित कुरा थप्दै गए, ‘'नयाँ पुस्तालाई अवसर दिँदा मात्रै ‘गुड कांग्रेस’ हुन्छ। नत्र ‘गुट कांग्रेस’ भइरहन्छ। अहिले त इतर र मितर के जाति भन्छन्। सबै आफैंले मात्रै जैलेतैल लुटिरहनुहुँदैन।’
सभापतिमा देउवासँग टक्कर लिएका उनकै जिल्लाबासी डा शेखर कोइरालालाई पनि उनले स्वीकारेनन्। ‘शेखरसँग राजनीति छैन। पछि आएको हो। यीनीहरुबाट चल्दैन,’ उनले भने।
अब नेपाल बनाउन नयाँ पुस्ता नै जरुरी भएकोमा जोड दिए। पार्टीमा दिने गरेको सल्लाह दोहोर्याए- ‘युवा शक्तिलाई जिम्मेवारी दिएर र उनीहरुकै सल्लाह लिएर बनाउँ है नेपाल। देश अलिकति सजिलोसित बनाउँ।’
पछिल्ला वर्षहरुमा देउवाबाट परिणाम नआएको उनको ‘अब्जरवेसन’ छ। निकटस्थको प्रेसरले देउवालाई टाँसिरहन बाध्य बनाएको बुझाइ छ उनको। अलिकति आक्रोश पोखे, ‘ओगटी राखेर, र्याल चुहाएर हुन्छ अब? परार मोदी आउँदा कस्तो बदनामी भयो, देउवा उँगेर बसे। आरजुले भनिन् भनेर प्रधानमन्त्री भइराख्नुपर्छ त?’
पार्टीका कार्यकर्तालाई ऊर्जा दिन नसक्ने, समेट्न नसक्ने र कन्भिन्स गर्न नसक्ने अवस्थामा पुगेपछि पदमा रहनुको अर्थ नहुने बताए। टाउकोतिर संकेत गर्दै उनले थपे, ‘दिमाग ओइलाएर लुलो भइसकेपछि के काम गर्छ?’
झन्डै आधा घन्टा लोकतन्त्र बाजेको कुरा सुन्यौं। त्यहाँबाट बिदा मागेर केही किलोमिटर पूर्वमा रहेको कानेपोखरीबाट भित्री बस्तीतिर पस्यौं।
भित्री बस्तीमा त्यही क्षेत्रमा राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीबाट उम्मेदवार बनेकी रेखा थापाको कार्यक्रम रहेछ। स-ससाना कोणसभा गर्दै हिँडेकी उनलाई भेट्न कार्यक्रम राखिएका ठाउँ खोज्दै गयौं। त्यही क्रममा भेटियो, ७२ वर्षीय नवराज बस्नेतको घर।
७२ वर्षीय नवराज बस्नेत
जुन घरको आंगनमा भर्खरै रेखाले कोणसभा गरेकी थिइन्। थापा बिदा भइसकेकीले हामी त्यही घरमा अलमलियौं।
थापाले कार्यक्रम गरेको घर भएकाले झन्डा राप्रपाकै झुन्डिएको थियो। त्यसैले सौध्यौं- तपाईं राप्रपा हो? बस्नेतले आफू कट्टर कांग्रेस रहेको बताए। त्यसपछि सुनाउन थाले, कांग्रेसलाई सघाउँदा २०२८ सालमै २९ दिन जेल बसेको कहानी।
सोलुखुम्बुको सल्लेरीमा नेपाली कांग्रेसका जिल्लास्तरीय नेता रामु राईलाई सघाउने क्रममा उनकै घरबाट बस्नेत समेत पक्राउ परेका रहेछन्। भोजपुर दिङ्लाका उनी पछि तराई झरे। यतै संगठन बनाए। तर पद लिएनन्, क्षेत्रीय प्रतिनिधिसम्म भएको बताए।
गाउँमा चुनावको फरक हावा चल्न थालेपछि उनले कांग्रेसबाट दायाँबायाँ भोट नहाल्न ‘घरस्तरीय बैठक’ बोलाएर छलफल गरिसकेका रहेछन्। कांग्रेसमा भोट हाल्ने कुरामा परिवारका सदस्यको त्यति फरक मत नभए पनि देउवालाई नै प्रधानमन्त्री बनाउने कुरामा कुरो नमिलेको बस्नेतले कुराकानीका क्रममा उल्लेख गरे।
उनले भने, ‘हामीलाई देउवाले अब बिसाइदिए हुन्थ्यो भन्ने लागेको छ, सिधा भाषामा भन्दा। युवाले पनि पालो पाउनुपर्यो। गाउँमा युवाको माहुल (माहोल) छ।’
युवाको कुरा आउँदा उनले गगन थापाबाट केही आशा रहेको बताए। ‘कांग्रेसको अर्को पुस्ताका नेतामा गगन थापा नै ठिक लाग्छ मलाई चाहिँ। गगनले केही गर्ला कि भन्ने छ, तर बादविवादमा पनि मुछिँदैछ। कुरा राम्रै गर्छ। यस्तै यस्तै केटाहरुलाई दिनुपर्ने हो,’ उनले कुराकानी टुंग्याए र चिया मगाए।
तस्बिरहरु: निमेषजंग राई
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
