काठमाडौं– २१ गैंडाको सिकार गरेको आरोप लागी फरार भएका बमबहादुर प्रजा पक्राउ परेका छन्। प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्यूरो (सीआईबी) र चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जको संयुक्त टोलीले प्रजालाई पक्राउ गरेको हो।
सीआईबी स्रोतका अनुसार उनलाई शुक्रबार धादिङको मलेखुबाट पक्राउ गरिएको हो। पक्राउ गरिएका प्रजालाई राष्ट्रिय निकुञ्जको जिम्मा लगाएर चितवन पठाइएको छ। एक दर्जन गैंडा सिकार गरेर खाग तस्करी गरेको आरोप लागेका प्रजा लामो समयदेखि फरार थिए। प्रहरीको फरार सूचीमा रहेका उनलाई खोजी गर्न प्रहरीदेखि निकुञ्जको टोली समेत लागेको थियो। अन्ततः लामो समयपछि उनलाई पक्राउ गर्न सफल भएको सीआईबी स्रोतले जानकारी दियो।
पक्राउ परेका प्रजा अर्का गैंडा तस्कर वीरेन्द्रसिंह प्रजा नाम गरेका व्यक्तिका आफन्त समेत भएको प्रहरीको भनाइ छ। प्रहरीका अनुसार बमबहादुरकै योजना र संरक्षणमा अन्य व्यक्ति खटिएर चितवनमा गैंडाको सिकार गरी खाग तस्करी गर्ने गरेका थिए। २०७७ मा चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जमा मारिएका गैंडामा समेत बमबहादुरको संलग्न्ता रहेको खुलेको थियो।
२०७७ कात्तिक १६ गते, मध्य दिउँसो चितवन राष्ट्रिय निकुञ्ज सुरक्षार्थ खटिएको नेपाली सेनाको टालीले बन्दुक पड्एिको आवाज सुन्यो। निकुञ्ज सुरक्षामा सेनाको बटुक दल गण तैनाथ थियो। भोलिपल्टै सेनाले निकुञ्जका कर्मचारी सहितको ‘जंगल स्वीप अपरेसन’ सुरु गर्यो।
कात्तिक १९ गते नारायणी नदीको टापु, मर्दी घोलमा गैंडाको माउ र बच्चा मृत भेटिए। अघिल्लो दिन गोली चलेको आवाज आएकै ठाउँतिर करिब २०/२२ वर्षको पोथी गैंडा र त्यसको ३ वर्षको बच्चा मृत भेटिएका थिए। दुबैको खाग झिकिएको थियो।
त्यतिबेला चलेको एक हप्ता लामो ‘स्वीप अपरेसन’मा थप २ गैंडा पनि मारिएको भेटिएको थियो। तीमध्ये एउटाको सिनो मात्र भेटिएको थियो भने अर्काको कंकाल फेला परेको थियो। अपरेसनका क्रममा ४ वटा गैंडा मारेर खाग झिकिएको पुष्टि भएको थियो।
ती ४ गैंडाको सिकार गरी खाग तस्करी गरेको आरोपमा सीआईबी लगायतको टोलीले १७ जनालाई विभिन्न ठाउँबाट पक्राउ गरि सार्वजनिक गरेको थियो। तर मुख्य योजनकार भनिएका बमबहादुर भने फरार थिए। उनलाई शुक्रबार सीआईबीको टोलीले पक्राउ गरेको हो।
चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जका तत्कालीन प्रमुख संरक्षक अधिकृत (वार्डेन) कमलजंग कुवँरद्वारा लिखित पुस्तक ‘गैंडालाई चार वर्ष’मा समेत बमबहादुरको बारेमा चर्चा गरिएको छ। उनले चितवनको दिव्यपुरीमा मात्रै ५ वडा गैंडा मारेको कुँवरले पुस्तकमा उल्लेख गरेका छन्। बमबहादुरले रामशरण विक, बुद्धिराम महतो लगायतलाई लिएर गैँडा मार्न जाने र खाग प्रेमबहादुर विकलाई बेच्ने गरेको कुँवरले उल्लेख गरेका छन्।
कुवँरकै पुस्तकमा बम बहादुरको प्रत्यक्ष संलग्न्तामा १७ गैँडाको सिकार भएको विषय पनि उल्लेख छ। १७ वटा गैंडा मारिसकेपछि उनी अन्तत: २०६० साउन १८ गते पक्राउ परेका थिए।
‘बमबहादुरलाई पर्सा वन्यजन्तु आरक्ष कार्यालय, आधारभार र त्यहाँस्थित गुल्मको सहयोगमा जिल्ला वन कार्यालय चितवनको विशेष टोलीले आधाभारबाट पक्राउ गरेका थियो। जिल्ला वनको टिमलाई बमबहादुरको घरनजिक दुईटा घरमा बाघको हड्डी लुकाएर राखिएको छ भन्ने सूचना प्राप्त भएको थियो। त्यस आधारमा त्याहाँका मान्छेहरुलाई पक्राउ गरी सोघपुछ गर्दा संयोगवश बमबहादुरबारे थाहा भएको कुँवरले पुस्तकमा लेखेका छन्।
‘ऊ त्यही दिन रौतहट, चन्द्रनिगाहपुरको घरमा जाँदैछ भन्ने सूचना पाएपछि आधारभार पुगेर उसलाई समातिएको रहेछ। बमबहादुरले १७ वटा गैँडा मारको स्वीकार गरेछ। सोह्र वटा निकुञ्ज क्षेत्रमा र एउटा जिल्ला वन कार्यालयको कार्यक्षेत्र, राष्ट्रिय वन क्षेत्रमा,’ कुँवरद्वारा लिखित पुस्तकमा उल्लेख छ।
त्यसपछि बमबहादुर जेल चालन भएका थिए। कास्की कारागारमा हुँदा बमबहादुरको सुन तस्करीको आरोपमा जेल परेका कैलाशबाबु आले भन्नेसँग भेट भएको थियो। त्यसपछि जेलबाटै बमबहादुरले पुनः गैंडाको सिकार गर्ने योजना बनाएका खुलेको थियो।
१७ वटा गैंडा मारिसकेका ‘अचुक निशानेबाज’ बमबहादुर जेल बसेर छुटेपछि फेरि गैंडा सिकारमा संलग्न भएको सीआईबीले यसअघि गरेको अनुसन्धानबाट खुलेको थियो। २०७७ सालमा चितवमा मारिएका ४ वटा गैंडाका सिकारी बमबहादुर नै भएको सीआईबीका एक अनुसन्धान अधिकृतले जानकारी दिए।जेलबाट छुटेपछि कैलाशबाबु र बमबहादुर मिलेर पुन गैंडाको सिकार गरिएको अनुसन्धानले देखाएको थियो।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
