एकता टुटेपछि आफ्नो ‘हैसियत’ जाँच्दै माओवादी

राजनीति

वीरेन्द्र ओली मंगलबार, जेठ ४, २०७८ २२:५२

काठमाडौं- बृहत् वाम एकतामार्फत् देशलाई राजनीतिक स्थायित्व दिने भन्दै २०७५ जेठ ३ गते देशका दुई ठूला वाम घटक, (नेकपा) एमाले र नेकपा (माओवादी केन्द्र)ले पार्टी एकताको घोषणा गरे। र, नेकपाको गठन गरे। तीन वर्षपछि, जेठ ३ गतेमा आइपुग्दा नेकपाको यो एकता छिन्नभिन्न भइसकेको छ। एमाले र माओवादी पुरानै पार्टीका रुपमा ब्युँतिएका छन्।

एमाले त अहिले सत्तामा छ। एमालेभित्रको माधवकुमार नेपाल पक्ष नयाँ पार्टी गठन गर्नेगरी अगाडि बढे पनि घटनाक्रममा नाटकीय बदलाव अएर एमाले अहिले एउटै जस्तो बनिसकेको छ। धेरैको चासो अहिले पनि एमाले के होला भन्ने नै छ, सँगै माओवादीको अवस्था र गन्तव्यलाई लिएर पनि चासो व्यक्त भइरहेको छ।

साँच्चै माओवादी अब के होला? सर्वोच्च अदालतको एमाले र माओवादी ब्युँताउने फैसलापछि जब ओलीले एमालेमा माधवकुमार नेपाल पक्षलाई पेलेर अघि बढ्न खोजे, माओवादीमा, खासगरी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल (प्रचण्ड)लाई आफूले नेपाल पक्षको साथ पाउने र पार्टी एकतासमेत गरेर अघि बढ्ने अपेक्षा गरेका थिए। तर, पछिल्ला घटनाक्रम अर्कै तवरबाट अघि बढेका छन्। र, एमालेमा विवाद समाधानका लागि कार्यदल बनाउने निर्णय भएपछि माओवादी झस्किएको छ।

एमालेमा नेपाल पक्ष प्रधानमन्त्री ओलीसँगै सहकार्यमा अघि बढ्न खोजेपछि बसेको माओवादीको स्थायी समिति बैठकमा कतिपय नेताहरुले ओलीसँग मिलेर जान नसक्दा यस्तो हालत भएको भन्दै असतुष्टिसमेत पोखेका थिए। माधवकुमार नेपाल पक्षको धेरै भर पर्दा माओवादीलाई धक्का लागेको भन्दै कतिपयले नेतृत्वको समेत आलोचना गरे, त्यो बैठकमा। त्यहीकारण पनि बैठकपछि माओवादीले विचार, राजनीतिक र संगठनात्मक संरचना पुनर्गठनको तयारी अघि बढाएको छ।

एकता तोडिएपछि आफ्नो हैसियत आफैंले जाँच्न खोजिरहेको माओवादीले पुनर्गठनमा जाने निर्णय गरेको नेताहरु नै बताउँछन्। पार्टीको अवस्था, जनवर्गीय संगठनको अवस्था बुझ्ने, क्रियाशिल सदस्यहरु र नेता तथा कार्यकर्ताको समेत सुझाव लिएर अघि बढ्ने तयारी गरिएको स्थायी कमिटी सदस्य देवेन्द्र पौडेलले बताए।

‘माओवादीको विधान बनाउने, आफ्नो संगठन के कस्तो अवस्थामा छ त्यसको विषयमा अध्ययन गरिने छ। त्यसपछि पार्टी संरचनालाई बलियो बनाउने हुन्छ। आफ्नो पंक्ति, आफ्नो संगठनलाई चुस्तदुरुस्त बनाउने हुन्छ’, पौडेलले नेपाल लाइभसँग भने, ‘आफ्नो पार्टी व्यवस्थित, चुस्तदुरुस्त बनाएपछि मुद्दा मिल्ने पार्टीहरुसँग मोर्चाबन्दी गर्छौं। त्यसको लागि मुद्दा मिल्ने कम्युनिस्ट घटकहरुको बीचमा एउटा मोर्चाबन्दी गर्ने हुन सक्छ। प्रतिगमनका विरुद्ध उभिएका शक्तिहरुसँग सहकार्य हुन सक्छ।’

दशवर्षे सशस्त्र संघर्षकालीन माओवादीहरु फेरि एक ठाउँमा आउने अवस्था नभएकाले माओवादी पार्टीकै आफ्नो शक्तिलाई नै पुनर्गठन गरेर जाने तत्कालको अजेण्डा हुने स्थायी कमिटी सदस्य गणेश साहले बताए। ‘जनयुद्धकालीन माओवादीहरु छिन्नभिन्न अवस्थामा छन्। माओवादी केन्द्रलाई संकट पर्‍यो भन्दैमा एक हुने अवस्था छैन’, साहले भने, ‘सबभन्दा पहिला माओवादी केन्द्रको मात्रै शक्ति कति हो? एकता भत्किएपछि खास माओवादीको अवस्था कस्तो छ? त्यसरी माओवादीको सम्पूर्ण आँकडा उतार्ने काम हुन्छ, त्यसपछि माओवादी पुनर्गठन हुँदै संगठित गर्दै जाने योजना छ।’

माओवादीलाई पुनर्गठन गर्दै संगठन चुस्तदुरुस्त बनाएपछि मात्र मुद्दा मिल्नेसँग मोर्चावन्दी वा सहकार्यको अवधारणा अघि बढाउन सकिने साहले बताए। अझै माओवादीले उठाएका संघीय गणतन्त्र, धर्मनिरपेक्षता, समानुपातिक समावेशी प्रतिनिधित्वलगायत समग्र परिवर्तनका मुद्दा जीवित भएकाले पार्टीलाई पुनर्गठन गरेमा बलियो बनाउन सक्ने भन्दै कतिपय नेताहरु सक्रिय बनेका छन्। नेता र कार्यकर्ताको आत्मविश्वास बलियो पार्न सकेमा माओवादी पार्टीलाई अर्को निर्वाचनसम्म बलियो पार्टी बनाउन सकिने उनीहरुको आकलन छ।

अध्यक्ष प्रचण्डले माओवादीको विचार, राजनीतिक र संगठनात्मक संरचनाका विषयमा आइतबार इमेलमार्फत् नेता र कार्यकर्ताहरुसँग सुझाव मागेका छन्। ‘नेकपा (माओवादी केन्द्र)द्वारा आगामी दिनका लागि विचार, राजनीतिक, संगठनात्मक संरचना, घाइते अपांग एवं शहीद परिवारलगायत नेता-कार्यकताको आचरण अनि व्यवस्थापन र जिम्मेवारीको बारेमा नयाँ ढंगले अगाडि बढाउने सोच राखेकाले उचित राय सल्लाह सुझावको अपेक्षा गरिएको छ’, प्रचण्डले सामाजिक सञ्जालमै लेखेका छन्।

‘एमालेसँग एकता गर्दा उल्टै घाटा’
माओवादीले एमालेसँग एकता गरेका कारण रामबहादुर थापा ‘बादल’सहित स्थायी कमिटी र केन्द्रीय कमिटीका धेरै नेता गुमाएको छ। तर, नेताहरु एमालेमा गएपनि कार्यकर्ता भने पार्टीमै रहेको नेताहरुको दाबी छ।

माओवादीबाट एमालेमा जाने नेताहरुमा बादलसहित स्थायी कमिटी सदस्य टोपबहादुर रायमाझी, लेखराज भट्ट, मणि थापा, केन्द्रीय सदस्य प्रभु साह र गौरीशंकर चौधरी छन्। त्यसैगरी, सातवटै प्रदेशमा गरेर ८ जना प्रदेश सभा सदस्य एमालेमा प्रवेश गरेका छन्। प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभाका १३ जना सांसदलाई माओवादीले एमाले प्रवेश गरेपछि कारबाही गरिसकेको छ।

माओवादीबाट एमाले प्रवेश गरेका २३ जना माओवादी नेतालाई एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले आफ्नो पार्टीको केन्द्रीय सदस्य मनोनीत गरेका छन्। एमालेबाट माओवादीमा आउनेको संख्या भने गणना हुनेगरी छैन।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।