काठमाडाैं- फागुन १५ गते काठमाडौंको सामखुशीमा भएको कार्यकर्ता भेलालाई सम्बाेधन गर्दै नेकपा नेता रघुजी पन्तले दिएको अभिव्यक्तिलाई लिएर राष्ट्रिय सभा सदस्य कोमल वली काठमाडाैं जिल्ला अदालत पुगेकी छन्।
वलीले उक्त दिन पन्तले दिएको अभिव्यक्तिले आफ्नो मान प्रतिष्ठा र इज्जतमा समेत असर पारेको दाबी आफ्नो निवेदनमा गरेकी छन्। वलीले आफ्नै पार्टीका नेता पन्तविरुद्ध मुलुकी फौजदारी संहिताको गाली र बेइज्जती अनुसार कैद, जरिवाना र उचित क्षतिपुर्ति पाउनुपर्ने माग गरेकी छन्। वलीले मुद्दा लड्दा लाग्ने खर्चपनि पन्तबाट पाउनुपर्ने माग गरेकी छन्।
कति सजाय हुन्छ त गाली बेइज्जतीमा?
कुनै व्यक्तिको प्रतिष्ठा र व्यक्तिगत इज्जतमा दाग लाग्नेगरि गरिने कुनै कार्य गाली बेइज्जती हो। संहिताले गाली र बेइज्जतीलाई अलग अलग राखेको छ। संहिताको दफा ३०५, ३०६ र ३०७ मा यस सम्बन्धी व्यवस्था रहेको छ। उक्त दफा अनुसार अभियोगमा दोषी ठहर भएमा कैद, जरिवाना र क्षतिपुर्ति भराउने फैसला हुने छ।
दफा ३५ मा कसैलाई गाली गर्न नहुने भनिएको छ। उक्त दफाको उपदफा १ र २ अनुसारको कार्य गरेको ठहर भएमा एक वर्षसम्म कैद वा दश हजार रुपैयाँ जरिवाना वा दुवै सजाय हुने छ। त्यस्तै दफा ३०७ अनुसार बेइज्जती गर्न नहुने उल्लेख छ। उक्त दफामा कसैको इज्जतमा धक्का पुर्याउने वा नियतले वा धक्का पुग्न सक्छ भन्ने जानीजानी प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्ष रुपमा प्रचार प्रसार, प्रकाशन गरेमा ठहर हुने उल्लेख छ।
दफा ३०७ मा बेइज्जती गरेमा वा गराएमा दुई वर्षसम्म कैद वा बीस हजार रुपैयाँ जरिवाना वा दुवै सजाय हुने उल्लेख छ। विद्युतिय वा आमसञ्चार माध्यमबाट बेइज्जती गरेमा थप दुई वर्ष कैद र दश हजार जरिवाना हुने उल्लेख छ। दोषी ठहर भएको व्यक्तिबाट मुद्दामा लागेको खर्च समेत भराउनुपर्ने छ।
यसरी हेर्दा पन्त दोषी ठहर भएमा अधिकतम ४ वर्ष कैद सजाय हुन सक्ने छ। गालीमा १ वर्ष, बेइज्जतीमा २ र विद्युतिय माध्यमबाट भएकोमा १ गरि ४ वर्षसम्मको कैद सजायको व्यवस्था मुलुकी फौजदारी अपराध संहितामा उल्लेख छ। त्यस्तै, क्षतिपुर्ति र जरिवानातिर गालीमा १० हजार बेइज्जती गरेमा २० हजार र विद्युतिय वा आम सञ्चार माध्यमबाट गरेमा १० हजार गरि ४० हजार रुपैयाँ जरिवाना हुन सक्ने देखिन्छ।
अदालतले उचित ठहर गरेमा मुद्दा हाल्ने पक्षले मुद्दाका क्रममा लागेको खर्च भनि दाबी गरे अनुसारको उचित रकम समेत भराउन आदेश गर्ने सक्ने छ। यसरी हेर्दा वलीले पन्तविरुद्ध काठमाडौं जिल्ला अदालतमा दर्ता गराएको गाली बइज्जती मुद्दामा ४ वर्ष कैद, ४० हजार जरिवाना र मुद्दामा लाग्ने खर्च भराउन माग दाबी गरेकी छन्।
यो विवादमा फैसला हुँदा अदालते दोषी ठहर गरेमा उचित सजायसहित जरिवाना र मुद्दाको खर्च भराउन आदेश दिन सक्नेछ। सफाइ दिएमा पन्त आरोपमुक्त हुनेछन्। जिल्ला अदालतले हालसम्म कम मात्र मुद्दाहरुमा गाली बेइज्जती ठहर भएको देखिन्छ। अधिकांश मुद्दाहरु लामो समय सुनुवाइ हुँदै आफैं खारेज भएका देखिन्छन्। आफ्नै पार्टीका नेताविरुद्ध दायर भएको यो पहिलो गाली बेइज्जती मुद्दा हो।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
