नेकपा औपचारिक विभाजनको अन्तिम कसरतमा छ। पार्टी विवादको नेतृत्व गरिरहेका दुई पक्षका छुट्टाछुट्टै बैठक बसिरहेका छन्। आफ्नो पक्षमा नेताहरुलाई ल्याउने कसरत पनि चलिरहेको छ। एक दिन एक पक्षमा देखिएका नेताहरु अर्को दिन अर्को पक्षको बैठकमा उपस्थित हुने पनि गरेका छन्। त्यस्तै मध्येका एक हुन्, नेकपाका केन्द्रीय सदस्य शेरबहादुर तामाङ। गत ७ गते केपी ओली पक्षको केन्द्रीय कमिटी बैठकमा सहभागी भएका उनी बिहीबार बसेको पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड र माधव नेपाल पक्षको बैठकमा सहभागी भए। उनैसँग नेपाल लाइभका लागि डिबी खड्काले गरेको कुराकानीः
तपाईंलाई हिजोअस्तिसम्म नेकपाको केपी ओली पक्षतिर लाग्नुभयो भनिन्थ्यो। आज फेरि प्रचण्ड र माधव नेपाल पक्षको बैठकमा आउनुभएको छ। यो उता र यताको कुरा के हो?
मैले यसलाई यता र उता भनेर बुझेको छैन। यो (कार्की ब्यांक्वेटमा बसेको प्रचण्ड-नेपाल पक्षको केन्द्रीय कमिटी) नेकपाको बैठक हो। म नेकपाको बैठकमा सरिक भएको छु। त्यसैले नेकपाको बैठकहरु अहिले पनि यता र उता भनेर कुनै आधिकारिता ग्रहण नगरिसकेको अवस्थामा म आज नेकपाको बैठकमा उपस्थित भएको छु। हिजो कुनै बेला म नेकपाको बैठकमा उपस्थित थिइनँ होला। उपस्थित हुन सकिनँ होला। र आज उपस्थित भएको छु।
वास्तविक नेकपा यो (प्रचण्ड-नेपाल पक्ष) हो भन्ने तपाईंको भनाइ हो?
नेकपाको बैठक डाकिएको छ। मैले सुनेको छु- दुईतिरै डाकिएको छ। तानातानको परिस्थिति जसरी सिर्जना भयो, त्यसमा को कता लाग्यो भनेर गणना गर्ने भन्दा पनि राजनीतिक रुपले यसको अर्थ बुझ्नुपर्छ। राजनीतिक रुपले नै विश्लेषण गरेर अगाडि बढ्नु जरुरी छ। त्यसैले व्यक्ति यता कि उता भनेर हामीले व्याख्या गर्नु हुँदैन।
तपाईं उता (ओली पक्ष) को बैठकमा पनि जानुभएको थियो। त्यसको केही कारण छ?
केही अर्थहरु त होलान्। राजनीतिक रुपमा त्यसका केही परिणामहरु पनि आउलान्। केही परिणाम, केही राष्ट्रिय र अन्तर्राष्ट्रिय मुद्दाहरुमा एकताबद्ध हुन सकिन्छ। सरकारबाट गरिने राष्ट्रका मुद्दाहरुमा अगाडि बढाउन सकिन्छ भन्ने मेरो विश्वास हो।
तपाईं लामो समयदेखि माधव नेपाल पक्षमै हुनुहुन्थ्यो। तर केपी ओलीले डाकेको बैठकमा जाँदा आश्चर्य व्यक्त भयो। किन भयो होला?
बैठक त चलिरहेकै छ। चलिरहेको बैठकमा उपस्थित भएको हुँ। म फेरि पनि भन्न चाहन्छु- यता र उता भनेर लेभल लगाउन जरुरी छैन। म नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा) को बैठकहरुमा सरिक भइरहेको हो। ती बैठकहरु कहाँ बसे, कसको अध्यक्षतामा बस्यो, त्यो तपाईंहरुले खोज्ने विषय हो। तर पनि म कम्युनिस्ट पार्टीकै बैठकमा सहभागी हो।
धेरैको आरोपचाहिँ तपाईंलाई सत्ता र शक्तिले तान्यो भन्ने थियो। किनभने ती दुवै त उतै छ!
त्यसो भए तपाईंहरुले प्रमाणित गरिदिनुपर्यो। म सम्माननीय प्रधानमन्त्रीले दिएको कुनै पद, सत्ता वा शक्ति प्राप्त गरेर बसिरहेको हुन्थें होला नि। त्यस्तो त छैन। उहाँहरु हाम्रो आदरणीय नेताहरु हुनुहुन्छ। उहाँहरुबीचमा रहेको असमझदारीले हामीले यो दुर्गति व्यहोरिरहेका छौं। यस्तो स्थिति नआओस् भनेर हामी धेरै सचेततापूर्वक लाग्यौं पनि। तर पनि हाम्रा प्रयासहरु सफल हुन सकेनन्। त्यसैले हामी यता र उताको बैठक भनिरहेका छौं। यस्तो नहोस् भनेर हामी सचेत थियौं। चिन्तित थियौं। यही चिन्ता जाहेर गरिरहँदा आयोजित कतिपय बैठकमा गयौं। औपचारिक रुपमा विभाजनको घोषणा नभएकोले हामीलाई ती दुवै नेकपाकै बैठक हुन् भन्ने लाग्छ। र ती बैठकहरुलाई समायोजन गर्न सकिन्छ।
त्यति ठूलो नेकपा विभाजनको स्थितिमा पुग्नुमा कसैको दोष त होला नि?
पहिलो अध्यक्ष हुनुको नाताले, प्रधानमन्त्री हुनुको नाताले बढी दोष उहाँ (ओली)ले नै लिनुपर्छ। उहाँले कतिपय स्टेप नचाल्दाखेरी अवस्था यो तहसम्म पुग्दैनथ्यो भन्ने लाग्छ। त्यसका लागि अरु कारक थिएनन् भन्ने पनि होइन। अरु पनि कारकहरु छन्। यी सबै कुराको गम्भीर समीक्षा जरुरी छ।
सुरुमा को बढी गलत छ भनेर छुट्याउन नसकेर तपाईं त्यता लाग्नुभएको हो?
अहिले नै को गलत र सही भनेर छुट्याउनु जरुरी छैन। हिजो त्यसरी छुट्याउँदा छुट्याउँदै यो ठाउँमा पुगेका हौं। त्यसैले को गलत र सही भनेर औंला ठड्याएर बोल्न थालेको कारणले नै यहाँ पुग्यौं नि। त्यसरी नबोलेका हुन्थ्यौं भने यो ठाउँमा पुग्दैनथ्यौं होला। त्यसैले नहुनु दुर्घटना भइसक्यो। त्यसको समीक्षा गरेर अघि बढ्नुपर्छ। मलाई लाग्छ, नेकपाको बैठक त्यसका लागि सक्षम हुनेछ। यसको निर्णयको आधारमा देशव्यापी रुपमा कार्यकर्तालाई गोलबन्द गर्ने र उत्साहका साथ पार्टीलाई एकताबद्ध गरेर लैजाने कुरामा कार्यकर्ता सक्षम हुनेछन् भन्ने मलाई लाग्छ।
तपाईं दुवैतिर सहभागी हुनुहुन्छ…
यो र त्यो नभन्नुस् न। यी त मेरो पार्टी हो नि। म त नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा)को बैठकमा सहभागी हुँदैछु। बैठक म संलग्न भएको पार्टी हो। म त्यसको केन्द्रीय कमिटी सदस्य हो। त्यो बैठकमा म उपस्थित छु।
तपाईं दुवै पक्षको नेता भेट गरिरहनुभएको छ। अब पनि नेकपा एकता होला भन्ने आशा बाँकी छ कि सकियो?
विगतको कम्युनिस्ट आन्दोलन हेर्दा धेरै तिक्ततापूर्ण घटना पनि घट्यो। पार्टीहरु विभाजित भए र एकता पनि भए। त्यही इतिहास हामीले व्यहोरेका छौं। हाम्रो जीवन धेरै लामो भएन होला तर नेपालको कम्युनिस्ट आन्दोलन लामो छ। हामीले पनि भोगेका छौं। देखेका छौं। म 'चैत'मै निर्वाचन भइहाल्छ भन्ने ठान्दिनँ। कमसेकम एक डेढ वर्ष निर्वाचन नहुन पनि सक्छ। त्यो बीचमा यी नेताहरु कुनै ठाउँमा मिल्ने अवस्था पनि आउन सक्छ होला। त्यो सम्भावना पनि छ। विगतमा भएका पार्टी एकताका प्रयास र नेताहरुको बीचमा गरिएको छलफलका आधारमा हेर्दा पार्टी पुनः एकता हुनसक्छ। आशाहरु अझै जिवित छन्। अहिले त्यस्तो भएन भने पनि आफूलाई लागेको राजनीतिक दृष्टिकोणको आधारमा लागेको पक्षमा दृढतापूर्वक उभिएर पार्टी बनाउनेभन्दा बाहेक अर्को विकल्प छैन।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
