काठमाडौं–उज्यालोको पर्व मात्र नभएर मिठाईको पर्व पनि हो तिहार। दिदीबहिनीले आफ्ना दाजुभाइहरुलाई भाइटीकाको दिन टीका लगाएर मीठा–मीठा परिकार खुवाउने प्रचलनअनुरुप तिहारमा मिठाईको प्रयोग बढ्दै गएको छ।
यतिबेला उपत्यकाका मिठाई पसलहरुमा थरिथरिका मिठाई तयार गरी बेच्न राखिएका छन्। पसलेहरु ग्राहक कुरिरहेका छन् । तर कोरोना महामारीकाबीच यस वर्षको तिहारमा मिठाई खरिदका लागि सोचेजति ग्राहक नआएको व्यापारीहरुले बताएका छन्।
मिठाई व्यापारीहरु अघिल्ला वर्षजस्तो उत्साहित हुन सकेका छैनन्। सोचेजस्तो व्यापार नभएपछि झण्डै ८ महिना थला परेको मिठाई व्यापार तंग्रिने आशामा बसेका उनीहरु अझै उत्साहित हुन नसकेका हुन्।
लक्ष्मीपुजाको दिन पनि व्यापार सोचेजस्तो नभएको कलंकी चोकस्थित मिठाई भण्डारका सञ्चालक प्रदीप उपाध्याय बताउँछन्।
‘अघिल्ला वर्ष यतिबेलासम्म २ लाखको व्यापार भइसक्थ्यो। यो वर्ष त खै केही व्यापार छैन,’ उपाध्यायले नेपाल लाईभसँग भने ।
२४ वर्षदेखि उपत्यकाका विभिन्न स्थानमा मिठाई व्यापार गर्दै आएका उनी यो वर्ष सबैभन्दा कम व्यापार भएको बताउँछन्।
‘आजभोलि त मुस्किलले ३० हजारसम्मको व्यापार हुन्छ। लक्ष्मी पूजाको दिन पनि बिहान त व्यापार छैन । बेलुकासम्म हुन्छ कि भन्ने आशा छ,’ व्यापारी उपाध्याय भन्छन्, ‘व्यापार हुने आशाले मिठाईहरु बनाइएको छ। हेरौँ अब कति हुन्छ ।’
स्युचटारस्थित राधेश्याम मिठाई भण्डारका सञ्चालक गोविन्द दाहाल कोरोनाका कारण यो वर्ष कति मिठाई तयार गर्ने भन्ने विषयमा नै आफू अलमल परेको बताउँछन्। ‘खासै चहलपहल देखिएको छैन। कति बिक्री हुने हो भनेर अड्कल गर्ने सक्ने अबस्था पनि छैन’ व्यापारी दाहालले सुनाए।
क्षेत्रपाटीस्थित कुमारी स्वीट्सका सञ्चालक सरोज ताम्राकार पनि अहिले अर्डरहरु धेरै नआएको बताउँछन्। ‘ग्राहकहरुको चहलपहल पनि निकै कम छ । तर व्यापार अलि अलि भएको छ । अघिल्लो वर्षमा जस्तो तिहारमा मिठाई व्यापारको चटारो छैन,’ उनले भने।
विशेषगरी मिठाई व्यापार धनतेरस, लक्ष्मीपूजा र भाइटीकाको दिन बिहानसम्म सामान्य समयभन्दा २० देखि २५ प्रतिशत बढी हुने व्यापारीहरु बताउँछन् । तर यो वर्ष करिब ६० प्रतिशतले घटेको व्यापारीहरुको भनाइ छ। खासगरी लड्डु, पेडा, रसवरी, बर्फी, खुवा, गुदपाक, लालमोहन लगायत मिठाईको माग तिहारमा बढ्छ।
तिहारमा मिठाईको माग बढ्ने भएसँगै व्यापारीहरुले अखाद्य वस्तु मिसाउने प्रवृत्ति रहेको गुनासाहरु समेत बढ्ने गरेका छन्। उपभोक्ताहरुको यस्तो गुनासोमाथि चाडबाडको बेलामा नियामक निकायले अनुगमनसमेत गर्दै आएको छ। तर प्रभावकारी अनुगमनको अभावमा मिठाईहरुमा अखाद्य वस्तु मिसाउने तथा कालाबजारीको प्रवृत्ति बढ्दै गएकोे छ । मिठाईलाई रंगिन तथा आकर्षक र लामो समयसम्म टिक्ने बनाउने नाममा मानव शरीरलाई असर पुर्याउने रंग तथा तत्वहरु मिसाउने प्रवृत्ति बढेको हो । वाणिज्य, आपूर्ति तथा उपभोक्ता हित संरक्ष विभागले अनुगमनलाई विभागले तीव्रता दिएको जनाएको छ।
विभागका सूचना अधिकारी शिवराज सेढाईंले विभागको टोलीले निरन्तर रुपमा बजार अनुगमन गरिरहेको दावी गरे।
‘विभागबाट टोलीहरु खटिएर नियमित अनुगमन गरिरहेका छौँ, उनले भने, ‘मिठाईमा अखाद्य वस्तु मिसावट नगर्न तथा सरसफाइमा ध्यान दिन व्यवसायीहरुलाई निर्देशन तथा त्यस्तो गरेको पाइएमा कडा कारबाहीको चेतावनी समेत दिएका छौँ ।’
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।