काठमाडौं- कोभिड- १९ को महामारीकै अवधिमा वाणिज्य बैंकहरुले आक्रामक रुपमा कर्जा विस्तार गरेका छन्। चालु आर्थिक वर्षको पहिलो त्रैमासिक अवधिमा वाणिज्य बैंकहरुले एक खर्ब २९ अर्ब रुपैयाँले कर्जा विस्तार गरेका छन्।
बैंकहरुले पुरानै कर्जालाई व्याज पुँजीकरण गर्दा कर्जा विस्तार धेरै देखिएको हो। पहिलो त्रैमाशिक अवधिमा भएको कर्जा विस्तार मध्ये पछिलो एक साताको हिस्सा ५४ प्रतिशत छ। पहिलो त्रैमाशको अन्तिम सातामा बैंकहरुले कर्जाको व्याज तथा किस्तालाई पुँजीकरण गर्दा बैंकहरुको कर्जा विस्तार बढेको हिमालयन बैंकका प्रमुख कार्यकारि अधिकृत अशोक राणाले बताए।
ब्याज र किस्ता पुँजीकरण गर्दा बैंकहरुको नाफामा पनि उल्लेख सुधार हुने अपेक्षा गरिएको छ। नेपाल राष्ट्र बैंकले कोभिड प्रभावित ऋणीको ब्याज र किस्तालाई पुनर्तालिकीकरण गर्ने सुविधा प्रदान गरेसँगै बैंकहरुले यसको उचित फाइदा उठाउँदै आएका हुन्।
चालु आर्थिक वर्षको पहिलो त्रैमाशिक अवधिमा बाणिज्य बैंकहरुले ३० खर्ब ३४ अर्ब रुपैयाँ कर्जा लगानी गरेका छन्। पहिलो त्रैमाशमा मात्रै बैंकहरुले एक खर्ब २९ अर्ब रुपैयाँले कर्जा विस्तार गरेका हुन्। साथै पहिलो त्रैमाशको अन्तिम सातामा मात्रै ७० अर्ब १५ करोड रुपैयाँ छ।
कर्जा विस्तारमा सबैभन्दा धेरै एनआईसी एशिया बैंकको रहेको छ। बैंकले पहिलो एक त्रैमाशमा मात्रै २९ अर्ब रुपैयाँको कर्जा विस्तार गरेको हो। कतिपय बैंकहरुले अन्य बैंकहरुको कर्जा खोसिरहेका छन्। अन्य वाणिज्य बैंकबाट लिइरहेको कर्जालाई आफ्नो बैंकमा सार्ने अस्वस्थ प्रतिस्पर्धा पछिल्लो समय भइरहेको छ। ठुला बैंकहरु नै यस्तो काममा लागिरहेका छन्।
केही बैंकहरुले अन्य बैंकका ऋणीलाई खोसेर कर्जा बढाउदै गर्दा कतिपय बैंकहरुको कर्जाको पोर्टफेलियो नै घटिरहेको छ। कर्जाको पोर्टफेलियो नै घट्नेमा स्ट्याण्डर्ड चार्टर्ड बैंक, नेपाल बंगलादेश बैंक, हिमालयन बैंक, लक्ष्मी बैंक, नेपाल एसबिआई बैंक रहेको छ। कर्जा विस्तारमा सबैभन्दा धेरै आक्रामक एनआईसी एशिया बैंक, प्रभु बैंक, एनएमबी बैंक, नविल बैंक रहेका छन्। कोभिड- १९ को रोकथाम तथा नियन्त्रणका लागि नेपाल सरकारले ५ महिनादेखि लगाउदै आएको निषेधाज्ञालाई कम गर्दै गर्दा बैंकहरुको कर्जा विस्तार पनि बढिरहेको छ।
कर्जा विस्तारसँगै पहिलो त्रैमाशिक अवधिमा बैंकहरुको निक्षेप संकलनमा पनि उल्लेख्य सुधार आएको छ। निक्षेप संकलनमा सबैभन्दा धेरै योगदान रेमिट्यान्स रहेको नेपाल बैंकर्स संघका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत अलिल शर्माले जानकारी दिए। त्यस्तै कर्मचारीको तलब भत्ता खातामा आउदा पनि बैंकहरुको निक्षेप बढेको हो।
अर्कोतर्फ बैंकहरुले पहिलो त्रैमाशको व्याज रकम निक्षेपकर्ताको खातामा थपिदिदा पनि निक्षेप बढेको हो।
वाणिज्य बैंकहरुले पहिलो त्रैमाशमा एक खर्ब ६४ अर्ब रुपैयाँले निक्षेप बढाएका छन्। पहिलो त्रैमाशको अन्तिम सातामा मात्रै भने ७४ अर्ब ८८ करोड रुपैयाँले बढेको छ। निक्षेप बढाउनेमा पनि एनआइसी एसिया पहिलो नम्बरमा छ। एनआइसी एशियाले मात्रै ३५ अर्ब ३६ करोड रुपैयाँले निक्षेप बढाएको छ।
यसका साथै सबैभन्दा धेरै निक्षेप संकलन गर्नेमा एनआइसी पहिलो भएको छ। एनआईसी एक्लैको २ खर्ब ४६ अर्ब रुपैयाँ नाघेको छ।
आधार ब्याज कम भएका बाणिज्य बैंकहरुले अन्य बैंकको महंगो व्याजरको कर्जा खोज्ने क्रम पनि बढेको देखिन्छ। यसै अवधिमा एनआईसी एशियाले आफ्नो आधार ब्याजदरमा उल्लेख्य मात्रामा घटाउन सफल भयो। आधार व्याजदर घटाउने वित्तीकै उसले सस्तो व्याजदरमा अन्य बैंकको कर्जा खोस्न सफल भएको हो।
बजारमा अधिक तरलता हुँदा दोहोरो अंक रहेको ब्याजदर लकडाउन सुरु भएसँगै एक अंकमा झारिरहेको छ। आधार ब्याजदर एकल अंकमा आउने बित्तिकै बैंकले आफूलाई बजारमा खरो सँग उतार्न सफल भयो। यसले गर्दा बजारमा ऋण खोसाखोसको अस्वस्थ प्रतिस्पर्धामै उत्रिन भ्यायो। यसै विषयले बैंकर्स संघमा केही समय लामै छलफल पनि भयो। नविल बैंकले पनि यसै अवधिमा राम्रो फाइदा लियो। आधार ब्याजदर तल्लो बिन्दुमा झार्दै ऋण खोस्ने गतल प्रवृत्तिका कारण कतिपय विदेशी साझेदार बैंकहरु समस्यामा पनि परेको देखिएको छ।
ती बैंकहरु यस्तो अवस्थामा कर्जा विस्तार गर्नु घातक भएको भन्दै बजारमा उत्रिएनन्। बजारमा खरोसँग नउत्रिदै गर्दा ति बैंकहरुले आफ्नो कर्जाको पोर्टफेलियो नै गुमाउनु परेको हो। यसले केही समयका लागि बजार विस्तार नभएको देखिए पनि अन्तरालमा गएर खराब कर्जाको सिकार हुनु नपर्ने राणा बताउँछन्।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।