एक फिल्म समीक्षकको नजरमा इरफान

विचार-विश्लेषण

अजय ब्रह्मात्मज शुक्रबार, वैशाख १९, २०७७ १३:१८

मप्रति उनको मनमा जुन आदर र माया थियो, जसरी उनी मेरो ख्याल राख्थे, जब कुनै समस्या हुन्थ्यो, उनको हात सदैव अगाडि बढ्थ्यो। उनको अनुभव सधैं मेरा लागि काम लागिरह्यो।

इरफानसँग धेरै कुराहरु गर्न बाँकी थिए। उनी क्यान्सरको बिरामी भएदेखि मैले उनलाई फोन गर्न छाडेको थिए। मेसेजमा मात्र कुरा हुन्थ्यो। हामी भ्वाइस नोटमा कुरा गर्थ्याैं, ताकि एक अर्काको भावना बुझ्न सकौं।

धेरै कम मानिसलाई मात्र थाहा छ, इरफानमा निर्देशक बन्ने तीव्र आकांक्षा थियो। उनीसँग एक सोच थियो। उनी आफ्नो हिसाबले फिल्म बनाउन चाहन्थे। उनले कहिले लाइट्स, क्यामरा, एक्सन...भन्लान् भनेर पर्खिरहेका थियौं हामी। तर अफसोस, त्यो दिन अब आउने छैन।

इरफानले फिल्मी दुनियाँमा आफ्नो अलग्गै पहिचान भने छाडेर गएका छन्। मलाई लाग्दछ–उनले अझै त्यो उचाइ पाएका थिएनन्, जसको खोजीमा उनी थिए। उनले आफ्नै भिन्न शैली विकास गरेका थिए र धेरै उपलव्धी हासिल पनि गरेका थिए। उनले एक पटक कुराकानीकै क्रममा भनेका थिए– ‘म यस्तो अभिनय शैली हासिल गर्न चाहन्छु जब मलाई लागोस् मैले अभिनय नै गरिरहेको छैन। तर अभिनय स्वाभाविक होस् भन्नेमा मेरो प्रयास रहनेछ।’

संवादमा आफ्ना समकालीन या अग्रजभन्दा बेग्लै शैली थियो उनको। यो शैली यति आत्मीय र भिन्न लाग्थ्यो कि उनी कानमा मिठास भरिरहेका छन्। उनको यो शैली फिल्ममा मात्र होइन व्यक्तिगत जीवनमा पनि उस्तै थियो।

इरफानको जादू

उनको मुस्कानमा अनेक भाव मिसिएको हुन्थ्यो। यदि त्यो भावमा समाहित हुन सक्यो भने उनीसँग कुराकानी गरेर मज्जा लिन सकिन्थ्यो। कहिलेकाहीँ मानिसहरुलाई लाग्थ्यो– यो निकै अहमवादी छ, अहंकारी छ र धेरै चिज जसलाई मानिस उपलब्धि ठान्थे, त्यसलाई उ तुच्छ मान्थ्यो।

नेमसेक,पानसिंह तोमर, लञ्च बक्स, दिल कबड्डीजस्ता फिल्ममार्फत् उनले फिल्म उद्योगमा अलग्गै छाप छाडे। ‘वारियर’ फिल्मलाई उनी पनि आफैं जीवनको ठूलो मोड मान्थे। यदि हामीले सूची तयार ग¥यौ भने उनका दर्जन फिल्म यसमा अटाउनेछन्। ५३–५४ वर्षको उमेरमा संसारबाट बिदा भएका कलाकारका लागि यो ठूलो सम्पत्ति हो। यो एक कलात्मक पुँजी हो, जसलाई उनले छाडेर गए।

धेरै कलाकार पैसा कमाउँछन् तर कुनै छाप छाड्दैनन्। किनकि फिल्म त्यस समयमा चर्चित हुन्छ र पछि मानिसले भुल्छन्। तर इरफानको हकमा यो हुने छैन। इरफानको फिल्म भविष्यमा पनि पटक–पटक हेरिने छ। उनीसँगै काम गरेका उनका सहकर्मीले ‘इरफान सर’ भनेको सुनेको छु। अमिताभ बच्चनजस्ता कलाकारले जब इरफानसँग काम गरे उनको प्रशंसा गर्दथे। यो उनको जादूमय अभिनय कला नै थियो, जुन उनले सदाका लागि छाडेर गएका छन्।

वरिष्ठ फ़िल्म समीक्षक अजय ब्रह्मात्मजसँग बीबीसी संवाददाता दिलनबाज पाशाले गरेको कुराकानीमा आधारित