काठमाडौं - दक्षिण कोरियाका लि डकही अहिले अमेरिकाको नर्थ क्यारोलिनामा छन्। जहाँ उनले एटिपी (एशोसियसन फर टेनिस प्रोफेसनल्स) टुरको एक खेल जितेर इतिहास बनाए।
एटिपीमा मेन ड्रमा जित्ने पहिलो बहिरा खेलाडी बनेका लिले जितपछि आफूलाई सक्दैन भनेर हेप्नेहरुले यसले पनि सक्छ भन्ने देख्न आग्रह गरेका छन्।
विश्व वरियताको ११२ औँ स्थानमा रहेका २१ वर्षका लिले भएको विन्सटन सलेम ओपनमा स्वीट्जरल्याण्डका हेनरी ल्याकसोनेनलाई ७-६, ६-१ ले हराएका हुन्।
‘म बहिरा हुनाले मानिसहरु मेरो मजाक बनाउँथे, मैले खेलेर काम छैन भन्ने उनीहरुको कुरा हुन्थ्यो’ लिले खेलपछि भने, ‘म ती सबैलाई देखाउन चाहन्थेँ कि मैले सक्छु। हुन त खेल्न सजिलो छैन, तर यसमा मेरो परिवार र साथीहरुले धेरै सहयोग गरेका छन्।’
‘म जस्तै बहिरा मानिसहरुलाई पनि सन्देश दिन चाहन्छु कि निराश हुनु हुँदैन, राम्ररी मेहनत गर्ने हो भने जे पनि गर्न सकिन्छ।’
लि सांकेतिक भाषामा पनि कुराकानी गर्न सक्दैनन्। उनी ओठ चलेको हेरेर शब्द भने बुझ्छन्। खेलपछिको अन्तर्वार्तामा उनलाई उनकी साथी सोपिनले सघाएकी थिइन्।
लिले कोरियामा सानैदेखि ओठ चलेको आधारमा शब्द बुझ्ने अभ्यास गरेकाले नै उनी सांकेतिक भाषासमेत बुझ्दैनन्। लिको जितसँगै उनका साथीहरुले ठूलो हुटिङ गरेका थिए।
बेलायती खेलाडी एन्डी मुरेले पनि लिको तारिफ गरेका छन्। आवाज नसुनिकन खेल्न सक्नु गाह्रो काम भएको मुरेको भनाई छ। आवाज नसुनिँदा बलको गति र त्यसको बाउन्स थाहा पाउन कठीन हुने उनको भनाई छ।
‘ध्वनी सुन्न नसक्नु टेनिसमा अप्ठ्यारो कुरा हो, हामी खेलको दौरान आफ्नो कानको प्रयोग धेरै नै गर्छौं जसले बलबारे धेरै कुरा थाहा लाग्छ, त्यसैले उनले जे गरेका छन् त्यो निकै ठूलो कुरा हो’ मुरेले भने।
लिले अर्को चरणमा हुबर्ट हर्काजविरुद्ध खेल्नेछन्। प्राय एसियामा मात्रै खेल्ने लिले यसपटक अमेरिकी भूमिमा पनि आफ्नो क्षमता देखाइरहेका हुन्।
अमेरिकाका खेलाडी टेनी स्यान्डग्रेनले पनि लिको प्रशंसा गरेका छन्। ‘मैले केही वर्षअघि उनलाई एक खेलमा हराएको थिएँ। खेलपछि गुगन ट्रान्सलेटरको सहयोगमा उनले मलाई सोधेका थिए, खेलमा के के कमजोरी गरेँ ?’
‘अंग्रेजी राम्ररी नबुझ्ने र बोल्न सुन्न नसक्ने लि जस्ता खेलाडी जो तपाइँको अघि त्यसरी प्रश्न सोधिरहेको छ, गजव क्षमता। म भएको भए त सक्दैन थिएँ’ उनले भने, ‘हामी विपक्षीले बल कसरी हानेको छ र त्यो कसरी आइपुग्छ भन्ने त्यसको ध्वनीले पनि थाहा पाउँछौँ र त्यसैगरी अभ्यास गर्छौं, त्यसैले लिको जुन क्षमता छ त्यो अद्भुत हो।’
दुई वर्षको उमेरमा बहिरा भएका लिका लागि खेलमा अर्को कठीन विषय अम्पायरले बोलेका कुरा सुन्न नसक्नु पनि हो। लाइन कल र स्कोर कलमा पनि लि संकेत हेरेर बुझिरहेका हुन्छन्। संकेत गरेको समय उनको आँखा अम्पायरतर्फ नै देखिन्छ।
ल्याकसोनेनसँगको खेलमा पनि सेकेण्डमा सेटका बेला ५-१ मा खेल चलिरहँदा उनले अंक ४०/१५ भएको संकेत गरेका थिए, तर वास्तवमा अंक ३०/१५ मा रहेको थियो। जतिबेला चेयर अम्पायरसँग लिले अंकबारेको प्रश्न सोध्न पनि सकेनन् न त अम्पायरले गरेको संकेत नै बुझ्न सकेका थिए। खेलमा दुवै खेलाडी रोकिएर के गर्ने भन्ने अन्योलमा रहेका बेला भोलेन्टियरले तीन वटा औँला उठाएर ३० अंकको संकेत गरे जुन लिले पनि बुझेका थिए।
प्रोफेसनल टेनिस खेलाडीका रुपमा लिको आगमन पनि रोचक छ। उनले १४ वर्षकै उमेरमा एटिपी च्यालेन्ज टुर खेलेका थिए।
लि दक्षिण कोरियाको जेचियोनमा जन्मिएका हुन्। जहाँ टेनिस खेलको उस्तो विकास थिएन। तर जब अन्तर्राष्ट्रिय टेनिस फेडेरेसनका निर्देशक म्याकर्डी कोरियामा टेनिस विकासका लागि पुगे तब लिको टेनिस चाहना पूरा हुन थाल्यो।
‘म अहिलेसम्म पनि त्यो बेलाको लिलाई सम्झन्छु, सधैँ सिक्न चाहने र सानोमा नै राम्रो खेल देखाउने खेलाडीका रुपमा अभ्यास क्याम्पमा उनको परिचय नै बनेको थियो। अरु साना खेलाडीसँगको उनको व्यवहार पनि असाध्यै मित्रवत हुन्थ्यो’ म्याकर्डीले भने।
म्याकर्डीले त्यो समय देखेको क्षमता जस्तै लिको खेल अहिले विश्व टेनिस जगतले नियालिरहेको छ। भलै उनी अम्पायरको कल सुन्न सक्दैनन्, विपक्षी खेलाडीलाई राम्रो सट भन्दै तारिफ गर्न सक्दैनन् तर आफ्नो समर्थनमा उफ्रिएका दर्शक देख्न सक्छन्। खेल जित्दै ट्रफीहरु जम्मा गर्न सक्छन्। बुबाआमा र देशलाई गर्व हुने काम गर्न सक्छन्।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।