भैरहवा– देवदहका जंगल, जहाँ २५६३औं वर्षअघि जन्मिएका गौतम बुद्ध र उनका परिवारलाई भेट्न सकिन्छ।
जंगलभित्र कुँदिरहेका बुद्धपरिवारका मूर्तिहरू निकै आकर्षक लाग्छन्।
यी मूर्तिहरू काठले कुँदिएका हुन्। काठका मुढाहरूमा बुद्धपरिवारको आकृति कुँद्नमा व्यस्त देखिन्छन् १७ मूर्तिकार।
तीनै मूर्तिकारले कुँद्दै गरेको मूर्ति अवलोकनका लागि निकै मानिसको घुँइचो लाग्ने गर्छ।
वास्तवमा खेर गइरहेका काठका मुढाहरूको सदुपयोगस्वरुप ती मूर्ति कुँदिएका हुन्।
बुद्ध सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहले पर्यटन प्रवद्र्धनका लागि कुहिँदै गएको काठका मुढाहरूमा बुद्ध र उनका परिवारको आकृति कोर्ने उपाय निकाल्यो।
त्यसपछि सुरु भयो मूर्ति बनाउने काम।
मूर्ति कुँदिएपछि पर्यटन प्रवद्र्धनमा प्रत्यक्ष टेवा पु¥याउनुका साथै काठको समेत संरक्षणसमेत भएको उपभोत्ताm समूहका सदस्य बताउँछन्।
मूर्तिमा के छन्?
मूर्तिकला कुनै पनि समुदायको इतिहास, संस्कृति वा पहिचानसँग जोडिएको हुन्छ।
सिद्धार्थ गौतमलाई आमा मायादेवीले लुम्बिनीमा जन्म दिँदै गर्दादेखि बुद्धत्व प्राप्त गर्नुअघि र पछिका कालखण्डलाई झल्काउँछन् यहाँ कुँदिएका कलाले।
नेपाल ललितकला प्रज्ञा प्रतिष्ठान, काठमाडौं र रुपन्देहीे देवदहको बुद्ध सामुदायिक वनको मुख्य आयोजनामा वडा नं. ५ र ६ मा ‘देवदह राष्ट्रिय काष्ठकला कार्यशाला–२०७६’ चलिरहेको छ।
मूर्तिकारहरू जेठ ८ गतेदेखि मूर्ति तयार गर्न जुटिरहेका छन्।
मूर्तिकार हरि बहादुर थापा बयम्बुले सालको काठको जरालाई बुद्धको मावलीमा बौद्ध भिक्षु ध्यानमा बसेको आकृति कोर्दैछन्। बौद्ध भिक्षु बनाउन थालेका उनी एक हप्तादेखि यसमै तल्लीन छन्।
यस्तै बुटवलका यमबहादुर थापा, रौतहटका राजन काफ्ले, हेटौंडाका लक्ष्मण भुजेल, इलामका राजु पिठाकोटे, काठमाडौंका प्रथमराज बज्राचार्य, रुपन्देहीका बुद्ध चौधरी, चितवनका भीम बहादुर श्रेष्ठ, गुल्मीका हरिराम अधिकारी, झापाका केडी याक्खा, काठमाडौंका अनमारी तामाङ, गुल्मीका कुमार थापा कार्यशालामा मूर्ति बनाइरहेका छन्।
दिनेश्वर महतोले बुद्धको मूर्तिभन्दा विचार ठूलो भन्ने सन्देश दिनेखालको आकृति तयार गरेका छन्। प्राज्ञ सभा सदस्य रुपन्देहीका गोविन्द चौधरी कोलिय गणराज्यका राजा सुप्रबुद्धको मूर्ति कुँद्दै छन्।
यी सबै मूर्ति बुद्ध र बुद्धका विभिन्न कालखण्ड, आसन, परिवारसँग सम्बन्धित रहेको ललितकला प्रज्ञा प्रतिष्ठानका प्राज्ञ परिषद् सदस्य लालकाजी लामाले बताए।
बुद्ध सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहका अध्यक्ष टेक बहादुर राना भन्छन्, ‘देवदहको प्रचारप्रसारलाई व्यापक बनाउने र पर्यटकीय थलोको रुपमा विकास र प्रवद्र्धन गर्ने उदेश्यले हामीले गौतम बुद्ध राष्ट्रिय उद्यान नै बनाउँदै छौं, त्यसकै लागि यो अभियान थालिएको हो।’
कार्यशालाको प्रवद्र्धक ड्रिम देवदह युनिटी फर चेन्जका अध्यक्ष तथा स्मारिका प्रकाशन तथा मूल्यांकन समितिका संयोजक सिद्धिचरण भट्टराईले काष्ठकला कार्यशालाले देवदहलाई चिनाउनका लागि थप मदत पुर्याउने बताए।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
