काठमाडौं– सत्ता र शक्ति दाहिना बनाएपछि आर्थिक अनुशासनको कतिसम्म खिल्ली उडाउन सकिन्छ भन्ने उदाहरण बनेका छन्, हिमालय एयरलाइन्सका मालिक आङछिरिङ शेर्पा।
सोध्नुहोला, आङछिरिङले के गरे त्यस्तो?
कुरा के रहेछ भने, उनी संलग्न निजी हवाई सेवा प्रदायक कम्पनी हिमालय एयरलाइन्सले प्रधानमन्त्री केपी ओली प्रधानमन्त्रीको कुर्चीमा बसेको केही महिनादेखि विमानस्थल सेवा शुल्क बापतको रकम तिर्नै छोडेछन्। रकम बढ्दै गएपछि आङछिरिङले विमानस्थल शुल्क टार्न शक्ति र सत्ता कजाउन सुरु गरेका छन्।
‘उहाँको कुरै नगरौं, हवाईवृत्तका सबैलाई थाहा छ,' संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्ययन मन्त्रालयका एक उच्च अधिकृतले अनुहार बिगार्दै भने, ‘बालुवाटार कनेक्सन भएपछि जे पनि चल्दो रहेछ। विमानस्थलको बक्यौता त कुरै छाडौं, राष्ट्रिय ध्वजावाहकलाई त डुबाउने खेल भइरहेको छ।’
आङछिरिङको हिमालय एयरलाइन्सले विमानस्थल प्रयोग गरेबापत अहिलेसम्म कति रकम तिरेको रहेनछ? हामीले सोधखोज गर्यौं।
एयरलाइन्सले विमानस्थल कार्यालयलाई सावाँ र विलम्ब शुल्कसहित २० करोड रुपैयाँ तिर्नुपर्ने रहेछ। तर, एयरलाइन्स कम्पनीका मालिक आङछिरिङले सन् २०१८ को जुलाइदेखि विमानस्थल सेवा शुल्क बापतको रकम दाखिला नगरेको विमानस्थल कार्यालयले बताएको हो।
एयरलाइन्सले २६ करोडभन्दा बढी रकम तिर्नुपर्ने भए पनि झारा टार्न दुई पटक गरी साढे ६ करोड रुपैयाँ मात्रै रकम तिरेको छ।
रकम तिर्न आनाकानी गर्न थालेपछि विमानस्थल कार्यालयले हिमालय एयरलाइन्सलाई अन्तिम पटक यही माघ ४ गते थप एक महिनाको समयसीमा दिएको छ। अब फागुन ४ गतेभित्र एयरलाइन्स कम्पानीले बक्यौता चुक्ता नगरे जहाज नै ग्राउन्डेड गराउने चेतावानी दिएको जानकारी कार्यालयका प्रमुख राजकुमार क्षेत्रीले दिए।
‘हामीले पत्र लेख्दै यसबारे जानकारी दिएका छौं। तोकिएको समयसीमाभित्र रकम दाखिला नभए जहाज ग्राउन्डेड हुन्छ,’ उनले भने।
बक्यौता टार्ने खेलमा हिमालय एयरलाइन्स कम्पनीका मालिक आङछिरिङसहित नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरण बोर्ड सदस्य विजय श्रेष्ठसमेत लागिपरेका छन्।
स्मरण रहोस्, श्रेष्ठ हिमालय एयरलायन्सकै उपाध्यक्ष पनि हुन्।
विमानस्थल कार्यालयले एयरलाइन्सलाई १४ दिनको ठाउँमा एक महिनाभित्र बक्यौता चुक्ता गर्न समय दिँदै बक्यौता चुक्ता नभए जहाज ग्राउन्डेड गरिदिने चेतावनी दिएको छ।
हिमालय एयरलाइन्सले विमानस्थल कार्यालयसँग पुसको अन्तिम साता ५० लाख रुपैयाँ तिर्दै भनेको थियो– बाँकी बक्यौता चुक्ताको लागि १० दिनको समय चाहियो। तर, १० दिनभित्र रकम चुक्ता गर्न नसकेपछि हतार-हतारमा एयरलाइन्सले फेरि माघ ४ गते नै थप समय मागेको थियो।
हिमालयले मौखिक रुपमा एक महिनाको समय मागे पनि विमानस्थल कार्यालयले भने थपिएको समयमै रकम चुक्ता गर्ने लिखित प्रतिबद्धता माग्यो। विमानस्थल कार्यालयको अडानपछि एयरलाइन्सले १४ दिनभित्र बक्यौता चुक्ता गर्ने गरी लिखित प्रतिबद्धता गरेको थियो। तर, विमानस्थल कार्यालयले एयरलाइन्सलाई १४ दिनको ठाउँमा एक महिनाभित्र बक्यौता चुक्ता गर्न समय दिँदै बक्यौता चुक्ता नभए जहाज ग्राउन्डेड गरिदिने चेतावनी दिएको छ।
विमानस्थल कार्यालयका प्रमुख क्षेत्रीलाई हिमालय एयरलाइन्सले बक्यौता चुक्ता नगरेको अवस्थामा जहाज ग्राउन्डेड गराउनैपर्ने बाध्यता पनि छ। शतप्रतिशत नै स्वदेशी लगानीमा रहेको सौर्य एयरलाइन्सले विमानस्थल कार्यालयलाई ४ करोड बक्यौत तिर्न नसक्दा क्षेत्रीले पुस २० गतेदेखि सौर्यको जहाज ग्राउन्डेड गराइदिएका थिए। त्यति मात्रै होइन क्षेत्रीले लामो समयदेखि बक्यौता चुक्ता नगर्ने मलेसियन निजी हवाई सेवा प्रदायक कम्पनी एयर एसियाको उडान बन्द गराउनुपर्ने अवस्थमा पुराइदिएका थिए। एयर एसियासँग विमानस्थल कार्यालयले ४० करोड रुपैयाँमध्ये साँवा बापतको २७ करोड रुपैयाँ भने असुली गरेको थियो।
हिमालय एयरलाइन्सका मालिक तथा प्रतिनिधि विमानस्थल शुल्क टार्नका लागि नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरण, संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उडड्यन मन्त्रालय र प्रधानमन्त्री कार्यालयसमेत धाउन थालेको भनाइ स्रोतको छ। ‘उहाँहरु शक्तिकेन्द्र धाइरहेको जानकारी पाएका छौं तर हामी शुल्क छोड्नेवाला छैनौं,' मन्त्रालय स्रोतले भन्यो, ‘यो त हाम्रो काम नै हो।’
हिमालय एयरलाइन्सले मासिक औसतमा ३ करोड रुपैयाँ विमानस्थललाई बुझाउनुपर्छ।
नेपाल–चीन संयुक्त लगानीमा २०१४ अगस्टमा स्थापित हिमालय एयरलाइन्सले अन्तर्राष्ट्रिय हवाई सेवा प्रदान गर्दै आएको छ। हिमालयले पहिलो उडान २०७३ जेठ १८ गतेबाट सुरु गरेको थियो। पछिल्लो सयम हिमालयले गत कात्तिक १ गतेदेखि काठमाडौं–चोङकिङमा चार्टर उडानमार्फत सिधा उडान गरिरहेको छ।
यसबाहेक हिमालयले मलेसियाको क्वालालम्पुर, साउदी अरबको दमाम, युएईको दुबई र कतारको दोहामा नियमित उडान गर्दै आएको छ।
हिमालय एयरलाइन्ससँग प्रधानमन्त्रीको कनेक्सन
२०७२ असोज २४ गते तत्कालीन नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओली देशको ३८औं प्रधानमन्त्री भए। केपी ओलीलाई प्रधानमन्त्री बनाउन तत्कालीन माओवादी केन्द्रको सहयोग थियो।
पहिलो पटक प्रधानमन्त्री हुँदै औपचारिक चीन भ्रमणमा जाँदा ओलीले राष्ट्रिय ध्वजावाहकको सट्टा निजी हवाई सेवा प्रदायक हिमालय एयरलाइन्स चार्टर्ड गरे। दोस्रो पटक पनि उनले यही गल्ती दोहोर्याए।
प्रधानमन्त्री भएको झन्डै साढे ५ महिनापछि ओली चीन भ्रमणमा गएका थिए।
पहिलो पटक प्रधानमन्त्री हुँदै औपचारिक चीन भ्रमणमा जाँदा ओलीले राष्ट्रिय ध्वजावाहकको सट्टा निजी हवाई सेवा प्रदायक हिमालय एयरलाइन्स चार्टर्ड गरे। प्रधानमन्त्रीको यो कार्यलाई कतिपयले आलोचनासमेत गरे। प्रधानमन्त्रीको सो भ्रमण टोलीमा हिमालय एयरलाइन्सका मालिक आङछिरिङ शेर्पा पनि सँगै थिए।
प्रधानमन्त्री ओलीले राष्ट्रिय ध्वजावाहकको प्रचारप्रसार गर्नुको सट्टा आङछिरिङको हवाई कम्पनी हिमालयको प्रचार गरे।
यसरी हिमालयको प्रचार गरेका ओली फेरि २०७४ फागुन ३ गते दोस्रो पटक प्रधानमन्त्री बने। उनले पहिलो पटक प्रधानमन्त्री हुँदाको बेलामा गरेको गल्ती दोहोर्याए। प्रधानमन्त्री ओली २०७५ असार ५ गते चीन भ्रमणमा निस्किए। तर, प्रधानमन्त्री ओलीले फेरि पनि राष्ट्रिय ध्वजावाहकको सट्टा हिमालय एयरलाइन्स नै चार्टर गरेर चीन गए। पहिलो पटकको भ्रमण समयमा भन्दा दोस्रो पटक उनको बढी विरोध भएको थियो।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।