जनकपुरधाम- मिथिलाको प्राचीन राजधानी जनकपुरधाममा साताव्यापी सीताराम विवाह महोत्सव अन्तर्गत आज स्वयंवर कार्यक्रम सम्पन्न भएको छ। आजै राति मिथिला परम्परा अनुसार वैवाहिक कार्यक्रमको आयोजना हुने छ।
जनकनन्दिनी सीताको विवाह भएको दिनको स्मरणमा मिथिलाबासीले यसलाई विशेष महोत्सवका रूपमा मनाउने गरेका छन्।
महोत्सवमा सहभागी हुन नेपाल, भारतलगायतका विभिन्न स्थानबाट श्रद्धालु र पर्यटकको उपस्थिति थियो।
एक साता अघिदेखि नै वैवाहिक विधि सुरू भएपनि आज हुने वैवाहिक समारोहमा सहभागी हुनेको घुइँचो बढेको छ।
त्रेतायुगमा मिथिला नरेश जनकले छोरी सीताको स्वयम्वरका लागि राखेको शिवधनुषलाई अयोध्याका राजा दशरथका सुपुत्र रामले तीन टुक्रा पारेपछि मङ्सिर शुक्ल पञ्चमीका दिन राम र सीताको विवाह सम्पन्न भएको थियो।
रामायणअनुसार जनकपुरधामको रङ्गभूमिमा आयोजना गरिएको सो स्वयम्वरमा तेत्तीस कोटि देवीदेवताको उपस्थिति हुने विश्वास गरिन्छ।
सीतालाई छोरी-बहिनीका रूपमा मान्ने मिथिलाबासी महोत्सवमा देवीदेवताको सहभागिता शरीर नभए पनि अदृश्य रूपमा उपस्थित हुने विश्वासले हर्ष र उल्लासका साथ प्रतिछायाँ जन्तीको आगमनदेखि बिहेसम्म सहभागी हुन्छन्।
महोत्सवमा हिन्दूका अतिरिक्त बौद्ध, शिखलगायत धर्मावलम्बी समेत सामेल हुने गरेका छन्।
महोत्सवका क्रममा मिथिला संस्कृतिअनुसार तिलकोत्सव, मटकोर, स्वयम्बर कार्यक्रम समापन भएका छन् भने विवाह संस्कार सम्पन्न हुने क्रम जारी छ।
पौराणिक कथाअनुरूप राम मन्दिरबाट बाजागाजा, झाँकी सहित भगवान् रामको प्रतिमालाई विशेष रूपमा निर्मित डोली (सिंहासन)मा राखी रङगभूमिमा पुर्याइन्छ। त्यस्तै जानकी मन्दिरबाट सीताको प्रतिमालाई विशेष सुसज्जित डोलीमा राखी रङ्गभूमिमा लगिन्छ।
रंगभूमिमा स्वयम्बर विधि, परीक्षण र वैवाहिक विधि सम्पन्न भएपछि सीतारामलाई जानकी मन्दिरमा ल्याई मिथिला संस्कृति अनुसार विवाह सम्पन्न गरिन्छ।
रङ्गभूमि मैदानमा वर र कन्या पक्षबीच हुने हाँसोठट्टा, गाउँगाउँबाट आउने गरेको सीतारामको प्रतीकात्मक झाँकी र ठूलो संख्यामा सम्मिलित श्रद्धालुको उत्साहले महोत्सव वास्तविक विवाहभन्दा रमाइलो हुने गरेको छ।
फूलबारी प्रसङ्गदेखि स्वयम्वरसम्मको आयोजनाले महोत्सव देवविवाह महोत्सवका रूपमा रूपान्तरित भएको अनुभव गर्दै सहभागी मिथिलाबासीले आफूलाई धन्य सम्झन्छन्।
महोत्सवका दिन श्रद्धालु बिहान सबैरेदेखि पवित्र सरोवरमा स्नान गरी पूजाअर्चना र भाकल गर्ने गर्छन्। यस अवसरमा भजनकीर्तन, रामलीला, झाँकी र प्रवचनको पनि आयोजना हुन्छ।
यस वर्ष भारतको उत्तर प्रदेशका मुख्यमन्त्री आदित्यनाथ योगीको विशेष जन्ती बनेर मुख्य अतिथिका रुपमा विवाहपञ्चमीका सहभागी भए।
योगीको विशेष उपस्थितिमा आज रंगभूमि मैदानमा राम र सीताका प्रतीकात्मक जोडीको स्वयंवर गरिएको छ।
सो अवसरमा विभिन्न साँस्कृतिक कार्यक्रमको आयोजना गरिएको थियो।
आज अबेर जानकी मन्दिरको प्रांगणमा वैवाहिक कार्यक्रमको आयोजना हुनेछ। भोलि रामकलेवा अर्थात् जन्तीको बिदाई गरी साताव्यापी रामजानकी विवाहमहोत्सवको सम्पन्न हुनेछ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
