जनकपुर– जनकपुरमा आयोजना भइरहेको रामजानकी विवाह पञ्चमीको आज चौथो दिन तिलकोत्सव सम्पन भएको छ।
विवाह पञ्चमी महोत्सवअन्तर्गत पहिलो दिन नगर दर्शन, दोस्रो दिन फूलबारी लीला, तेस्रो दिन धनुष यज्ञ तथा चौथो दिन आज तिलकोत्सव सम्पन भएको हो। मंगलबार अर्थात पाँचौँ दिन मटकोर र छैठौं दिन राम–सीता स्वयंवर तथा विवाह कार्यक्रम हुनेछ।
भगवान रामको पक्षबाट राम मन्दिरका महन्थ र सिताको पक्षबाट जानकी मन्दिरका महन्थ अभिभावकको रुपमा चुनिने र उनीहरुकै छलफलबाट विवाह तय गरिन्छ। तिलकोत्सवमा सीता पक्षबाट विभिन्न प्रकारका सौगात (भार) लिएर राम मन्दिरमा लाने गरिन्छ। यसैलाई तिलकोत्सव भन्ने चलन छ। सामान्य अर्थमा तिलकोत्सव भन्नाले विवाहपूर्व गरिने टीका टालोलाई बुझिन्छ।
तिलकोत्सवमा जनकपुर आइपुगेका सम्पुर्ण श्रद्धालु र नगरबासीहरुको सहभागिता रहेको थियो। विगत भन्दा यस वर्ष विशेष कार्यक्रम गरेर विवाह महोत्सव मनाइँदैछ।
जनकपुरधाममा अयोध्याबाट जन्तीको सवारी
भारत उत्तर प्रदेशको अयोध्याबाट घोडा रथ लिएर साधुसन्त जन्तीको रूपमा जनकपुरधाम आइपुगेका छन्। सोमबार साँझ दुई वटा रथ र एक दर्जन बढी गाडीमा सवार हुँदै सयौंको संख्यामा साधुसन्त आइपुगेका हुन्।
राम, लक्ष्मण, शंकर, हनुमानको भेषमा सजिएका युवाहरु सहित साधुसन्त जन्तीको रुपमा आएका छन्। जन्तीलाई मिथिलाको संस्कृतिअनुसार नगराइन नगरपालिका स्थित राजेश्वर निधी माविमा स्थानीयले स्वागत गरेका छन्। बाजागाजा र स्थानीय महिला गीत गाएर जन्तीलाई स्वागत गरिरहेको स्थानीय मिथिलेस झाले जानकारी दिए।
हात्ती र ऊँट लिएर पनि जन्ती आउँदै छन्। हात्ती र ऊँट पछाडि परेको र सोमबार अबेरसम्म आइपुग्ने बताइएको छ। जन्तीलाई स्वागत गर्न जनकपुरका विभिन्न मन्दिरका साधुसन्त र नेताहरु समेत नगराइन पुगेका छन्। नगराइन पुग्न सीमा क्षेत्र जटही कटेर नेपाल भित्रिनु पर्दछ।
महोत्सवको मुख्य दिन विशेष सुरक्षा योजना
रामजानकी विवाह पञ्चमी महोत्सवको मुख्य दिन मंसीर २६ गतेका लागि विशेष सुरक्षा योजना तयार गरिएको छ।
मित्र राष्ट्र भारतस्थित उत्तर प्रदेशका मुख्यमन्त्री योगी आदित्यनाथ जन्ती बनेर आउने कार्यक्रम रहेको हुँदा सुरक्षा निकायले विशेष सुरक्षा बन्दोबस्त गरेको बताइएको छ।
आगामी बुधबार हुने राम–जानकी विवाह महोत्सवमा भीड व्यवस्थापनलाई प्रमुख चुनौती मान्दै तीन तहको सुरक्षा प्रबन्ध मिलाइएको छ। सेनालाई ‘स्ट्यान्डबाई’ राखिने भएको छ। दर्शनार्थीको भीडमा सादा पोसाकका सुरक्षाकर्मी परिचालन गर्ने निर्णय पनि जिल्ला सुरक्षा समितिले गरेको छ।
समितिको आइतबार बसेको बैठकले जानकी मन्दिर र रंगभूमि मैदानमा प्रवेश गर्ने सबैलाई ‘मेटल डिटेक्टर गेट’बाट मात्र पठाउने निर्णय गरेको थियो। आदित्यनाथ जानकी मन्दिर र रंगभूमि मैदान पुग्दा भीड व्यवस्थापन प्रमुख चुनौती हुने आँकलनसहित सुरक्षा विशेष सुरक्षा व्यवस्था गर्न लागिएको समितिले जनाएको छ।
आदित्यनाथ उत्तर प्रदेशबाट विशेष विमानमा सिधै जनकपुर आउने छन्। उनी दिनभर तीनवटा कार्यक्रममा सहभागी हुने बताइएको छ।
धनुषाका प्रमुद जिल्ला अधिकारी प्रदीपराज कँडेलले विमानस्थल, जानकी मन्दिर, रंगभूमि मैदान र प्रदेश सरकारको सचिवालय रहेको मधेस भवनका लागि फरक–फरक सुरक्षा बन्दोबस्त मिलाइएको बताए।
त्यसैगरी राम–जानकी विवाह महोत्सवमा नेपाल प्रहरीले ड्रोनबाट भीडको निगरानी गर्ने समेत भएको छ। मुख्य प्रवेशद्वारमा ‘वाक थ्रो गेट’ बाट पनि भीडको निगरानी गरिने प्रदेश २ का प्रमुख डिआइजी हरिबहादुर पालले जानकारी दिए।
सुरक्षा व्यवस्थालाई मध्यनजर गर्दै सुरक्षा समितिले मंसिर २५ गते रातिदेखि २६ गतेसम्म जनकपुरमा सवारीसाधन प्रवेशमा रोक लगाउने निर्णय समेत गरिएको छ।
प्रदेश सरकारको तर्फबाट भव्य दिवाभोज
उत्तर प्रदेशका मुख्यमन्त्री आदित्यनाथको सम्मानमा प्रदेश २ सरकारले भव्य भण्डारा(दिवाभोज)का लागि तयारी गरिरहेको छ।
जनकपुर चुरोट कारखानामा रहेको प्रदेश सरकारको सचिवालयको फुटबल मैदानमा भण्डाराका लागि भव्य पन्डाल र स्टेजको निर्माण भइरहेको छ। धार्मिक झल्को दिने केसरिया र रातो रंगको कपडा प्रयोग गरी पन्डाल निर्माण गरिँदैछ।
आदित्यनाथ उक्त भण्डारामा पनि सहभागी हुनेछन्।
मुख्यमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद् कार्यालयका सचिव हरि फुयाँलले भण्डाराको तयारी अन्तिम चरणमा पुगेको बताए। उनले भण्डारामा करिब १ हजार ५ सय व्यक्तिको सहभागिता रहने जानकारी दिए।
सीताको माइती जनकपुर र उत्तर प्रदेशको अयोध्या रामको घर हो। यी दुवै सहरबीच पौराणिक समयदेखि नै धार्मिक र पारिवारिक सम्बन्ध कायम रहेको जनविश्वास छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
