लहान– राजनीतिक विश्लेषक श्याम श्रेष्ठ हरवाचरवालाई सरकारले मुक्त घोषणा गर्नुअघि ‘मुक्त कमैया, कमलरी, हलिया र हरवाचरवा सम्बन्धी वस्तुस्थिति अध्ययन समिति’का तत्कालीन संयोजक थिए।
उनले सोमबार सिरहाको जिल्ला प्रशासन कार्यालयअघि उभिएर आश्चर्य प्रकट गर्दै भने, ‘नेपालको इतिहासमा अध्ययन समितिको संयोजक त्यो निवेदन कार्यान्वयन गर्नका लागि जुलुसमा हिँड्नुपर्ने बिडम्बना आइलागेको छ।’
हरवाचरवाको अधिकार यात्रामा ऐक्यवद्धता जनाउँदै लहान आइपुगेका उनले सरकारले मुक्त घोषणा गरेर हरवाचरवालाई बेवास्ता गर्नु निकै दुःखद् भएको बताए।
तत्कालीन प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले गत साउनमा २ गते ‘हरवाचरवा मुक्त’ घोषणा गरेका थिए। तर घोषणा भएको ९ महिना बितिसक्दा पनि उनीहरू अधिकार पाउनबाट वञ्चित छन्।
‘प्रधानमन्त्रीले ८ मन्त्री, ८ जना विभागीय सचिव राखेर देशबासीको नाममा सम्बोधन गर्नुभएको थियो– अब हरवाचरवा मुक्त भए। ऋण तिर्नुपर्दैन, उनीहरूको पुनर्स्थापना हुन्छ। प्रधानमन्त्रीले मुक्तिको घोषणा गर्ने, त्यही प्रधानमन्त्रीको अर्को मन्त्रीले बजेट छैन भनेर पठाउने। कस्तो खालको देश?’ श्रेष्ठले भने।
उनले प्रदेश, स्थानीय तहले पनि बजेट छ्ट्याउनु पर्ने बेला कसैले नटेरिरहँदा दुःख व्यक्त गरे। ‘धनी मान्छेको कोही बिरामी पर्छ भने तत्काल करोड खर्च हुन्छ। हरवाचरावाको मुक्तिका लागि एक पैसा पनि पाउँदेन किन? मुक्तिको घोषणा कागजमा मात्र हैन, व्यवहारमा अनुवाद हुनुपर्यो,’ उनले भने।
उनले हरवाचरवा भन्दा भूमिहीन र गरिब अरु कोही नरहेको बताए। श्रेष्ठले यदि हरवाचरवा काठमाडौं पुग्नुपर्ने अवस्थाल आयो भने सरकारलाई ठूलो संकट पर्ने प्रक्षेपण गरे।
‘अहिले उहाँहरू जिल्ला जिल्ला डुल्नुभएको छ। मिटरब्याजी पीडितको जुलुसले भुइँचालो ल्यायो भने हरवाचरवा काठमाडौंमा उत्रिए भने के हुन्छ? त्यसको हेक्का राख्न र खबरदारी सिंहदरबारलाई गर्न चाहन्छौँ,’ उनले भने।
कुनै समस्या समाधान गर्न नसक्ने प्रदेश सभामाथि पनि श्रेष्ठको प्रशन थियो, उनले भने, ‘भूमिसुधार गर्नुछैन, कृषि क्रान्ति गर्नुछैन, औद्योगिक क्रान्ति गर्नुछैन, शिक्षामा क्रान्ति गर्नुछैन। केही काम नगरेपछि यसको उपादयता के?’
उनले आफू यो आन्दोलनमा भूमिहीन हरवाचरवाकै साथ भएको भन्दै ऐक्यवद्धता प्रकट गरे।
गत चैत्र २५ गतेबाट सुरु भएको ‘हरवाचरवा’को अधिकार यात्रा २८ गते जनकपुरमा समापन हुनेछ। आन्दोलनमा ८ हजार भन्दा बढी हरवाचरवा पुनस्र्थापनाको माग राख्दै उत्रिएका छन्।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।