शक्ति बाँडफाँटमा सत्ता गठबन्धन निष्कर्षनजिक, उपेन्द्रलाई सांसद बनाउन जसपालाई उपराष्ट्रपति

राजनीति

डिबी खड्का बुधबार, पुस २०, २०७९ १९:२८

काठमाडौं– सत्ता गठबन्धनले शक्ति बाँडफाँट लगभग टुंग्याएको छ। पुस २६ गते प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले विश्वासको मत लिनेबित्तिकै मन्त्रिपरिषद् विस्तार गर्ने तयारी गरिएको छ। त्यसपछि प्रदेश मुख्यमन्त्री समेत छनोट गर्नुपर्ने भएकाले प्याकेजमै सहमति खोज्नेगरी मुख्य पदको बाँडफाँटमा लगभग सहमति जुटेको हो।

माओवादी केन्द्रले प्रधानमन्त्री पाइसकेको छ भने एमालेले राष्ट्रपति पाउने निधो यसअघि नै भइसकेको छ। उपराष्ट्रपति जनता समाजवादी पार्टी (जसपा) र उपसभामुख राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) ले पाउने भएका छन्। जसपाका महासचिव एवं संसदीय दलका नेता रामसहायप्रसाद यादवलाई उपराष्ट्रपति बनाउने गरी उक्त पार्टीले उपराष्ट्रपति दाबी गरेको थियो। त्यसका लागि मुख्य दल एमाले र माओवादी केन्द्र तयार भएका छन्।

संविधानमा राष्ट्रपति र उपराष्ट्रपति फरक-फरक लिंग वा समुदायको हुनुपर्ने उल्लेख छ। एमालेबाट पुरुष नै राष्ट्रपति बन्दा समेत फरक समुदायका कारण जसपाबाट पुरुषलाई उपराष्ट्रपति बन्न बाधा नपर्ने भएकाले जसपालाई उक्त पद दिने सहमति भएको हो।

महासचिव यादव उपराष्ट्रपति बन्दा उनी प्रत्यक्ष निर्वाचित बारा- २ खाली हुनेछ। सप्तरी- २ बाट पराजित अध्यक्ष उपेन्द्र यादव उक्त क्षेत्रबाट उपनिर्वाचन लडेर संसद्‌मा आउने तयारीमा रहेको उक्त पार्टीका एक नेताले बताए।

सत्ता साझेदार दलका अन्य नेताहरुले पनि सबै पार्टीका अध्यक्ष संसद्‌मा रहेकाले यादवलाई समेत ल्याउने बाटो खोज्नुपर्ने मत राखेको एक एमाले नेताले बताए। विशेषगरी प्रधानमन्त्री प्रचण्डले त्यसका लागि वातावरण बनाउनुपर्ने सल्लाह एमाले अध्यक्ष ‌ओलीसँग गरेका थिए। त्यसमा ओली समेत राजी भएका हुन्।

हालसम्म राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीले उपसभामुख पाउने तय छ। तर, उक्त पार्टीले उपसभामुखभन्दा मन्त्रीमै बढी रुचि देखाएको बताइएको छ। ‘काम गर्न पाउने पद’ भन्दै उपसभामुखको सट्टा मन्त्रालयकै संख्या बढाएर लिन खोजेको एक एमाले नेता बताउँछन्।

त्यस्तो अवस्थामा भने माओवादी केन्द्रले उपसभामुख पाउनेछ। प्रधानमन्त्रीमा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष प्रचण्डको कार्यकालभरी एमालेले सभामुख पाउनेछ। एमालेबाट उपमहासचिव पृथ्वी सुब्बा गुरुङलाई सभामुखका रुपमा पहिलो प्राथमिकतामा राखिएको छ। उनीपछि छविलाल विश्वकर्मा र विद्या भट्टराईको पनि दाबी छ। विश्वकर्मा एमाले सचिव हुन् भने भट्टराईलाई एमालेले गत कार्यकालमा उपसभामुखको उम्मेदवार बनाएको थियो। उनी कांग्रेसकी पुष्पा भुसालसँग पराजित भएकी थिइन्।

२ प्रदेशमा एमाले, बाँकी ५ मा आधा-आधा
प्रदेश मुख्यमन्त्रीमा समेत लगभग भागबन्डा मिलेको छ। प्रदेश १ र गण्डकी एमालेले एकलौटी पाउनेछ। प्रदेश १ मा हिक्मतबहादुर कार्की र गण्डकीमा खगराज अधिकारी मुख्यमन्त्री बन्ने तय छ। कर्णाली, लुम्बिनी र बागमती प्रदेशमा भने आधा-आधा कार्यकालको मोडालिटीमा छलफल भइरहेको एक एमाले नेताले बताए।

सुदूरपश्चिम प्रदेश फेरि माओवादी केन्द्रकै भागमा पर्नेछ, तर नागरिक उन्मुक्ति पार्टीले समेत दाबी गरिरहेकाले त्यहाँ माओवादी केन्द्र र उक्त पार्टीबीच आधा-आधा कार्यकालको समेत सम्भावना रहेको ती एमाले नेता बताउँछन्।

माओवादी केन्द्रले तत्कालका लागि राष्ट्रिय सभामा उपाध्यक्ष लिनेछ। एक वर्षपछि खाली हुने राष्ट्रिय सभा अध्यक्षका विषयमा भने अहिले नै निर्णय गरिएको छैन। सभामुखमा एमाले निरन्तर हुने अवस्थामा माओवादी केन्द्रले नै उक्त पद पाउन सक्ने बताइएको छ।

एमालेबाट मन्त्रीमा सबै नयाँ
एमालेले उपाध्यक्ष विष्णु पौडेलको नेतृत्वमा अहिलेसम्म ४ जनालाई मन्त्रिपरषद्‌मा पठाइसकेको छ। अब तीनदेखि पाँच मन्त्रालय थप पाउने देखिएको छ। जसपा र राप्रपाको सरकारमा सहभागी हुने वा नहुने निर्णयले संख्यामा थपघट हुन सक्नेछ। एमालेले थप ३ मन्त्रालय पाउँदा तीनैजना यसअघि मन्त्री नभएकाहरुलाई अवसर दिने भएको छ।

सम्भावित मन्त्रीका रुपमा सांसदहरु छविलाल विश्वकर्मा, विद्या भट्टराई, पदम गिरी, ठाकुर गैरे, भगवती चौधरीलगायतको चर्चा भइरहेको छ। गुरुङले सभामुखमा रुचि नदेखाएको अवस्थामा विश्वकर्मा र भट्टराईमध्ये एकलाई सम्भावित सभामुखका रुपमा समेत हेरिएको छ।

संख्यात्‍मक रुपमा योभन्दा बढी मन्त्रालय पाउँदा भने पदाधिकारीबाट समेत केही नेता समेटिनेछन्। सचिवहरू योगेश भट्टराई, गोकर्ण विष्ट, रघुवीर महासेठ र टोपबहादुर रायमाझीमध्ये १ वा २ जनाले अवसर पाउने बुझिएको छ।

राष्ट्रपतिमा मौन ओली
एमालेले राष्ट्रपति पाउने भए पनि कसलाई बनाउने भन्ने विषयमा अध्यक्ष ‌ओलीले अझै मुख खोलेका छैनन्। जसले गर्दा आकांक्षीहरुमा अझै अन्योल देखिन्छ।

राष्ट्रपतिका रुपमा बलियो सम्भावनाका रुपमा एमाले उपाध्यक्ष तथा संविधान सभा अध्यक्ष सुवास नेम्वाङलाई हेरिएको छ। तर, ओलीले उनलाई पनि ‘ग्रीन सिग्नल’ दिसकेका छैनन्।

पार्टीका अन्य नेताहरुले यस विषयमा ‌ओलीको राय बुझ्न खोज्दा ‘हतार नभएको’ भन्दै टारिदिने गरेको एक नेताले बताए। सम्भावित अनुहारमा नेम्वाङसँगै अष्टलक्ष्मी शाक्य र ईश्वर पोखरेल पनि छन्।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।