काठमाडौं– राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले आइतबार सात दिने म्यादसहित संविधानको धारा ७६ को उपधारा २ अनुसार नयाँ सरकार गठनका लागि आह्वान गरेकी छन्। आउँदो १० गते साँझ छ बजेभित्र नयाँ प्रधानमन्त्री सिफारिस गर्न राष्ट्रपतिले दलहरूलाई समय दिएकी छन्।
राष्ट्रपति कार्यालयको सूचनासँगै नयाँ सरकार गठनको औपचारिक प्रकिया सुरु भएको छ। हुन त दलहरूको बीचमा अनौपचारिक तहमा यसबारे यसअघि देखि नै गृहकार्य चलिरहेको छ।
आइतबार राष्ट्रपतिको आह्वान अगाडि मात्रै सतारुढ दुई प्रमुख घटक नेपाली कांग्रेस र नेकपा माओवादीको बैठकले आ–आफ्नो नेतृत्वमा सरकार गठन गर्ने निर्णय गरेका छन्। कांग्रेस कार्यसम्पादन समिति बैठकले संसदीय दलको निर्वाचनका लागि कार्यदल गठन गर्दै आफ्नै नेतृत्वमा सरकार गठन गर्ने निर्णय गर्यो।
उता, माओवादीको पदाधिकारी बैठकले पनि आफ्नै नेतृत्वमा सरकार गठन गर्ने र त्यसको नेतृत्व पार्टी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले गर्ने निर्णय गर्यो। माओवादीका उपसमहासचिव जनार्दन शर्माले गठबन्धनको सरकार गठन हुँदा पहिलो चरणमा आफ्ना पार्टी अध्यक्ष प्रचण्डको नेतृत्वमा सरकार बन्नुपर्ने बताए।
कांग्रेस प्रवक्ता प्रकाशशरण महतले भने ४ मंसिरको निर्वाचपछि संसद्ंमा सबैभन्दा ठूलो दलको हैसियतले कांग्रेसको नेतृत्वमा नयाँ सरकार गठन स्वाभाविक रहेको भन्दै त्यसका लागि पहल गर्ने कार्यसम्पादन समितिले निष्कर्ष रहेको बताए।
कांग्रेस र माओवादी दुवैको आइतबार बसेको बैठकले आ–आफनै नेतृत्वमा नयाँ सरकार बनाउने निष्कर्षले दुवैले एक–अर्कामाथि दबाब बढाउन खोजेको देखिन्छ।
वर्तमान सत्ता गठबन्धनका दुई घटकले नै नयाँ सरकारको नेतृत्वको दाबी गरेपछि राष्ट्रपतिले दिएको समयसीमामा को नयाँ प्रधानमन्त्री बन्छ भन्ने चासो झन् रोचक बन्न पुगेको छ। त्यति मात्र होइन वर्तमान गठबन्धनको निरन्तरता पनि शंसय उत्पन्न भएको छ। तर, गठबन्धनका नेताहरू वर्तमान गठबन्धनले निरन्तरता पाउने दाबी गर्छन्।
एमालेले आफ्नो जनमत प्रतिपक्षमै बस्ने भएकाले आफू प्रतिपक्षमै बस्ने र नयाँ सरकारको खेलमा नलाग्ने बताइरहेको छ। तर, अनौपचारिक रुपमा भने एमालेले माओवादी केन्द्र र नेकपा एकीकृत समाजवादीसँग छलफल अघि बढाएको छ। सहकार्यका लागि यी दुई दलसमक्ष प्रस्ताव पठाइसकेको छ। वर्तमान गठबन्धन भत्काउने रणनितीमा रहेको एमालेले माओवादी अध्यक्ष प्रचण्डलाई अब बन्ने सरकारको पहिलो आधा कार्यकाल प्रधानमन्त्री दिने र पछिको बाँकी आधा कार्यकाल एमाले नेतृत्वमा सरकार बनाउने प्रस्ताव गरेको छ। तर, त्यसका तत्कालीन नेकपामा प्रचण्डले केपी ओलीमाथि आरोपसहित ल्याएको १८ पृष्ठको दस्तावेज फिर्ता लिनुपर्ने अडान राखेको छ।
प्रचण्ड भने त्यसतर्फ जानुभन्दा पहिला अहिलेकै सत्ता गठबन्धनबाटै प्रधानमन्त्री बन्न सकिन्छ कि भन्ने रणनीतिमा लागेका छन्। जसका लागि उनले शनिबार प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवासँग छलफल गरे। देउवाले भने संसदीय दलको नेता चयनपछि यसबारेमा छलफल गर्ने बताएका छन्।
शनिबार प्रधानमन्त्री देउवासँग भेट्नुअघि प्रचण्डले कांग्रेस नेता तथा गृहमन्त्री बालकृष्ण खाणसँग आफ्नै निवासमा भेटेका थिए। गृहमन्त्री खाणसँगको छलफलपछि उनले आफ्ना पार्टीका वरिष्ठ उपाध्यक्ष नारायणकाजी श्रेष्ठसँग छलफल गरेका थिए। त्यसपछि मात्र उनी बालुवाटार गएका थिए।
बालुवाटारमा दुई नेताबीच भएको छलफलमा प्रचण्डले शक्ति बाँडफाँटदेखि अबको सरकारको नेतृत्व माओवादीलाई दिन प्रस्ताव गरेका थिए। कांग्रेस नेताहरूले प्रचण्डको प्रस्तावलाई सार्वजनिक रुपमा अस्वीकार गरेका छैनन् तर, पहिला आफ्नै नेतृत्वमा अगाडि बढ्नुपर्ने लाइनमा छन्।
प्रचण्डसँगको छलफलपछि देउवाले शनिबार साँझ नेकपा एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष माधवकुमार नेपाललाई बालुवाटार बोलाएका थिए। आइतबार बिहान कांग्रेस उपसभापति पूर्णबहादुर खड्काले पुनः माओवादी अध्यक्ष प्रचण्डसँग उनकै निवास खुमलटार पुगेर भेट गरेका थिए। खड्काले प्रचण्डसँग नयाँ सरकार गठन र अबको शक्ति बाँडफाँटको बारेमा कुराकानी भएको नेपाल लाइभलाई बताए।
‘निर्वाचनको मत परिणाम पूर्णरुपमा आइसकेको छ। राष्ट्रपतिले नयाँ प्रधानमन्त्री चयनका लागि आह्वान पनि गरिसक्नु भएको छ’, खडकाले भने ‘त्यही भएर हामी गठबन्धनका घटकहरू बीचमा त्यसबारेमा छलफल हुनु स्वाभाविकै हो।’
उनीहरूबीच आइतबार पनि भेटवार्ता भएको छ। देउवालाई भेट्न प्रचण्ड आइतबार साँझ प्रधानमन्त्रीनिवास बालुवाटार पुगेका थिए। पार्टीको पदाधिकारी बैठकलगत्तै प्रचण्ड पेरिसडाँडबाट बालुवाटार पुगेका हुन्।
वर्तमान गठबन्धन रहे पनि वा भत्किए पनि संसद्को नयाँ गणितमा साना दलहरूको भूमिका समेत महत्त्वपूर्ण देखिएकाले उनीहरूतर्फ प्रमुख दलहरूको नजर केन्द्रित छ। कांग्रेस, माओवादी र एमालेका शीर्ष नेताहरू साना दलसँग लगातार संवादमा छन्। तर, साना दलहरू प्रमुख दलहरूको बीचमा हुने सत्ता समीकरणको सहमतिलाई पर्खेर बसेका छन्।
वर्तमान सत्ता गठबन्धनभित्र कांग्रेस र माओवादीबीचमा सहमति भए लोसपा र जनमत पार्टीले समर्थन गर्ने लगभग पक्का देखिन्छ। गठबन्धन भत्किएमा एमाले–माओवादीलाई राप्रपा र जसपाले साथ दिने लगभग पक्का छ। यसबीचमा कांग्रेस र एमाले दुवैले राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीलाई पनि सहयात्रामा ल्याउन सकिन्छ कि भनेर छलफल चलाइरहेका छन्।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
