एमालेबाट को–को बन्न सक्छन् समानुपातिक सांसद?

राजनीति

नेपाल लाइभ शुक्रबार, मंसिर २३, २०७९ ०६:३०

काठमाडौं– नेकपा एमालेले समानुपातिक सूची टुंग्याउन शुक्रबार सचिवालय बैठक बोलाएको छ। प्रतिनिधि सभाको निर्वाचनअन्तर्गत एमालेले समानुपातिकमा ३४ सिट पाएको छ।

प्रत्यक्षमा ४४ गरी ७८ सिट जितेको छ। राष्ट्रिय सभा अध्यक्ष समेत जोड्दा एमालेका १६ जना (एमालेबाट निर्वाचित अध्यक्ष गणेश तिमिल्सिना सहित) छन्। संघीय संसद्‌मा रहने ९४ जना सदस्यको एक तिहाइ महिला हुनुपर्नेछ। संवैधानिक प्रावधानअनुसार एमालेले संघीय संसद्‌मा ३२ जना महिला पुर्‍याउनु पर्नेछ। उक्त पार्टीका तर्फबाट राष्ट्रिय सभामा ९ जना महिला सांसद् छन्। प्रत्यक्षमा ४ जनाले जितेका छन्। एमालेले पाएको ३४ मा १९ जना महिला समावेश गर्नुपर्नेछ।

राष्ट्रिय सभामा पनि धेरै महिला भएको र प्रत्यक्षमा पनि अन्य पार्टीभन्दा बढी जितेका कारण समानुपातिकबाट सबैभन्दा धेरै पुरुष पठाउन पाउने दल एमाले नै बनेको छ। एमालेले १५ जनासम्म पुरुष समानुपातिकबाट निर्वाचित गर्नेछ।

दलहरुले समावेशी प्रतिनिधित्व मिलाउँदा अन्य कलस्टर पनि हेर्नु पर्नेछ। त्यसअनुसार एमालेले १० जना आदिबासी जनजाति पठाउनुपर्ने हुन्छ। यो कलस्टरबाट १० जना नै महिला पर्ने सम्भावना कम छ। किनभने चुनावकै बेला पार्टी परिवर्तन गरेका र व्यवसायी समेत रहेका देवी प्रसाद भट्टचन यही कलस्टरको पुरुष पहिलो सूचीमा छन्।

अर्को एमालेले सांसद बनाउने बाचासहित पार्टीमा भित्र्याएका नेता हुन् पूर्व मन्त्री हेमराज राई। उनी चुनावअघि जनता समाजवादी पार्टीबाट एमालेमा आइपुगेका हुन्। त्यसैले ८ जना महिला समेटिन सक्ने देखिएका छन्।

आदिवासी जनजाति महिला:
१) नैनकला थापा मगर, रुपन्देही
२) सूर्यकुमारी श्रेष्ठ, दैलेख
३) उर्मिला थेवे, ताप्लेजुङ
५) ईश्वरी घर्ती, रोल्पा
६) रणकुमारी बलम्पाकी मगर, सिन्धुली
७) शान्ति श्रेष्ठ, काठमाडौं
८) सरस्वती सुब्बा, सर्लाही

एमालेले महिलाको संख्या कम पठाए पुग्ने भएकाले पुरुषले अवसर पाउनेछन्। प्राथमिकता आधारमा ५ पुरुष उम्मेदवार यसप्रकार छन्:
१) देवी प्रसाद भट्टचन, ललितपुर
२) हेमराज राई, भोजपुर
३) कालुराम राई, झापा
४) भीमबहादुर खवास, झापा
५) सरोज डंगोल, ललितपुर

यसैगरी मधेसी कोटामा ५ जना पठाउनुपर्ने हुन्छ। मधेसी कोटाबाट सांसद बनाउनै पर्नेमा पूर्व उपसभामुख गंगाप्रसाद यादव पुरुष कलस्टरको पहिलो नम्बरमा छन्। उनी २०७४ मा राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीबाट एमाले प्रवेश गरेका हुन्। कांग्रेसबाट दुईपटक सांसद भइसकेका अमृतलाल राजवंशी फेरि सांसद बन्न नै चुनावअघि एमाले प्रवेश गरेका हुन्। त्यसैले उनी समेटिने सम्भावना बलियो छ।

३ जना महिलाले पाउने सम्भावना देखिन्छ। ती यसप्रकार छन् :
१) वीना देवी, रौतहट
२) अमृतादेवी अग्रहरी, कपिलवस्तु
३) प्रतिक्षा तिवारी मुखिया, धनुषा

यसैगरी थारु २ जना पठाउनुपर्ने छ। प्राथमिकताका आधारमा थारु महिला र पुरुष यसप्रकार छन् :
महिला
१) अस्मा कुमारी चौधरी, दाङ
२) शान्ति चौधरी, बर्दिया

सम्भावना रहेका पुरुष उम्मेदवार:
१) सत्यनारायण चौधरी, मोरङ
२) जञ्जिर प्रसाद चौधरी, कपिलवस्तु

एमालेले मुस्लिम १ जना पठाउनुपर्नेछ। यो कलस्टरमा प्राथमिकतामा महिला पर्ने सम्भावना देखिन्छ। पहिलो नम्बरमा रहेकी रुही नाज समानुपातिकमै पर्नका लागि चुनावको संघारमा जनता समाजवादी पार्टी छाडेर एमालेकी आएकी हुन्। पुरुषले पाउँदा कपिलवस्तुका सरोज अहमत फारुकले पाउनेछन्।

यसैगरी दलित कम्तीमा ५ जना पठाउनुपर्नेछ। राष्ट्रिय पार्टी बनेकामध्ये प्रत्यक्षमा दलित एमालेबाट छविलाल विश्वकर्मा चुनिएका छन्। समानुपातिकबाट पाँच जना दलितको प्रतिनिधित्व हुनुपर्नेछ। सम्भावना भएका दलित उम्मेदवारहरु निम्न छन् :

दलित पुरुष
१) प्रभु हजारा दुसाध
२) चन्द्र विश्वकर्मा
३) बाबुराम नेपाली

दलित महिला
१) रुक्मणि राना
२) हर्कमाया विश्वकर्मा
३) इन्दिरा पन्थी

यसैगरी पिछडिएको क्षेत्रमा १ जनाले पाउनेछन्। पिछडिएको क्षेत्रबाट एमालेले प्रत्यक्षमा कसैलाई निर्वाचित गर्न सकेन। कर्णालीमा शून्य भयो भने सुदूरपश्चिमका बझाङ र बाजुरामा जितेन। यो कोटामा पुरुषले पाउँदा दयालबहादुर शाहीले पाउनेछन्। उनी खस आर्य पुरुषको चौथो नम्बरमा रहेका छन्।

महिलामा भागिरथी चन्द समग्र कलस्टरकै ९ नम्बरमा रहेकाले उनी पर्ने सम्भावना बलियो छ। उनले नै खस आर्यसहित पिछडिएको कोटा पूर्ति गर्दा शाही समस्यामा पर्न सक्छन्।

खसआर्यबाट जम्मा ११ जनाले अवसर पाउनेछन्। महिला धेरै समेट्नुपर्ने बाध्यता हुँदा कम्तीमा ९ जनालाई अवसर दिनुपर्छ। दुईजना ‘प्रभावशाली’ पुरुष खसआर्य कोटामै छन्। एमाले नेता रघुजी पन्त पहिलो नम्बरमा छन्। त्यसपछि नेपाल परिवार दलका अध्यक्ष एकनाथ ढकाल छन्। अघिल्लोपटक पनि एमालेकै समानुपातिक सूचीको पाँचौं नम्बरमा रहेका उनले सांसद बन्न पाएनन्। त्यसैले यसपल्ट ‘ग्यारेन्टी’सहित दोस्रो नम्बरमा पुगेका छन्।

खस आर्यबाट सांसद् बन्ने सम्भावना रहेका महिला:
१) मेनुकाकुमारी पोखरेल, दाङ
२) सरिता भुसाल, नवलपरासी
३) शोभा ज्ञवाली, बर्दिया
४) बिजुला रायमाझी, अर्घाखाँची
५) निर्मला कोइराला, सिन्धुली
६) सम्झना थपलिया, सिराहा
७) दीपा शर्मा, दैलेख
८) सुनीता बराल, झापा
९) भागरथी कुमारी चन्द, बझाङ

पुरुषहरु:
१) रघुजी पन्त
२) एककनाथ ढकाल
३) कुमार दसौदी
४) दयालबहादुर शाही (पिछडिएको क्षेत्र)
५) खिमलाल पोखरेल
६) मुक्तिप्रसाद पाठक
७) शम्भुप्रसाद गौतम

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

नेपाल लाइभ Nepal’s independent digital media. Offers quick current affairs update, analysis and fact-based reporting on politics, economy and society.http://nepallive.com

लेखकबाट थप

विभाजनको शृङ्खला रोकेर एकताको प्रक्रिया सुरु भएको छ : अध्यक्ष दाहाल

एमाले हात्तिको बथान हो, नाङ्लो ठटाउँदैमा तर्सिने अवस्था छैन : ओली

एमाले ‘कागले कान लग्यो भनेर कागको पछि कुद्ने’ पार्टी होइन : प्रधानमन्त्री ओली