पूर्वप्रमुख निर्वाचन आयुक्तहरूको सुझाव– ब्यालेट बक्स नै गायब भएका इतिहास छन्, ख्याल गरौ

राजनीति

नेपाल लाइभ सोमबार, कात्तिक २१, २०७९ १५:३१

काठमाडौं– पूर्वप्रमुख निर्वाचन आयुक्तहरूले संयमित भएर काम गर्न निर्वाचन आयोगलाई आग्रह गरेका छन्।

ललितपुरमा सोमबार भएको एक कार्यक्रममा पूर्वप्रमुख निर्वाचन आयुक्तहरूले आफ्नो निर्वाचन अनुभव सुनाउँदै आयोगले संयमित भएर निर्वाचन गतिविधि सञ्चालन गर्नुपर्ने सुझाव दिएका हुन्।

कार्यक्रममा पूर्वप्रमुख निर्वाचन आयुक्त भोजराज पोखरेलले निर्वाचनको बेला निर्वाचन आयोगको सबैभन्दा ठूलो शक्ति नै संयमता भएकाले सोही अनुसारको बोली, बचन र व्यवहार हुनुपर्ने बताए। निर्वाचन आयोगको सानो गल्तीले सानो वाद–विवाद आगोको झिल्कोझैं सल्कनसक्ने भएकाले त्यसतर्फ सचेत हुनुपर्ने उनको भनाइ थियो
‘निर्वाचन आयोगको अभिभारा’ विषयक अन्तरक्रिया कार्यक्रममा उनले आफ्नो कारणले निर्वाचनको वातावरण भत्किन नपाओस् भनेर आयोगले गहिरोसँग विचार गर्नुपर्ने बताए।

‘निर्वाचनमा अप्ठयारो पार्ने तत्वहरू धेरै छन्। हाम्रो आफ्नै बोली, बचन र व्यवहारबाट नराम्रो परिस्थिति नआओस्,’ पोखरेलले भने ‘यतिखेर असाध्यै संवेदनशील हुनुपर्छ। किनभने, सानो एउटा झिक्कोले नै डढेलो लाग्छ भन्छन् नि! कहीँ हाम्रो बोलाइबाट त्यस्चतो नहोस्। आयोगका लागि यतिबेला संयमता सबैभन्दा ठूलो शक्ति हो। हामीले संयमतालाई ख्याल गरेर हाम्रो आफ्नै कारणबाट अरु भत्किन नपाओस् भनेर बिचार गरौं।’

सुरक्षा संवेदनशीलतालाई ध्यानमा राखेर निर्वाचनको सुरक्षा व्यवस्था मिलाउन अर्का पूर्वप्रमुख निर्वाचन आयुक्त सूर्यप्रसाद श्रेष्ठले आयोगको ध्यानाकर्षण गराए। उनले शीर्ष नेताहरू उम्मेदवार भएका जिल्ला बढी संवेदनशील हुने गरेको उल्लेख गर्दै त्यसमा सुरक्षाको आवश्यक व्यवस्था मिलाउन ध्यान दिनुपर्ने स्मरण गराए। श्रेष्ठले मतदाता शिक्षाको कामलाई प्रभावकारी बनाउन पनि आयोगले ख्याल राख्ने विश्वास व्यक्त गरे।

‘संवेदनशील क्षेत्रहरू पत्ता लगाएर सुरक्षाको आवश्यक व्यवस्था मिलाउनु पर्दछ। शीर्ष नेताहरू उठेको ठाउँमा विशेष ध्यान दिनु पर्छ। किनकि, ठूला नेताको हारजित एउटा इज्जतको सवाल हुन्छ,’ उनले भने, ‘पार्टीका लागि मात्र नभएर मुलुककै लागि पनि महत्वपूर्ण हुने भएकाले ती क्षेत्र संवदेशील हुन्छन्। त्यसैले गर्दा त्यहाँ साम, दाम, दण्ड, भेद जे पनि अपनाउन सक्ने अवस्था रहन्छ । त्यसलाई हामीले राम्रोसँग नियाल्नु पर्दछ। अर्को, मतदानता शिषका कुराहरू पनि छन्। अहिले आयोगबाट राम्रा भइहेको छ। गठबन्धनको कुराले गर्दा यसमा धेरै अप्ठयारो अवस्था छ।’

पूर्वकार्यबाहक प्र्रमुख निर्वाचन आयुक्त दोलखबहादुर गुरुङले मतगणनामा गडबढी हुन नदिन निर्वाचन आयोग गम्भीर बन्नुपर्ने बताए। उनले सबै निर्वाचनहरूमा मतगणनाको विषय जटिल हुने उल्लेख गर्दै त्यसो हुन नदिन आयोगले बेलैमा योजना बनाउनुपर्ने सुझाव दिए। निर्वाचनमा पठाइएको मतपत्रको अनुगमनको काममा पनि आयोग सचेत हुनुपर्ने गुरुङको भनाइ थियो।

‘अत्यन्तै संवेदनशील र कठिन हुने भनेको नै मतगणना हो। यो०३३ देखि अहिलेसम्मको स्थानीय तह निर्वाचनलाई हेर्दा प्रत्येकपटक आयोगले गरेका सबै निर्वाचनमा मत गणनामा नै गड्बढी हुँदै आएको छ’, उनले भने ‘म ०४९ सालमा प्रजिअ हुँदा र सोलुखुम्बुमा निर्वाचन अधिकृतको रुपमा काम गर्दा त्यहाँ पनि त्यस्तै भयो । ०५१ मा सुर्खेतमा पनि त्यस्तै भयो। त्यसपछि ०६४ मा ब्यालेट बक्स बोकेर आएको ट्रक नै बेपत्ता भयो। त्यो अहिलेसम्म पत्ता लागेको छैन।’

परिणाम आउन थालेपछि बहिष्कारका कुराहरू आउने गरेको स्मरण गराउँदै उनले ०७० र ७९ का निर्वाचनमा पनि मतगणना र मतदानका बेला जटिलता भएको उनले स्मरण गरे । ०७४ मा मतगणनास्थलमा जाली थप गर्नुपर्ने अवस्था आएको र यस विषयमा निर्वाचन आयोगले अत्यन्तै संवेदनशील भएर अहिले नै तयारी गर्नुपर्ने उनको सुझाव थियो।

गुरुङले निर्वाचन आयोगले निर्वाचनको ब्यालेट बक्सको सुरक्षामा पनि चनाखो हुनुपर्ने बताए। विगतमा ब्यालेट बोकेर आएको ट्रक नै बेपत्ता भएको घटनाको चर्चा गर्दै उनले त्यस्तो अवस्था आउन दिन नहुने पनि उल्लेख गरे।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

नेपाल लाइभ Nepal’s independent digital media. Offers quick current affairs update, analysis and fact-based reporting on politics, economy and society.http://nepallive.com

लेखकबाट थप

जय नेपाल कप शुरु, त्रिभुवन विश्वविद्यालयको बिजयी सुरुआत

स्ववियु निर्वाचन चैत ५ गते हुने

स्वास्थ्य बीमा सुधारका लागि स्वास्थ्यमन्त्री प्रदीप पौडेलद्वारा आन्तरिक थालनी, कार्ययोजना बनाउने प्रक्रिया सुरु