काठमाडौं– उम्मेदवारी दर्ता गराउनु दुई दिनअघिसम्म नेकपा एमाले नेता प्रभु शाह अन्य पार्टीका नेता कार्यकर्ता एमालेमा भित्र्याउन निकै सक्रिय थिए। २०७९ असोज २१ उनले रौतहट फतुवाबिजयपुर नगरपालिकाका जसपा नेता एवं मेयर प्रत्यासी अजय यादव लगायतका नेता-कार्यकर्ताहरुलाई अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीनिवास बालकोट पुर्याएर पार्टीमा भित्र्याए। त्यसको दुई दिनपछि अर्थात् उम्मेदवार मनोनयनका दिन उनी आफैं पार्टीबाट 'बाहिरिएका' छन्। अर्थात् आफू र आफ्नो समूहका नेताहरुलाई स्वतन्त्र उम्मेदवारी दर्ता गर्न लगाएका छन्।
उनको विद्रोहएमालेका तल्लो तहका नेता र कार्यकर्ताका आँखामा अनपेक्षित देखियो। तर, एमालेको शीर्ष नेतृत्वले यसको संकेत पाइसकेको थियो। त्यसैले साहको कदमलाई अप्रत्यासित घटनाका रुपमा लिएको छैन।
साहसँग निकटस्थहरु साहले एमालेलाई आफ्नो विद्रोहको संकेत यसअघि पनि पटक-पटक दिइसकेको बताउँछन्। साहनिकट एक नेताले भने, ‘यसअघि पनि एमाले परित्याग गर्ने प्रयास गरिएकै हो। आइटी सेना बनाएर आफ्नो शक्ति एकीकृत गर्ने अभ्यास समेत भएको हो। त्यो बेला अध्यक्ष ओलीले उहाँसँग संवाद गरेर सामसुम पार्नुभयो।’ नेकपा विभाजनपछि रामबहादुर थापा ‘बादल’सँगै एमालेमै रहेका पूर्वमाओवादी केन्द्रका नेता साहलाई ‘एडजस्ट’ गर्न भने सुरुदेखि नै सकस परेको थियो।
महासेठसँगको बढ्दो टकराव
माओवादी केन्द्रबाट एमालेमै रहँदा साह आफू मात्रै होइन, मधेश प्रदेशमा ठूलो संख्या सँगै राख्न सफल भएका थिए। त्यसको प्रभाव समेत देखिन्थ्यो। गएको निर्वाचनमा पाँचौ पार्टीमा धकेलिएको एमाले साहको पार्टी प्रवेशसँग बलियो हुँदै गएको संकेत देखिन थालिसकेका थिए।
त्यसैले एमालेको पार्टी नेतृत्वले समेत उनलाई महत्त्व दियो। मधेश प्रदेशबाट एमालेमा हालीमुहाली गरिरहेका छन् सचिव रघुवीर महासेठ। साह आएपछि उनले आफ्नो सत्तामा कतैबाट धक्का दिएको महसुस गर्न थाले। एमालेको शीर्ष नेतृत्वका प्रिय उनले साहलाई अप्रत्यक्ष रुपमा ‘किनार’तिर धकेल्ने प्रयास गर्न थाले।
पार्टीको पोर्टफोलियोमा महासेठ माथि भएपनि प्रभावका हिसाबले मधेश प्रदेशमा आफूलाई केन्द्रमा राखेर नेतृत्व चल्नुपर्ने साहको बुझाइ थियो। महासेठको एमालेमा ‘फाइल’ बढुवा भएको तर आफू एउटा आन्दोलनकै नेतृत्व गरेर नेता भएको साहले बताउने गरेका थिए।
पार्टीमा आर्थिक प्रभाव जमाएका महासेठको मधेश प्रदेशमा पुरानै सामाजिक प्रभाव र रवाफ थियो। जसले उक्त प्रदेशमा एमालेको संगठन मजबुत बनाउन सक्रिय साहलाई आत्मैदेखि स्वीकार गर्न रोकिरह्यो। विद्रोहको एउटा कारणका रुपमा यसलाई लिइएको छ।
जसपा–एमाले तालमेलप्रति असन्तुष्टि
महासेठसँग चिसिदै गएको सम्बन्धको तापक्रम अध्यक्ष ओलीसँग निकट रहेर व्यवस्थापन गरिरहेका थिए साहले। मधेश प्रदेशमा तालमेलको कुरा उठ्दा लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टीसम्मलाई केही सिट दिएर समायोजन गर्न सकिने राय साहले राखेका थिए। तर, जनता समाजवादी पार्टी (जसपा)सँग हात बढाउने कुरा उठेदेखि नै उनले फरक मत राखेका थिए।
एमालेले नागरिकता विधेयकमा वैवाहिक अंगीकृतलाई ७ वर्षे प्रावधान राख्नुपर्नेमा जोड दिएको थियो। जसपाले मधेश प्रदेशमा शृंखलाबद्ध आन्दोलन र भण्डाफोरकै घोषणा गर्यो। साह त्यसविरुद्ध डटेका थिए। जसपाकै नेता-कार्यकर्ता एमालेमा भित्र्याउन सक्रिय भइरहे।
साहको पार्टीमा ब्रिफिङ हुन्थ्यो, ‘जसपा मंसिर ४ सम्म निकै कमजोर हुन्छ। धेरै नेताकार्यकर्ता एमालेमा आइसके। फेरि आउनेछन्।’ साहले भनेअनुसार नै एमालेमा प्रवेश गर्ने लहरमा सबैभन्दा धेरै जसपाकै नेता कार्यकर्ता थिए। धेरै साहमार्फत् एमालेमा प्रवेश गरिरहेका थिए।
यही बीचमा जसपाले सत्ता गठबन्धनमा अपेक्षित भाग पाएन। विकल्पमा एमालेसँग संवाद गर्नेतर्फ लाग्यो। त्यसका लागि मधेश प्रदेशको नेताका रुपमा समन्वयका लागि अघि सरे महासेठ। अध्यक्ष ओली र जसपा अध्यक्ष उपेन्द्र यादवबीचमा संवाद गराउन महासेठको सक्रिय भूमिका रह्यो। यहाँनेर साहले अपमान महसुस गरे। त्यसैमाथि महासेठकै सेटिङमा आफूले एमाले प्रवेश गराएका जसपाका नेतालाई टिकट रोक्नेगरी सिट बाँडफाँट गरिएको साहले बुझे।
‘सिट बाँडफाँटका क्रममा आफूलाई सहभागी गराइनुपर्ने साहको बुझाइ थियो तर महासेठलाई विश्वास गरेर केन्द्रीय नेतृत्वले जसपासँग तालमेल टुंग्यायो,’ साहनिकट ती नेताले भने। त्यसपछि भने साहमा प्रतिशोधकै भावना पलाएको उनी बताउँछन्। जसपाले प्राप्त गरेका सिटमा आफूनिकटलाई स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिन लगाए भने आफूले एमालेबाट सिट पाउँदा पाउँदै पनि साहले रौतहट-३ बाट स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिए। उनले विद्रोहगरेपनि एमालेले उनीबिरुद्ध उम्मेदवार उठाएको छैन।
डा बाबुराम भट्टराईसँग बढेको संवाद
तत्कालीन माओवादीमा साह डा बाबुराम भट्टराई निकट नेता मानिन्थे। डा भट्टराईले माओवादी केन्द्र छाड्दा सँगै जानेमा साहको नाम समेत थियो। तर, उनलाई मन्त्री बनाएर रोकियो। डा भट्टराईनिकट भनेर चिनिएका साह नेकपा फुट्दा प्रचण्डसँगै माओवादीतिर जान चाहेनन्।
डा भट्टराई यो निर्वाचनसँगै माओवादी केन्द्रमै फर्किने संकेतहरु बढेका छन्। पूर्वमाओवादीहरुलाई फर्काउने मिसनको नेतृत्व अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले डा भट्टराईलाई दिएका छन्। संसदीय राजनीतिबाट बिदा भएका भट्टराई पार्टी राजनीतिमा केन्द्रित हुँदैछन्। कुनै समयका आफूनिकट नेता साहसँग डा भट्टराईले संवाद बढाएको बुझिएको छ।
आइतबार बिहानदेखि साहले एमालेबाट विद्रोहगर्ने हल्ला चलेपछि माओवादी अध्यक्ष प्रचण्ड र नेता वर्षमान पुनले साहसँग फोन सम्पर्क गरेको उनीनिकट नेताहरु बताउँछन्। उनीहरुले माओवादी केन्द्रकै चुनाव चिह्नबाट निर्वाचन लड्न प्रस्ताव समेत गरेको दाबी साहनिकट नेताहरुको छ। तर, साहले आफू मात्रै नभएर अन्य केही नेताहरु स्वतन्त्र रुपमा चुनाव लड्ने तयारीमा रहेकाले सम्भव नभएको जवाफ दिएका थिए।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।
![सय दिने प्रगति विवरण सार्वजनिक गर्दै प्रधानमन्त्री केपी ओली [प्रत्यक्ष प्रसारण]](https://nepallive.net/uploads/posts/500X300/kllllllllll-1729675876.jpg)
![Nepal Live Samachar नेपाल लाइभ समाचार, भदौ १९ [भिडियाे]](https://nepallive.net/uploads/posts/500X300/samachar++-1725458095.jpg)
![प्रधानमन्त्रीसँग प्रश्नोत्तर [प्रत्यक्ष प्रशारण]](https://nepallive.net/uploads/posts/500X300/PMM-(1)-1718866650.jpg)
![भारत भ्रमणबारे प्रतिनिधि सभा बैठकमा जवाफ दिँदै प्रधानमन्त्री प्रचण्ड [प्रत्यक्ष प्रशारण]](https://nepallive.net/uploads/posts/500X300/prachanda-sansad-1710309847.jpg)
![Nepal Live Samachar नेपाल लाइभ समाचार, जेठ ३० [भिडियाे]](https://nepallive.net/uploads/posts/500X300/samachar++-copy.jpg-30-1718203418.jpg)
