काठमाडौं- आम मानिस चाडपर्बको रौनकमा रमाइरहँदा प्रहरी कर्मचारी भने सुरक्षा व्यवस्थापनलाई कसरी चुस्त बनाउन सकिन्छ भनेर योजना बनाएर लागू गर्नेमै व्यस्त छन्। ७७ वटै जिल्ला प्रहरी कार्यालयले आफ्नो क्षेत्रलाई सुरक्षित राख्न भन्दै चाडबाड लक्षित विशेष सुरक्षा योजना बनाएर लागू गर्दै आएका छन्।
अपराधिक समूह तथा व्यक्तिले चाडपर्वलाई ‘अवसर’को रुपमा लिएर अपराध गर्ने हुँदा प्रहरी भने विशेष सुरक्षा व्यवस्थापनका लागि २४सै घण्टा ड्युटीमा खटिएका हुन्छन्। नेपाल प्रहरीका प्रवक्ता तथा प्रहरी नायव महानिरीक्षक (डीआईजी) टेकप्रसाद राई दशैं कसरी मनाउने भन्दा पनि प्रहरी कर्मचारीहरु दशैं–तिहारमा कसरी भरपर्दो सुरक्षा प्रदान गर्ने भन्नेमा केन्द्रित हुँदै आएको बताउँछन्।
आम नागरिकलाई चाडपर्व मनाउन भ्याइ–नभ्याइ हुँदा अपराध गर्नेले त्यसलाई अवसरको रुपमा लिने गरेकाले प्रहरी भने सुरक्षा प्रदानमै केन्द्रित हुने गरेको डीआईजी राईको भनाइ छ। करिब ३ करोड नागरिकको सुरक्षा जिम्मा ७५ हजारको प्रहरी फोर्सले गर्नुपर्ने भएकाले अघिपछि भन्दा चाडबाडका बेला प्रहरी झनै व्यस्त हुने गरेको उनले बताए।
‘आम नागरिकले सुरक्षित तवरले दशैं मनाउन पाउनु नै हाम्रो लागि ठूलो दशैं हो,’ प्रवक्ता राई भन्छन्।
प्रहरी प्रधान कार्यालयको निर्देशनानुसार सबै जिल्ला प्रहरी कार्यालयले चाडपर्व लक्षित सुरक्षा योजना बनाएर लागू गरिसकेका छन्। जिल्ला प्रहरी परिसर काठमाडौंका प्रवक्ता तथा एसपी दिनेशराज मैनालीका अनुसार काठमाडौं प्रहरीले पनि दशैं सुरक्षा योजना बनाएर लागू गरिसकेको छ।
अवैध मदिराको बिक्री वितरण, झै–झगडा, जुवातास, मापसे, कालोबजारी, ठगी अतिशबाजी, पकेटमारी, चोरी, लुटपाट, आर्थिक कारोबार हुने ठाउँमा हुने अपराध, चन्दा, चिट्ठाजस्ता अपराधिक घटना चाडपर्वमा हुने भएकाले सोहीअनुसार सुरक्षा योजना बनाएर लागु गरिएको परिसरको भनाइ छ। एसपी मैनालीका अनुसार काठमाडौंमै कहिँकतै घटना भइहालेमा ७ मिनेट भित्रमा प्रहरी पुग्ने गरी सुरक्षा प्रबन्ध मिलाइएको छ।
प्रहरी प्रधान कार्यालयका अनुसार दशैंका लागि भनेर मात्रै ३५ हजार भन्दा बढी प्रहरी खटाइएको छ। जसकारण अधिकांश प्रहरीको दशैं ब्यारेकमै बित्ने गरेको छ। देशभरका जिल्ला प्रहरी कार्यालय र सोभन्दा माथिल्ला प्रहरी कार्यालयले घटस्थापनाको दिन आ–आफ्नो कार्यालयमा रहेको दशैं घर (पूजाघर)मा जमरा राखिसकेका छन्। प्रहरी प्रधान कार्यालयले पनि १ नम्बर गणको मन्दिरमा जमरा राखिसकेको छ।
प्रहरीले अष्टमीको दिन जमराको पूजा गर्छ। नवमीको दिन मौला पूजा गरिन्छ। जहाँ बली दिने चलन छ। दशैंमा घर जान नपाएका प्रहरीले दशमीको दिन कार्यालय प्रमुखबाट टीका लगाउने चलन छ। एकादशीको दिन महानिरीक्षक (आईजीपी) को हातबाट टीका थाप्ने चलन छ। यो वाध्यकारी नभए पनि एउटा चलनको रुपमा स्थापित नै भइसकेको छ।
स्केलमा छैन मासु, कसरी हुन्छ जोहो?
दशैं नजिकिएसँगै प्रहरीलाई मासुको जोहो कसरी गर्ने भन्ने चिन्ता सुरु भएको छ। दशैंमा प्रहरीलाई मासु खुवाउनुपर्ने, तर दशैंको मासुको लागि भनेर छुट्टै बजेट नआउने भएकाले प्रहरीलाई दशैंको लागि मासुको जोहो गर्ने चिन्ता भएको हो। नियमित रासन सेड्यूलअनुसार हप्ताको दुईपटक मासु आउँछ। तर दशैंमा फूलपातीको दिनदेखि पूर्णिमासम्म दिनैपिच्छे मासु खुवाउने चलन प्रहरीमा छ।
त्यसका लागि कतिपय प्रहरी कार्यालयले रकम उठाएर मासुको जोहो गर्ने गरेका छन्। दशैंका लागि मासु जोहो गर्दै कतिपय प्रहरी कार्यालयले १५–२० दिन अगाडिदेखि नै मेसमा मासु पकाउन छाड्ने गरेका छन्।
एक प्रहरी कार्यालयका प्रमुख भन्छन्, ‘दशैंमा मासु खुवाउनुपर्ने हुन्छ। त्यसका लागि सल्लाह गरेर नै मासु सञ्चित गर्नका लागि मासुबिनाको खाना खाने गरेका छौं।’
कतिपय प्रहरी कार्यालयमा भने हाकिमले नै मासुको व्यवस्था गर्दै आएका छन्। कार्यालयमा आएको बजेटको केही अंशबाट पनि खसी किनेर मासु खुवाउने चलन रहेको एक प्रहरी अधिकारीले बताए।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।