संसद्‌बाट बिदा हुँदै गर्दा सभामुखले चाहेको ली भ्रमण र चीनको चासो

राजनीति

ईश्वर बराल सोमबार, भदौ २७, २०७९ १०:४४

काठमाडौं– चिनियाँ राष्ट्रिय जनकंग्रेसका अध्यक्ष ली चान्सु चार दिने नेपाल भ्रमणका लागि सोमबार काठमाडौं आउँदै गर्दा उक्त भ्रमणलाई महत्त्वका साथ हेरिएको छ।

सभामुख अग्निप्रसाद सापकोटाको निम्तोमा आउँदै गरेका ली चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीका वरिष्ठ नेतासमेत हुन्। आगामी १६ अक्टोबरमा सीपीसीको २०औँ राष्ट्रिय महाधिवेशन गर्ने तयारी चलिरहेका बेला अहिले चान्सु नेपाल भ्रमणमा आउन लागेका हुन्।

राष्ट्रपति सी पछि दोस्रो वरीयताका चिनियाँ नेता लीको नेपाल भ्रमणलाई महत्त्वकासाथ हेरिएको छ। कुटनीतिज्ञ डाक्टर दिनेश भट्टराई नेपाललाई प्रयोग गरेर अन्य मुलुकबाट कुनै खतरा हुन्छ कि भनेर चिनियाँ पक्षको शृखंलाबद्ध भ्रमण बढेको बताउँछन्। ‘उनीहरूलाई नेपालबाट कुनै खतरा हुन्छ कि भन्ने छ। तिब्बत मामिला, ताइवानमा बढ्दो अमेरिकी उपस्थितिले सानो तर घनिष्ठ मुलुक नेपाल पनि प्रयोग हुनसक्छ भन्ने चिन्ता चीनलाई छ,’ नेपाल लाइभसँग कुरा गर्दै भट्टराई भन्छन्,‘यस्तो चिन्तालाई कम गर्न चिनियाँ पक्षको उच्चस्तरको भ्रमण भइरहेका छन्।’

त्यसो त भट्टराई लीको भ्रमणलाई सभामुखको निमन्त्रणामा भएको नियमित भ्रमणका रुपमा पनि बुझ्नु पर्ने बताउँछन्। नेपालका सभामुख सापकोटाको कार्यकाल सकिँदै छ। जाँदाजाँदै एक उच्च तहको भ्रमण होस् भन्ने सापकोटाको चाहना अनुसारकै निमन्त्रणामा ली नेपाल आउन लागेका भट्टराईको धारणा छ। ‘चीनको चासो र चिन्ता त प्रकट भएकै छन्। अर्को पक्ष भनेको हाम्रा सभामुख आफ्नो कार्यकालको अन्तिम समयमा छन्। उनको चाहना पनि चीन पक्षबाट उच्चतहको भ्रमण होस् भन्ने थियो र त्यहीअनुसार निमन्त्रणा पनि गरेका थिए,’ भट्टराईले भने।

‘चीनको सुरक्षाको चासो सामान्यत हुन्छ नै तर ली भ्रमणको केन्द्र भने संसदीय अनुभवको आदानप्रदान, राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय राजनीतिक मुद्दा र जलवायु परिवर्तनका विषयमा छलफल हुन्छ,’ सभामुख सापकोटा निकट स्रोतले भन्यो। यता, सभामुख सापकोटाको सचिवालयले पनि ली को भ्रमण संसदीय अनुभव साटासाटमै केन्द्रित हुने बताएको छ। ‘लीको भ्रमणमा संसदीय अनुभव साटासाट गर्ने र संसदको प्रभावकारिता र रचनात्मक विकासका लागि चिनियाँ पक्षले दिने सहयोग सम्झौतामा हस्ताक्षर पनि हुन्छ,’ सचिवालयले नेपाल लाइभसँग भन्यो।

कर्णेलको नेतृत्वमा सुरक्षा प्रबन्ध
ली को भ्रमणलाई लक्षित गरी सुरक्षाको जिम्मा भने नेपाली सेनालाई दिएको गृह स्रोतले बताएको छ। नेपाली सेनाका प्रमुख सेनानी (कर्णेल) को नेतृत्वमा सुरक्षाको प्रबन्ध मिलाइएको छ। लीले गर्ने अधिकाशं भेटघाट नयाँबानेश्वरस्थित संसद भवनबाट गर्ने व्यवस्था मिलाइएकाले सेनाको नेतृत्वमा शसस्त्र प्रहरी र जनपद प्रहरी तैनाथ गरिएका छन्। स्मरणीय के छ भने नयाँबानेश्वरस्थित अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलन केन्द्र चिनियाँ सरकारको सहयोगमा निर्माण भएको हो।

लीको नेपाल भ्रमणको कार्यक्रमः
सोमबार काठमाडौंमा उत्रिएपछि ली र सभामुख सापकोटाबीच द्विपक्षीय भेटवार्ता हुनेछ। सोमबार साँझै लीको सम्मानमा सभामुख सापकोटाले रात्रिभोज दिने कार्यक्रम छ।

मंगलबार लीले राष्ट्रिय सभाका अध्यक्ष गणेश तिमिल्सिना, परराष्ट्रमन्त्री नारायण खड्का, प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवा, माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड र एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीसँग भेट गर्ने कार्यतालिका रहेको परराष्ट्रले बताएको छ। त्यस्तै, बुधबार लीले राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीसँग भेट गर्नेछन्।

रुस र मङगोलियाको भ्रमणपछि नेपाल आउन लागेका ली बिहीबार दक्षिण कोरिया प्रस्थान गर्ने चिनियाँ सञ्चारमाध्यमहरूले बताएका छन्।

चिनियाँ पक्षको भ्रमण शृखंलाः
तत्कालीन नेकपाको सरकार हुँदा चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङले २०७६ असोज अन्तिम सातामा दुई दिने नेपाल भ्रमण गरेका थिए। सोमबार काठमाडौं उत्रिन लागेका अध्यक्ष ली राष्ट्रपति सीपछि दोस्रो वरीयताका नेता हुन्।

यो बीचमा २०७७ मंसिरको मध्यमा चीनका रक्षामन्त्री वेई फेङहेले एकदिने नेपाल भ्रमण गरेका थिए। सोही वर्षको पुसमा तत्कालीन विदेश विभागका उपप्रमुख कुओ येचौ काठमाडौं आएका थिए। २०७८ चैतको दोस्रो साता चीनका विदेश मन्त्री वाङ यीले नेपालको भ्रमण गरेका थिए। ३ दिने नेपाल भ्रमणमा आएका यी र परराष्ट्रमन्त्री नारायाण खड्का बीच १२ बुँदे सम्झौतामा हस्ताक्षर भएको थियो।

यस्तै, गत असारको अन्तिममा चिनियाँ कम्युनिस्ट पार्टीका विदेश विभाग प्रमुख लिउ जियानचाओले ४ दिने नेपाल भ्रमण गरेका थिए। लिउले आफू विभाग प्रमुख भएपछि पहिलो अन्तर्राष्ट्रिय भ्रमण नेपालबाट गरेका थिए।