काठमाडौं– वैशाख ३० को स्थानीय निर्वाचन लक्षित कार्यक्रमका लागि शीर्ष नेताहरुको दौडाह छ। जनताहरु उनीहरुले देशका लागि देखेको सपना सुन्न कार्यक्रममा उपस्थित हुन्छन्। संघीयता कार्यान्वयनको पहिलो पाँच वर्ष बित्नै लाग्दा त्यसले समातेको लय मिल्दो-अमिल्दो के छ आमजनले जान्न चाहेका छन्।
दलहरुले विगतमा गरेका प्रतिबद्धताअनुसार दिइएका मतको हिसाबकिताब अलि–अलि भएपनि निकालेका होलान् भन्ने उनीहरुको स्वाभाविक अपेक्षा हो। त्यही जगमा टेकेर आगामी पाँच वर्षमा कहाँ पुग्ने लक्ष्य लिएका छन् भन्ने थाहा पाउनु उनीहरुको अधिकार हो।
चुनावको छेकमा आगनमा झुल्किरहेका ठूला नेताहरुको सभा 'पधेंरो वा चियाचौतारो'जस्ता देखिन थालेका छन्। उनीहरु त्यहाँ आफ्ना लक्ष्य, उद्देश्य, सपना र योजना होइन, अर्कैको कुरा काटिरहेका छन्। एकले अर्कालाई धारेहात लगाइरहेका छन्।
आइतबार नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओली, माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल 'प्रचण्ड' र एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष माधवकुमार नेपाल विभिन्न कार्यक्रममा सहभागी भए। उनीहरुले त्यहाँ आफ्नो पार्टीले आमजनमाझ लैजान चाहेको योजनाका कुरा गरेनन्। देशका लागि देखेको सपनाका कुरा गरेनन्। बरु कार्यक्रमको महत्त्वपूर्ण समय एकले अर्काको आलोचना गर्नमै बिताए।
इलाममा ओलीले ओकलेका तीर
नेकपा एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली आइतबार इलामको फिक्कल पुगे। लामो समयदेखि सूर्य चिह्नबाट जितिरहेका हाल एकीकृत समाजवादीतर्फ लागेका झलनाथ खनालको निर्वाचन क्षेत्र हो त्यो। त्यहाँ पुगेर उनले नेता खनाललाई मात्रै नभएर निर्वाचन आयोगसम्मलाई घोचपेच गरे।
खनालको ठाउँमा सूर्य चिह्नबाट चुनाव लड्नेले गर्ने कामलाई तपशिलमा राखेर उनले ओकलेको बोलीका तीर यस्ता छन् :
१ सूर्यलाई ताराको मोर्चाबन्दी
२ नक्कली एमालेले सिध्याइदिन्छन्
३ कम्युनिस्टकै बर्को ओडेका अन्तरे-जन्तरेहरु कम्युनिस्ट पार्टी ढाल्नका लागि लागे
४ एमालेलाई अलिकति टोकी हेर्न नखोजे हुन्छ, तिम्रा दाँत उछिट्टिएलान्।
५ एमालेले लगाइदिएका जुँगामा ताउ लगाउने अनि एमालेको बाकस खालि गर्छु भन्ने?
६ माओवादीका टाठाबाठाले खाए, बलिदान दिन तत्पर हुनेहरुले केही पनि पाएनन्।
७ कांग्रेसको अनुकूल हुने गरी मत पत्र छाप्ने, अनि सूर्य हरियो हुन्छ कहीँ?
अहिले एउटा पाँच दलीय गठबन्धन बनेको छ। एक्लै त एमालेतिर चियाउन कसैले सक्दै सक्दैन। एक्लै कसैले आँटै गर्दैन। त्यसैले पाँच दलीय गठबन्धन। पाँच वटा नमिलिकन एक्लै त सामुन्नेमै पर्न सक्दैनन्। यत्रो आमसभा पाँच दलले त सक्दैन नि गर्न। अरु खोज्नुपर्छ उनीहरुले। नेकपा एमाले मात्रै हो, सिंगो जनताको प्रतिनिधि। त्यसलाई पाँच दल, सात दल चाहिँदैन। एउटै दल एमाले काफी छ। ताराहरु रातभरि आकाशमा हुन्छन्। एउटै सूर्य बिहान झुल्किएपछि सबै संसार उज्यालो हुन्छ। सूर्यलाई मोर्चाबन्दी गरिरहन आवश्यक छैन। सूर्य मोर्चाबन्दी गरेर लडिरहनुपर्ने आवश्यक छैन। यो जुनकिरीको पिलपिल होइन, सूर्य। संसार ढाक्नेगरी उज्यालो सूर्य आफैंसँग छ।
छोटो समयमा एमालेले सरकारको नेतृत्व गर्यो। साँच्चैको एमाले पुग्नुपर्ने रहेछ त्यहाँ (सरकारमा)। नक्कली एमाले पुग्यो भने ढसमस्स बसेरै समय सिध्याइदिन्छन्। अगाडि पनि केही केही साथीहरु पुगेको देखियो। तर, के गर्नुभयो भन्दा यो गर्नुभयो भन्ने एउटा पनि देखिएन।


जनताका बीचबाट, संसद्बाट एमालेलाई ढाल्न सम्भव थिएन। त्यसकारण पार्टी चोइट्याउने, पार्टी टुक्र्याउने, दुई तिहाइमा पुगेको कम्युनिस्ट पार्टीलाई झार्ने, कम्युनिस्टकै बर्को ओडेका अन्तरे जन्तरेहरु, कम्युनिस्ट सरकार ढाल्नका लागि, अब हुँदै गएर हेर्नुस् त, एमालेले, एमालेका कार्यकर्ताले खियाएका जुत्ता चप्पलका मूल्य, बगाएका पसिनाको मूल्य, छोडेका कामको मूल्य, रोजगारीमा नगएर अन्तरे जन्तरेलाई भोट हाल्दाखेरि खर्चिएको समय, कार्यकर्ताको मिहिनेत, त्यो कुरा सबै बिर्सिएर, त्यसको भत्ता खाइराखेर, राजीनामा गर्नुपर्दैन कमसेकम? त्यसबाट अलग हुनुपर्दैन? अनि नेकपा एमालेले लगाइदिएको एमपीको, सांसद्को फुली बोकेर र मेयरको फुली बोकेर, फिर्ता गर्नुपर्दैन त्यो? नगरिकन, अनि विचार गर्नुस् त, कति साह्रो लाज नभएको। कमसेकम नेकपा एमालेले टाँसिदिएको जुँगा उखालेर, त्यो त खौरिएर छोड्नुपर्छ नि कमसेकम। नेकपा एमालेले लगाइदिएका जुँगा ताउ लगाउने अनि एमालेको बाकस खालि गर्छु भन्ने? बाकस कसको खालि हुन्छ म भन्दिनँ, तपाईंहरुले जवाफ दिनुपर्छ। आउँदो वैशाख ३० गतेको निर्वाचनमा। म तपाईंहरुलाई आग्रह गर्न चाहन्छु, नुन बिर्सिने, गुन बिर्सिने, यस्ता तत्वहरु स्वार्थका पछाडि कुद्ने तत्वहरुलाई तपाईंहरुले जवाफ दिनुपर्छ। मुखभरि जवाफ दिनुपर्छ।
२०५४ सालमा एकपल्ट नेकपा एमालेको दुई तिहाइ आउन लागेको बेला पार्टी फुटाउने केही तत्वहरु निस्किए। पार्टी फुटाए। दुई तिहाइ आउन त के, बहुमत पनि आएन। अहिले त्यही दिन सम्झिएर फेरि एक पटक एमालेलाई बहुमत ल्याउनबाट रोक्ने भनेर लागेका छन्। अर्कोथरी तत्वहरु सक्रिय भएका छन्। म तिनीहरुलाई भन्न चाहन्छु। अब नेकपा एमालेले ती अनुभवबाट पनि सिकेको छ। एमालेका कार्यकर्ताले सिकेका छन् र एमाले कार्यकर्ता अब तिमीले यसको कत्तिको छिप्पिएछ भनेर नङ नगाडे हुन्छ। एमाले कार्यकर्ता छिप्पिएका छन्। एमाले कार्यकर्ताले बुझेको छ, एमालेलाई अलिकति टोकीहेर्न नखोजे हुन्छ। तिम्रा दाँत उछिट्टिएलान्। एमाले टोकिनेवाला छैन, चोइटिनेवाला छैन। दुई चार जना जान सक्छन्। ओइलिएका पात झर्न सक्छन्। एमाले जस्ताको तस्तै सतिसाल बनेर उभिन्छ।
वैशाख ३० गते एमालेले देशभरिबाट पाँच दललाई एउटै कुचाले बढार्ने छ। अर्को चुनाव मैले केही भनिरहनुपर्दैन। हामी चुनाव पर्खिरहेका छौँ।
अस्ति रंगेलीमा गएँ, मेयर उपमेयर वडा अध्यक्ष समेत माओवादीबाट जित्नुभएको थियो, अहिले एमालेमा आउनुभएको छ। किनभने त्यो पार्टीले गलत काम गर्यो। देशका लागि काम गरेन। बेइमानी गर्यो जनतासँग। त्यसले जनता छक्यायो, ढाँट्यो। कहिले जनयुद्ध भन्यो, युवाहरुको जोश उमाल्यो। सपना देखायो। यस्तो र उस्तो हुन्छ भन्यो। बलिदानको भावना जगायो। युवाहरु बलिदानका लागि तयार भए। त्यसबाट दुनो सोझ्यायो। आज प्रकाश सपुतले भनेजस्तो केही टाढाबाठाका लागि मात्रै त्यसको फाइदा, त्यसको फाइदा लिएका छन् केही टाठाबाठा। टाठाबाठाका नातेदारहरुले। टाठाबाठाहरुका आफन्तहरुले त्यसको फाइदा लिएका छन्। लडाकुहरुले, योद्धाहरुले, कार्यकर्ताहरुले, इमानदारपूर्वक देशका लागि बलिदान दिन तत्पर हुनेहरुले केही पनि पाएनन्। बलिदान भए, अंगभंग भए, परिवार बेहाल भए, तर हेर्ने कोही पनि छैन। हिजो सँगै हिँडेका कामरेडहरुलाई, आज गएर भेट्नुस् त। चिन्दैनन्। आँगनभित्र पस्न दिँदैनन्। किनभने तिनको स्टाटस सानो छ। ती कमजोर मान्छे हुन्।
म निर्वाचन आयोगलाई सम्मान गर्न चाहन्छु, र भन्न चाहन्छु, निर्वाचन आयोगले एउटा पार्टीको पक्षमा काम गर्ने होइन, निष्पक्ष भएर काम गर्नुपर्छ। अहिले निर्वाचन आयोगले चुनाव चिह्नमा रङ कुन दिने भन्दा, रुखको रङ सबैलाई दिने रे। रुख पनि हरियो पार्ने र सूर्य पनि हरियो पारेर चुनाव चिह्न। कस्तो अचम्मको निर्वाचन आयोग देखापर्यो। कांग्रेसको रुख हरियो पार्नका लागि हरियो रङ चाहियो, कांग्रेसको रुख निलो पार्नका लागि निलो रङ चाहियो निर्वाचन आयोगलाई। दलहरुसँग निर्वाचन आयोगले किन परामर्श गरेन? एक्लै किन मनपरी ढंगले कांग्रेसको अनुकूल हुने गरी, अनि सूर्य हरियो हुन्छ कहीँ? अनि सूर्यलाई हरियो बनाउने। रुखलाई पनि हरियो, सूर्यलाई पनि हरियो। निर्वाचन आयोगले यस्तो खालको काम गरेको छ। सधैं निर्वाचन आयोगले मनोनयन दर्ताका लागि एक दिन दिने गर्थ्यो। यसपल्ट वैशाख ११ र १२ गते दुई दिनलाई दिने भयो। दुई दिन किन चाहियो। पाँच दलीय गठबन्धनमा खटपट गरेर एक दिनमा नभ्याइन सक्छ, कुरो नमिल्न सक्छ। भोलिपल्ट पनि राखिदियो। पहिले पहिले तपाईंहरुलाई थाहा पाउनुभएको छ, सुन्नुभएको छ, देख्नुभएको छ दुई दिन मनोनयनका लागि दिएको? मनोनयन एकै दिन हुन्छ, जहाँ पनि। विश्वभरि मनोनयन एकै दिन हुन्छ। नेपालमा दुई दिन मनोनयन। पाँच दलीय गठबन्धनको खटपट मिलाउने काम निर्वाचन आयोगको हो?
नेपालका ८ निन्दा
आइतबार एकीकृत समाजवादीको पार्टी केन्द्रीय कार्यालयमा आयोजित ‘पार्टी प्रवेश कार्यक्रम’मा अध्यक्ष माधवकुमार नेपालले जम्मा १० मिनेट भाषण गरे। अधिकांस समय उनले एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली र उनको पार्टी एमालेको निन्दा गरेर बिताए। बुँदागत रुपमै उल्लेख गर्दा पनि उनको मुखबाट ८ वटा बुँदा निस्किए। उनको भाषण सुन्नेहरुलाई महसुस भएको हुनुपर्छ- नेपाल आगामी निर्वाचनमा आफू जितेको होइन, ओली हारेको हेर्न चाहन्छन्।
१ केपी ओली सुध्रिने लक्षण देखिएन। २०७७ फागुनमै त्यो लक्षण देखिएको थियो।
२ केपी ओली दुस्साहसले संविधान विरोधी चरित्र प्रदर्शन भयो।
३ यो समूह (एमाले) सुध्रिने लक्षण छैन।
४ केपी ओली यथास्थितिवादको बाहक हुन्।
५ ओली प्रतिगामी चरित्रका नमूना हुन्।
६ केपी ओली सबै ठाउँमा पराजित हुँदै गइरहेको छ।
७ पराजित भएपनि पराजय नस्वीकार्ने गम्भीर अपराधि प्रवृत्तिले अधोगति भइरहेको छ।
८ केही मान्छेलाई प्रवेश गराएँ भनेर आनन्द मान्ने कुरा बेग्लै हो, यथार्थमा ओलीप्रति वितृष्णा बढिरहेको छ।
२०७७ सालको चैत ४ र ५ गते काठमाडौंमा विशाल भेलाको आयोजना गरेर एमालेबाट विद्रोहको बिगुल फुकेको एक वर्ष पूरा भएको छ। देशभरिका कार्यकर्ताले पार्टीलाई दक्षिण दिशामा लैजान खोजे, एकलौटी रुपमा लिन खोजे र विकृति विसगितमा अहालमा डुबाउन लागे यसबाट जोगाउनुपर्छ भने। हामीले एउटा मौका दिएका थियौं, सुध्रिन्छ कि भनेर। नसुध्रिने लक्षण २०७७ साल फागुन ८ गते र त्यसअघि २०७७ पुस ५ गते दुस्साहसी, संविधानविरोधी र प्रजातन्त्रविरोधी चरित्र उजागर भइसकको थियो। एक वर्षको घटनाक्रमले के प्रष्ट पारेको छ भने त्यो समूह सुध्रिने लक्षण छैन।
केपी ओली यथास्थितवादका प्रतिक हुन्। तिनी परिवर्तनका बहाक होइनन्, यथास्थितिका बाहक हुन्। प्रतिकगामी चरित्रका एउटा नमूना हुन्। केपी ओली सबै ठाउँमा पराजित हुँदै गइरहेको छ। तर, पराजित भएपनि पराजय स्वीकार नगर्ने गल्ती र गम्भीर अपराध गर्दा पनि स्वीकार नगर्ने प्रवृतिले पनि त्यो समूहको अधोगति बढिरहेको छ। केही समय केही जनालाई पार्टी प्रवेश गराएँ भनेर आनन्द लिने कुरा एउटा हो। धरातलमा त्यस्तो अवस्था छैन। धरातलमा ओलीप्रतिको वितृष्णा बढिरहेको छ। त्यो पार्टी परित्याग गरी हाम्रो पार्टीमा प्रवेश गर्न लहर चलिरहेको छ।
प्रचण्डलाई पनि ओलीकै पीर
नेकपा माओवादी केन्द्रले 'सम्मानजनक' अवस्था कायम राख्न गठबन्धन कसिलो बनाउनुपर्ने अवस्था छ। गएको संसदीय निर्वाचनमा एमाले र स्थानीय तहको निर्वाचनमा भरतपुर महानगरपालिका लगायतमा कांग्रेससँग गठबन्धन गरेको थियो। कुनै समय सबैभन्दा ठूलो दल बनेको माओवादी केन्द्र साख जोगाउन सक्रिय हुनुपर्नेछ। तर, प्रचण्डको चिन्ता भने ओली रुपान्तरण हुन नसकेकोमा छ।
पार्टीको गण्डकी प्रदेश समितिले आयोजना गरेको प्रशिक्षण कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्न आइतबार पोखरा पुगेका प्रचण्डले ओलीलाई रुपान्तरण गर्न प्रयास गरे पनि असफल भएको बताए। आफूहरुले ओलीलाई रुपान्तरण गर्ने प्रयास गरेपनि ओली भने पछिल्लो समय कमल थापासँग चुनावी तालमेल गर्ने अवस्थामा पुगेको प्रचण्डले टिप्पणी गरे।
उनको थियो, 'केपी ओलीलाई रुपान्तरण गर्न सकिएला भनेर हामीले एकता गर्यौं। सकिएन। हुदाहुँदा ओलीजी त कमल थापासंग चुनावी तालमेल गर्ने तयारी गर्दै हुनुहुन्छ रे।’
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।