काठमाडौं– लगानीयोग्य पूँजी (तरलता) अभावको समस्यासँग जुझ्न भनेर बैंकहरुले फागुन १ गतेबाट लागू हुने गरी निक्षेप (बचत)को ब्याजदर बढाउने निर्णय गरे। बैंकहरुले निक्षेपमै करिब १२ प्रतिशतसम्म ब्याज दिने भएपछि ऋणको ब्याजदर पनि स्वत: बढ्ने व्यवसायीहरुको चिन्ता छ।
निक्षेपको ब्याजदर बढ्दा १२ प्रतिशतभन्दा कम ब्याजदरमा ऋण नपाइने भएपछि व्यवसायीहरु 'त्रसित' बनेका छन्। उद्योगी, व्यवसायीको प्रतिनिधित्व गर्ने संस्थाहरुले बचतको ब्याजदर बढाउने बैंकहरुको निर्णयको विरोध गरेका छन्।
निक्षेप संकलन बढाउन ब्याजदर बढाएको भनिए पनि व्यवसायी तथा सेयर बजारका लगानीकर्ताहरु ब्याजदर बढाउँदैमा निक्षेप संकलन नबढ्ने बताउँछन्। बरु, बैंकहरुले बढाएको ब्याजदरमा यथाशीघ्र पुनरावलोकन हुनुपर्ने उनीहरुको माग छ।
नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघले कोभिडका कारण उद्योग व्यवसाय कठिन अवस्थाबाट गुज्रिरहेको अवस्थामा बैंकहरुले ब्याजदर बढाएर व्यवसायलाई थप जटिलतातर्फ धकेलेको बताएको छ। महासंघले आइतबार बैंकहरुलाई पत्र नै लेखेर ब्याजदर बढाउने निर्णयबाट उद्योग, व्यवसाय क्षेत्र थप धरासायी हुनेतर्फ ध्यानाकर्षण गराएको छ।
‘एकातिर उद्योग व्यवसाय कोभिड पूर्वको अवस्थामा सञ्चालन हुन सकेका छैनन् भने उत्पादित वस्तुहरुको बिक्री वितरणबाट उठ्नुपर्ने रकम समेत बजारबाट उठ्न सकिरहेको अवस्था छैन,’ महासंघले बैंकहरुलाई लेखेको पत्रमा भनिएको छ।
महासंघले ब्याजदर बढाउँदैमा तरलता अभावको समस्या समाधान नहुने पनि बताएको छ। ‘हरेक त्रैमासमा निक्षेपमा ब्याजदर वृद्धि हुँदै जाने प्रथा कायम हुने हो भने मुलुकभित्र उद्योग व्यवसाय गर्न सम्भव छैन भन्ने हाम्रो ठहर छ। यसरी ब्याजदरमा अस्थिरता कायम रहँदा मुलुकमा व्यवसायिक लागत प्रक्षेपण गर्न सक्ने अवस्था समेत नहुने हाम्रो बुझाइ छ। विगतका अनुभव समेतलाई हेर्ने हो भने पनि ब्याजदर वृद्धिबाट तरलता समस्या समाधान नहुनेमा हाम्रो बलियो विश्वास छ,’ महासंघले भनेको छ।
व्याजदर वृद्धि लगायतका कारणबाट उद्योग व्यवसाय क्षेत्र चौतर्फी दबाबमा पर्दा यसको प्रत्यक्ष असर मुलुकको उत्पादन र अर्थतन्त्रमा पर्ने महासंघको बुझाइ छ। अहिले व्यापार घाटाको दायरा निकै बढीरहेको अवस्थामा निक्षेपमा ब्याजदर वृद्धिको निर्णयबाट कर्जाको ब्याजदर वृद्धि हुन गइ उद्योग व्यवसाय थप शिथिल हुने र त्यसले आन्तरिक उत्पादन नै ठप्प हुन जाने अवस्था आउनेतर्फ महासंघले सरकार र राष्ट्र बैंकको समेत ध्यानाकर्षण गराएको छ।
नेपाल उद्योग परिसंघ (सीएनआई)ले बारम्बार ब्याजदर बढाउने कार्य रोक्न माग गरेको छ। ब्याजदर वृद्धिले मात्र निक्षेप नबढ्ने भएकाले बारम्बार ब्याज बढाउनुको कुनै तुक नरहेको सीएनआईको भनाइ छ।
महिनैपिच्छे बैंकको ब्याजदर परिवर्तनले ऋणी मारमा परेको भन्दै यसलाई परिवर्तन गरी कम्तिमा पनि ३ महिनासम्म ब्याजदर स्थिर राख्नुपर्ने सीएनआईले माग गरेको छ।
अहिले केन्द्रीय बैंकले प्रत्येक महिना ब्याजदर सार्वजनिक गर्नुपर्ने व्यवस्था गरेको छ। तर, यसले झन् समस्या निम्त्याएको सीएनआईको भनाइ छ। एक विज्ञप्तिमार्फत् सीएनआईले भनेको छ, ‘प्रत्येक ३ महिनामा मात्र ब्याजदर परिवर्तन गर्न पाउने गरी व्यवस्था गर्न राष्ट्र बैंकलाई अनुरोध गर्दछौं। ब्याजदर वृद्धिबाट बजारमा तरलता थप भइ हालको समस्या समाधान हुने अवस्था देखिँदैन।’ ब्याजदर बढ्दा निक्षेपको स्थानान्तरण मात्र हुने र वित्तीय स्थायित्वमा जोखिम बढ्ने पनि सीएनआईले उल्लेख गरेको छ।
शेयर बजारका लगानीकर्ताहरुको संगठन नेपाल इन्भेष्टर्स फोरमले पनि ब्याजदर बढाउने बैंकहरुको निर्णयप्रति विरोध जनाएको छ। सोमबार एक विज्ञप्ति जारी गर्दै फोरमले बैंकहरुले सार्वजनिक गरेको ब्याजदर पुनरावलोकन गर्न माग गरेको छ।
बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुले लगानीकर्ताको मर्म र भावना विपतरीत एकतर्फी रुपमा ब्याजदर वृद्धि गरेको फोरमको भनाइ छ।
बैंकहरुले ब्याजदर बढाएका कारण सेयर बजारमा यस साताको पहिलो कारोबार दिन आइतबार भारी गिरावट आएको थियो। आइतबार सेयर बजार मापन परिसूचक नेप्से १०० अंकभन्दा धेरैले घटेको थियो। यता साताको दोस्रो कारोबार दिन सोमबार पनि नेप्सेले आफ्नो लय लिन सकेन।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
