काठमाडौं– ‘नेता जति सबै चोर देश लुटी खा’ छन्,
खाने बेला एक, गर्ने बेला फुटिरा’छन्
नांग्रेस, नेमाले, नाओवादी
सबै मिली देश खाउँ बाँडी हामी’
यी शब्द गत वर्ष र्यापर बालेन (बालेन शाह)ले सार्वजनिक गरेको ‘बलीदान’ बोलको गीतका हुन्। बालेनले आफ्ना अन्य गीतमा जस्तै यसमा पनि देशको सामाजिक र राजनीतिक अवस्थामाथि टिप्पणी गरेका छन्। राजनीतिक दलहरूले जनताका लागि नभएर स्वयं आफ्नो लागि मात्रै सोच्ने गरेको भन्दै उनले यो गीतमा असन्तुष्टि पोखेका छन्।
एक वर्षअघि सार्वजनिक भएको उक्त गीत अहिले फेरि चर्चामा छ। कारण हो– बालेनको काठमाडौं महानगरपालिकाको मेयरमा उठ्ने घोषणा। अहिले गीतको भिडियो युट्युबमा हेर्नेहरुले कमेन्ट गरेका छन्, ‘बालेनले मेयरमा उठ्छु भनेपछि यो गीत सुन्न आएँ।’
बालेनले केही दिनअघि आफू काठमाडौंको मेयरमा उम्मेदवार बन्ने घोषणा गरे। लगत्तै गायक तथा संगीतकार स्वप्निल शर्माले आफू ‘बालेनको झोला बोक्न तयार भएको’ भन्दै सामाजिक सञ्जालमार्फत उनको समर्थन गरे। अभिनेता निश्चल बस्नेतले पनि सामाजिक सञ्जालमा स्टेटस लेख्दै उनको समर्थन गरे। ‘बालेन केही गर्छु भनेर युवा जोशसहित राजनीतिमा आउन खोजेको’ भन्दै उनले प्रशंसा गरेका छन्। फेसबुक र ट्विटरमा बालेनका लागि #BalenForMayor #AbaYuvaKoPalo जस्ता ह्यासट्याग प्रयोग भइरहेका छन्।
‘मलाई मेयर बन्ने सोच ब्याचलर्स पढ्दादेखि नै आएको थियो,’ बालेन भन्छन्, ‘म काठमाडौंको मतदाता भएकाले काठमाडौंबाटै मेयरमा उठ्न लागेको हुँ। ७५३ स्थानीय तहमा ७० जना युवा उठ्ने हो भने क्रान्ती आउँछ। त्यही क्रान्तिको लागि मैले काठमाडौंको मेयरमा उठ्ने घोषणा गरेको हुँ।’
बालेनले मेयरमा उठ्ने घोषणा गरेसँगै उनको चर्चा चुलिएको छ। पेशाले इञ्जिनियर र रुचिले गायक रहेका उनी राजनीतिमा हेलिन लागेका हुन्। उनले स्वतन्त्र उम्मेदवारी दर्ता गर्ने बताएका छन्।
मेयरमा उठ्न अहिले आफ्नो दृष्टिकोण र अजेन्डा निर्माण गरिरहेको उनले बताएका छन्। ‘फोहोर व्यवस्थापनदेखि ट्राफिक व्यवस्थापनसँगै काठमाडौंका नगरबासीको हितमा के गर्न सकिन्छ भन्ने विषयमा गृहकार्य गरिरहेको छु,’ उनी भन्छन्।
काठमाडौंको गौरीगाउँमा जन्मिएका बालेनले संगीत क्षेत्रमा बाल्यकालबाटै प्रवेश गरे। ९ कक्षामा हुँदा उनले ‘सडक बालक’ बोलको गीत लेखेका थिए। स्नातकमा पढ्दा मात्र उक्त गीत सार्वजनिक गरे। सडकमा बस्ने बालबालिकाप्रति हुने विभेद र सामाजिक असमानता उनले गीतमा प्रस्तुत गरेका छन्। त्यसपछि, ‘आम नेपाली बुबा’, ‘प्रहरी प्रतिकार’, ‘नेपाल हाँसेको’जस्ता गीत निकाले, जसमा देशको सामाजिक र राजनीतिक अवस्थाको चित्रण गरिएको छ।
र्यापर बालेनलाई चिनाउने उनको जीवनको पाटो हो। उनले इन्जिनियरिङमा स्नातकोत्तर गरेका छन्। आफू ६५ जिल्ला पुगेर विभिन्न योजनादेखि संरचना डिजाइनसम्मको काम गरिसकेके उनी बताउँछन्। २०७२ सालको भूकम्पपछि उनले उद्धार, राहत वितरण र पुनःनिर्माणको काम गरेका थिए। आफूले अहिलेसम्म गरेको कामको अनुभव र देखेको राजनीतिक र सामाजिक परिस्थितिका कारण मेयर भएर विकासका काम गर्ने सोच बनाएको उनी बताउँछन्।
‘मेरो भिजन, योजना र अजेण्डा आउन बाँकी छन्,’ बालेन भन्छन्, ‘हामी युवा भनेको जोश मात्रै होइन्, अध्ययन हो, अनुभव हो। हामीमाथि त्यत्तिकै भरोसा गर्न म भन्दिनँ। सक्षम लाग्छ भने भोट दिने हो, जबर्जस्ती भोट दिनुपर्छ भन्ने छैन्।’
बालेन राजनीतिमा नयाँ हुन्, तर काँचा होइनन्। इन्जिनियरिङ पढ्दा ताका नै उनले विद्यार्थी राजनीतिलाई नजिकबाट नियाल्ने मौका पाएका थिए। उनी भन्छन्, ‘इन्जिनियरिङमा अलिअलि राजनीति गरेको पनि थिएँ। त्यहाँ राम्रो गर्नेलाई दबाब आउँछ। देशको जस्तै अवस्था त्यहाँ पनि छ।’
३३ वर्षीय बालेन आफूलाई राजनीतिभन्दा बाहेकबाट भएको आम्दानीबाटै पर्याप्त पुग्ने हुनाले सेवाको भावनाले यो क्षेत्रमा लाग्न लागेको बताउँछन्। ‘मेरो दायाँबायाँ हिँड्दा पैसा आउँछ,’ बालेन भन्छन्, ‘मलाई पैसा कमाउन समस्या छैन्। कामदेखि गायन सबैतिरबाट पैसा आउँछ। नाम दाम दुवै छ। सबैथोक भएको मान्छे राजनीतिमा आउने होइन र? हाम्रो देशमा अन्तिममा केही नहुँदा राजनीतिमा आउने भन्ने छ। तर, म सबैथोक भएकाले राजनीतिमा आएको हुँ।’
बालेन आफू युवा भएको वा चर्चित भएकाले भोट मागेर मेयरमा उठ्न चाहना नगरेको बताउँछन्। उनी आफूभन्दा सक्षम कोही आएर अनुरोध गरेमा उम्मेदवारी नदिने बताउँछन्। बालेन भन्छन्, ‘विनोद चौधरीजस्ता मान्छे पैसा कमाएपछि नाम कमाउन राजनीतिमा आएका छन्। मैले त दाम र नाम दुवै कमाएको छु। युवा हुँ, डिग्री छ। ६५ जिल्लामा काम गरेको अनुभव बटुलेको छु। देशको राजनीति र समाज बुझेको छु। मलाई लाग्छ, म आफूले घोषणा गर्ने पदका लागि सक्षम छु।’
बालेन आफूले काठमाडौंमा थुप्रै समस्याहरु देखेका छन्। केही दिनपछि सार्वजनिक गर्ने आफ्नो अजेण्डा र भिजनमा विस्तृत उल्लेख गर्ने उनले बताए। ‘म इञ्जिनियर हुँ, समाजको बारेमा गीत गाउँछु, मेरो मन असल छ,’ बालेन भन्छन्, ‘मैले उम्मेदवारीको घोषणा गर्नका लागि यति नै काफी छ।’
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
