काठमाडौँ– केशव सुवेदीलाई गएको हप्ताको शनिबार कामको चटारो थियो। अहिले उनलाई खेती भित्र्याउने महिना जस्तै भ्याइनभ्याई छ। तर, उनी किसान होइनन्। भृकुटीमन्डपस्थित खुलाबजारका कपडा व्यापारी हुन्।
उनी ग्राहकबाट घेरिएका छन्। कपडा देखाउने र मोलमोलाई गर्ने काममा बढेको छ। दशैँ नजिकिएसँगै किनमेल गर्नेको भिड शहरमा जताततै देखिन्छ। शनिबार सुवेदी एकातिर ग्राहकलाई कपडा देखाइरहँदा अर्कोतिर पातलो ज्याकेट सोध्न आउनेलाई जवाफ दिन भ्याएकै थिएनन्।
दशैँको बेला काठमाडौँबाट बाहिरी जिल्ला जानेहरु कतिपयले उपहारका लागि र कतिपयले आफ्नै लागि किनमेल गर्छन्। काठमाडौंमै बस्नेहरु पनि दशैँकै छेक पारेर किनमेल गर्नेको संख्या धेरै हुन्छ। त्यही कारण बजारमा भिडभाड बढेको छ।
सुवेदी भन्छन्, ‘अस्ति अस्ति बोनी हुन पनि गाह्रो हुन्थ्यो, अहिले त खाना खाने फुर्सद् पनि छैन। ग्राहकको भिड छ। यता सामान निकाल्यो, उता मोलमोलाई गर्यो। बिहानदेखि साँझसम्म बोल्नु पर्दा त हैरान हुन्छ। तर, आफ्नो कामै यही हो।’
कोरोना महामारीका कारण डेढ वर्षदेखि ठप्प व्यापारले यस पटकको दशैँमा गति लिएको छ। असोजअघि दैनिक चारदेखि पाँच हजार मात्र व्यापार हुन्थ्यो। अहिले बीसदेखि पच्चीस हजारसम्मको व्यापार हुने उनी बताउँछन्। ‘अब फेरि कोरोनाको अर्को लहर नआए व्यापार पहिलाको जस्तै हुनसक्छ। सबै क्षेत्र खुला भएपछि आम्दानीको बाटो खुलेको छ,’ उनी भन्छन्, ‘मान्छेहरुसँग पैसा भयो भने न किनमेल पनि हुने हो।’
भृकुटीमन्डप खुलाबजारकी अर्की व्यापारी हुन्, सुनिता मगर। महिलालाई आवश्यक पर्ने सामग्री बेच्ने गर्छिन्। उनको पसलमा पनि उस्तै भिडभाड छ। खाना खान डेरा जान भ्याउन छाडेकी छिन्। श्रीमान् नै खाना लिएर आउँछन्। पसलमा श्रीमान्ले पनि सघाउने गरेका छन्।
उनी भन्छिन, ‘आजभोलि ग्राहकले गर्दा सुत्ने फुर्सद् पनि छैन। कमाइ गर्ने मौका यही हो। लकडाउनले डामाडोल बनाएको व्यापारमा दशैँको कारण राहत मिलेको छ।’ सामान्य अवस्थामा भन्दा यति बेला तीनदेखि चार गुणाले व्यापार बढेको उनी बताउँछिन्। यो बेला घाम, पानी, भोक, तिर्खा, प्यास, थकाइ नभनेर व्यापार गर्ने उनको भनाइ छ।
उता शिशिर शर्मा दशैँमा ग्राहकसँग मोलमोलाई गर्दागर्दा साँझसम्ममा थाकिने बताउँछन्। ‘सामान निकाल्यो, मोलमोलाई गर्यो, थन्कायो। अनि फेरि निकाल्यो। हाम्रो काम नै यही हो,’ उनी भन्छन्, ‘यति बेला नै हो हाम्रो लागि किसानले जस्तै बाली उठाउने बेला। अरु समय त फाट्टफुट्ट ग्राहक आउने हो।’
भृकुटीमन्डपमा उनको फेन्सी पसल छ। कुर्ती, लेगिज, सर्ट, टि–सर्ट, पाइन्ट, कुर्ता सुरुवाल लगायत तयारी पोसाक बेच्छन्। पसलमा उनलाई उनकी दिदीले सघाउँछिन्। दशैँको बेला पसलमा दुई जना नभए भ्याउन नसक्ने उनी बताउँछिन्।
यस पटक दशैँपछि तिहारको बेला पनि व्यापार बढ्ने उनको अनुमान छ। दुई वर्षदेखि दशैँमा किनमेल हुन नसकेकाले पनि यो वर्ष व्यापार बढेको हुनसक्ने शर्मा बताउँछन्। उनी भन्छन्, ‘अब कोरोनाको डर बिस्तारै हटेको छ। अघिल्लो वर्षको दशैँ मनाउनै पाइएन। त्यस कारण पनि मान्छे किनमेलमा निस्किएका छन्। अब व्यापार पुरानै अवस्थामा फर्किने आशा छ।’
खुला व्यापार हुने भृकुटीमन्डपबाहेक काठमाडौँका असन, रत्नपार्क, सुन्धारा, न्युरोडमा पनि भिडभाड बढेको छ। ललितपुरको बालकुमारी बस्ने चन्द्रिका तामाङ सानो बच्चा बोकेरै किनमेलको लागि असन आएकी छिन्। असनमा सामान सस्तो हुने र छनौट पनि गर्न पाइने उनी बताउँछिन्। तर, उनी कपडा किन्न भृकुटीमन्डप पनि पुग्छिन्।
उनले परिवारका सदस्यहरुका लागि लुगा किनिदिइन्। भृकुटीमन्डपमा सामान सस्तो पाइने उनी बताउँछिन्। ‘सबैले ठूला मलमा गएर सामान किन्न सक्दैनन्। त्यसैले हाम्रा लागि खुलाबजार नै किनमेल गर्ने उचित ठाउँ हो,’ उनी भन्छिन्।
उमेरले ६ दशक नाघिसकेका नारायण प्रसाईं दम्पती पनि कपडा किन्न काँडाघारीदेखि भृकुटीमन्डपस्थित खुलाबजार आएका छन्। अरु ठाउँभन्दा यहाँ सामान सस्तो पाइने प्रसाईं बताउँछन्। ‘यहाँ मोलमोलाई गर्न मिल्छ, रोजेको सामान पाइन्छ,’ उनी भन्छन्, ‘जता सस्तो सामान पाइन्छ ग्राहक त्यतै जाने हो, हामी पहिलादेखि नै किनमेलका लागि यहीँ आउछौँ।’
खुलाबजारमा भिडभाड बढेपछि व्यापारी उत्साही छन्। खोपको सहजतासँगै मान्छेमा डर पनि हराउँदै गएको उनीहरुको बुझाइ छ। अब चाडबाडपछि पनि बजार पहिलाको जस्तो नखस्कने उनीहरु आशा व्यक्त गर्छन्।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
