बाबुराम-उपेन्द्र बहुमतमा पुगेपछि के होला जसपाको ‘मूभ’?

राजनीति

वीरेन्द्र ओली शुक्रबार, वैशाख १७, २०७८ १७:१३

फाइल तस्बिर।

काठमाडौं- जनता समाजवादी पार्टी (जसपा)को विवाद एकाएक उत्कर्षमा पुगेको छ। प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली नेतृत्वको सरकारलाई समर्थन गर्ने कि नगर्ने भन्ने विषयमा शुरु भएको विवाद अब केन्द्रदेखि प्रदेशसम्म विस्तार भएपछि यो पार्टी फुटको संघारमा पुगेको चर्चा हुन थालेको छ।

कुनैबेला जसपामा तत्कालीन राष्ट्रिय जनता पार्टी (राजपा)का नेता महन्थ ठाकुर, राजेन्द्र महतो, राजकिशोर यादव, अनिल झालगायत हाबी थिए। बालुवाटारसँग भइरहेका वार्ताले पनि त्यही संकेत गर्थे। प्रधानमन्त्री ओलीले प्रतिनिधि सभा विघटन गरेपछि उनीविरुद्ध जसपा आन्दोलनमा गएपनि पूर्वराजपा पक्षकै दबदबा रहेको मानिन्थ्यो।

तर, अनौठो ढंगबाट अहिले जसपामा तत्कालीन समाजवादी पार्टीपक्षधर हाबी हुन पुगेको देखिन्छ। पूर्वसमाजवादीतर्फका बाबुराम भट्टराई, उपेन्द्र यादव, अशोक राई, राजेन्द्र श्रेष्ठलगायतका नेता हाबी मात्र बनेका होइनन्, पार्टी कमिटीमा उनीहरू बहुमतमा पुगेको समेत बताइन्छ।

तत्कालीन समाजवादी पार्टीका नेताहरूलाई राजपापक्षका नेता महेन्द्रराय यादव पक्षले समेत सहयोग गरेको छ। पछिल्लो समय तत्कालीन समाजवादी पार्टीका नेताहरूले जसपाको पदाधिकारी, कार्यकारिणी समिति, केन्द्रीय समिति, संघीय संसद्को संसदीय दल र प्रदेश सभा संसदीय दलमा समेत आफूहरू बहुमतमा भएको दाबी गरेका छन्। जसपाका ५ पदाधिकारीमा बाबुराम, उपेन्द्र र अशोक राई एकढिक्का छन्। अर्कोतिर महन्थ र राजेन्द्र मात्र छन्।

केन्द्रीय कार्यकारिणी समितिका ५१ जनामध्ये तत्कालीन समाजवादीका ३० जनाभन्दा धेरै रहेको जसपा नेता गंगानारायण श्रेष्ठले दाबी गरे। यस्तै, जसपाको प्रतिनिधि सभामा ३४ जना सांसद छन् (दुईजना निलम्बनमा परेका)। त्यसमा पनि आफ्नो बहुमत रहेको पूर्वसमाजवादी पक्षको दाबी छ।

ठाकुरले गत वैशाख ९ गते बोलाएको आफ्नो पक्षका सांसद्को भेलामा ९ जना मात्र उपस्थित भएका थिए। त्यस उपस्थितिलाई बाबुराम–उपेन्द्र पक्षले त्यति नै सांसद् भएकाले त्योभन्दा धेरै संख्या नभएको दाबी गरेका छन्। तर, महन्थ–राजेन्द्र पक्षले काठमाडौंमा उपलब्ध सांसदको मात्रै भेला गरिएकाले त्योभन्दा धेरै सांसद आफ्नो पक्षमा भएको दाबी गरेका छन्। उनीहरूले अझै आफ्नो पक्षमा २६ सांसद भएको दाबी गर्दै आएका छन्।

जसपाको ८०१ सदस्यीय केन्द्रीय समितिमा बाबुराम–उपेन्द्र पक्षको बहुमत रहेको योपक्षका केन्द्रीय सदस्य राजेश विद्रोहीले बताए। पार्टी एकता गर्दा तत्कालीन राजपा र समाजवादीबीच केन्द्रीय समितिमा ५०/५० प्रतिशतका आधारमा एकता गरिएको थियो। ‘पछि पार्टीमा राजपापक्षका धेरै नेता बाबुरा-उपेन्द्र पक्षसँग जोडिएपछि हाम्रो बहुमत छ’, विद्रोहीले भने, ‘पार्टीमा स्पष्ट देखिनेगरी हामी बहुमतमा छौं। आवश्यक परे देखाउन सक्छौ।’

प्रदेशमा उपेन्द्र-बाबुरामको बहुमत
सात प्रदेशमध्ये तत्कालीन जसपाको ६ प्रदेशमा मात्रै उपस्थिति छ। जसमध्ये ५ प्रदेशमा बाबुराम-उपेन्द्र पक्षको बहुमत छ भने सुदूरपश्चिम प्रदेशमा महन्थ-राजेन्द्र पक्षको बहुमत छ। प्रदेश १ मा जसपाका तीन सांसदमध्ये तीनै जना तत्कालीन समाजवादी पार्टीका हुन्। यस्तै, प्रदेश २ मा जसपाका ५५ जना सांसदमध्ये तत्कालीन समाजवादीका ३० जना छन्। बागमती प्रदेशमा प्रेम तामाङ मात्रै छन्। उनी बाबुराम पक्षका सांसद हुन्।

गण्डकी प्रदेशमा २ जना सांसद भएपनि उनीहरू दुवै बाबुराम पक्षका हुन्। लुम्बिनी प्रदेशमा ६ सांसदमध्ये राजपापक्षका एक जना मात्रै छन्। जसमध्ये ४ सांसदले पार्टीको निर्देशनविपरीत मुख्यमन्त्री शंकर पोखरेललाई समर्थन गरेको भन्दै कारबाहीमा परेका छन्। लुम्बिनीमा हाल समाजवादी पक्षका २ जना सांसद मात्रै छन्।

कर्णाली प्रदेशमा जसपा शून्य भएपनि सुदूरपश्चिम प्रदेशमा २ जना सांसद मात्रै छन्। दुवै महन्थ-राजेन्द्र पक्षका सांसद हुन्।

पार्टी निर्णयमा बाबुराम पक्ष नै हाबी
जसपाको गत चैत ५ गते कार्यकारिणी समितिको बैठक बस्ने भनिएपनि अन्तिममा स्थगित भयो। ओली सरकारलाई समर्थन गर्ने वा नगर्ने विषयलाई लिएर विवाद उत्पन्न भएपछि स्थागित भएको बैठक फेरि बस्नसकेको छैन। त्यसयता पदाधिकारी बैठक निरन्तर बसे, तर त्यसमा सहमति नभएपछि वैशाख पहिलो साता फेरि कार्यकारिणी समितिको बैठक बस्ने तयारी भयो। वैशाख दोस्रो साता हुँदासमेत कार्यकारिणी समितिको बैठक बस्न नसकेपछि वैशाख १४ गते बाबुराम-उपेन्द्र पक्षले ललितपुरमा कार्यकारिणी समितिको बैठक बोलायो।

त्यही बैठकले लुम्बिनी प्रदेश सभाका चार जना जसपा सांसदलाई कारबाही गर्ने निर्णय गरेर प्रदेश सभालाई जानकारी पठाएको थियो। कार्यकारिणी समितिको बहुमतको निर्णय पठाएलगत्तै लुम्बिनी प्रदेश सभाले निलम्बनको निर्णय गरेर वैशाख १६ गते सूचना प्रकाशन गर्‍यो। प्रदेश सभाले गरेको निर्णयमा असहमति राख्दै जसपा अध्यक्ष महन्थ ठाकुरले लुम्बिनी प्रदेशका चार सांसदलाई कुनै कारबाही नभएको भन्दै बिहीबार एक विज्ञप्ति जारी गरे। महन्थले ती सांसदलाई कारबाही नगर्न यसअघि नै प्रदेश सभा संसदीय दललाई निर्देशन पठाइसकेकाले कारबाही भएको मान्न नसकिने बताए। ठाकुरले शुक्रबार निर्वाचन आयोगमा पनि यसबारे निवेदन दिएका छन्।

एकपछि अर्को निर्णयमा बाबुराम-उपेन्द्र पक्ष हाबी हुँदै जाँदा र महन्थ–राजेन्द्र पक्ष रक्षात्मक बन्न थाल्दा अब जसपाले के गर्ला? अर्का नेता नवराज सुवेदीले प्रधानमन्त्री ओली विरुद्धको अविश्वास प्रस्तावमा जसपा उभिने नेपाल लाइभलाई बताए।

‘प्रधानमन्त्री केपी ओलीविरुद्ध अविश्वास प्रस्ताव हप्ता दिनभित्रै दर्ता हुन्छ, त्यसमा बहुमत जसपा सांसदले हस्ताक्षर गर्छन्’, सुवेदीले भने, ‘बुहमत सांसदको समर्थनमा अविश्वास प्रस्ताव पारित पनि हुन्छ।’

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।