राजनीति

‘अनिर्णीत’ देउवा

काठमाडौं- राजनीतिक निकासका लागि पार्टी सभापति शेरबहादुर देउवाले सक्रियता नदेखाउँदा गतिरोध कायम रहेको आवाज कांग्रेसभित्रै उठ्न थालेको छ। देउवाको निष्क्रियताप्रति वरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेलले चरम असन्तुष्टिसमेत व्यक्त गरिरहेका छन्। तर देउवाले त्यसलाई बेवास्ता गरेका छन्।

प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीलाई हटाउन कांग्रेसको अग्रसरताको अपेक्षा पार्टी भित्र र बाहिरबाट पनि गरिएको थियो। भावी प्रधानमन्त्रीका लागि देउवालाई अघि सार्न कांग्रेस एकमत भएको छ। तथापि, उनले आफ्नो भूमिकालाई प्रभावकारी बनाउन सकेका छैनन्।

गत शुक्रबार कांग्रेस संस्थापनइतर नेताहरूको बैठक बसेर ओलीको विकल्प कांग्रेसले दिनुपर्ने निष्कर्ष निकालेका थिए। देउवालाई प्रधानमन्त्रीमा उभ्याउन पार्टी भित्रैबाट हुने असहयोग हटे पनि देउवाको पाइला अघि बढ्न सकेका छैनन्। नयाँ सरकार बनाउन सभापतिले भूमिका निर्वाह नगरेको ठहर गर्दै वरिष्ठ नेता पौडेल भन्छन्, ‘हाम्रो पार्टी अनिर्णयको बन्दी बनिरहेको छ। सभापतिको उदासिनता भन्ने कि के भन्ने, यो मलाई रहस्यमय लागेको छ।’

पार्टीभित्रको सहज वातावरण बनिसक्दा समेत देउवा अघि बढ्न सकिरहेका छैनन्।

पार्टीभित्रको एकत्व कायम भइसकेपछि माओवादी केन्द्र र जनता समाजवादीसहितको गठबन्धन बनाउने तत्परता देउवाले लिनुपर्ने मत संस्थापनइतरका नेताहरूको छ। सत्ता सहकार्यका लागि गत शुक्रबार जसपाका नेतालाई आफ्नै निवासमा बोलाएका देउवाले माओवादी केन्द्रसँग भने संवाद गरेका छैनन्।

शुक्रबार भएको बैठकले राजनीतिलाई निकास दिन कांग्रेस, माओवादी केन्द्र र जसपा एक ठाउँमा उभिनु उचित हुने ठहर गरेको थियो। एक ठाँउमा उभिनु उचित हुने ठहर गरे पनि घटनाक्रम त्यसभन्दा अघि बढ्न सकेको छैन। प्रधानमन्त्री ओलीले सत्ता टिकाउन जसपालाई दिएका आश्वासन कांग्रेसले समेत दिनुपर्ने मत पौडेलको छ। ‘जसपाका नेताहरुलाई केपी ओली जिले जे-जे आश्वासन दिनुभएको छ। जे-जे दिन्छु, गर्छु भन्नुभएको छ। त्यो हामीले दिन्छौं, गर्छौं भनिदिऔं,' पौडेलले भने।

प्रमुख प्रतिपक्षी दलले विशेष अग्रसरता लिनुपर्ने राय जसपाका नेताहरूको छ।

तीन दलीय गठबन्धनको सरकार बन्ने सम्भावना अधिक रहेको कांग्रेस नेताहरुले भन्दै आए पनि त्यसले मूर्त रुप पाउन सकेको छैन। सभापति देउवा अनिर्णीत हुँदा गतिरोध कायम रहेको जसपाका नेताले सुनाएको नेता पौडेलले बताएका छन्। कांग्रेसले निष्कर्ष दिन नसक्दा माओवादी केन्द्रले सरकारलाई दिएको समर्थन फिर्ता लिन नसकेको समेत कतिपयको बुझाइ छ।

तीन दलबीच सहमति बन्न नसक्दा प्रधानमन्त्री ओलीविरुद्ध अविश्वासको प्रस्ताव दर्ता हुन सकेको छैन। पार्टी भित्रको ढुलमुले नीतिले गतिरोधलाई बल पुगेको मत कांग्रेसमा बढ्दै गएको छ। पूर्ववत् एमाले र माओवादी कायम रहँदासमेत कांग्रेसले आफ्नो भूमिकालाई बढाउन नसकेको नेता गगन थापा पनि स्वीकार्छन्। ‘यो बेला तपाईंहरुलाई कुर्छौं/हेर्छौं भनेर कुर्ने बेला होइन। तुरुन्त केन्द्रीय कार्यसमिति र संसदीय दलको बैठक बोलाएर प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीलाई पदबाट हटाउन आवश्यक अग्रसरता लिन्छौं भनेर निर्णय गर्नुपर्ने हो,' थापाले भने।

पदाधिकारी बैठक बोलाएर आफ्नो पक्षमा माहोल बनाएका देउवाले केन्द्रीय समिति बैठक बोलाएका छैनन्। पार्टीपंक्ति देउवालाई प्रधानमन्त्री बनाउन तत्पर रहेकाले उनले केन्द्रीय समिति बोलाएर पारित गराउनुपर्ने नैतिक संकट पनि छैन।

ओलीलाई प्रधानमन्त्री स्वीकारेर निर्वाचनमा जान नहुने मतमा कांग्रेस एकढिक्का छ। ओलीले निष्पक्ष निर्वाचन नगराउने डर कांग्रेसमा छ। ‘ओली सरकारले निष्पक्ष निर्वाचन गराउँदैन। निर्वाचन निष्पक्ष हुँदैन भनेर बुझाउन कांग्रेसले भन्न सक्नपर्छ,' नेता थापाले भने, ‘परिणाम दिने/नदिने सोचेर, हच्केर बस्ने समय अहिले छैन।’

जतिसक्दो निर्णय गरी तीन दललाई एकत्रित गराउने नेतृत्वदायी भूमिका खेल्न परिस्थितिले कांग्रेसलाई समय दिएको छ। त्यसतर्फ सभापति नदेखिएको प्रति नेता थापा भन्छन्, ‘प्रचण्ड हाम्रो घरमा आउने भन्दा माओवादी केन्द्र र जसपाले हामीलाई समर्थन गर्नुस् भनेर हामी नै अगाडि जान सक्नुपर्ने हो।’

गत वैशाख ८ मा सरकारले अध्यादेश ल्याएकै बेला कांग्रेसको केन्द्रीय समिति बैठकले प्रधानमन्त्री पदमा बस्ने वैधानिकता सकिएको ठहर गरेको थियो। गत वैशाख १७ गतेको केन्द्रीय समितिको निर्णयको स्वामित्व लिन समेत यो बेला कांग्रेसले सकेको छैन।

प्रमुख प्रतिपक्षी दलले विशेष अग्रसरता लिनुपर्ने राय जसपाका नेताहरूको छ।

कांग्रेसले अंकगणितको बलमा ओलीलाई हटाउन सक्ने अनुकूल अवस्थामा भूमिका गौण राखेको छ। उपयुक्त समयमा पार्टीले निर्णय गर्न नसक्दा बाहिरी र भित्री आशंका बढ्नु स्वभाविक भएको थापाले बताए। पार्टी नेतृत्वप्रति उठेको प्रश्नको जवाफ समयमा नदिए पार्टीलाई क्षति पुग्ने थापाको डर छ।

देउवा नै ओलीको पक्षमा लाग्ने हुन कि भन्ने आशंका पनि बेलाबेला उठ्दै आएको छ। तीन वर्षदेखि सरकारका कार्यको विरोधमा गरिरहेकाले ओली नेतृत्वमा सत्तामा जान नहुने मत बलियो बनेको छ। संस्थापन र इतर दुवै पक्षका नेता ओलीको विपक्षमा रहेपछि देउवा पनि त्यसमा ‘कन्भिन्स’ देखिएका छन्।

नेतृत्व लिएर सरकारमा जानुपर्ने तर्क देउवा पक्षमा सुरुदेखि नै देखिएको थियो। प्रधानमन्त्री ओलीले संसदको पहिलो बैठकअघि राजीनामा नदिए संसदको दोस्रो बैठकमा अविश्वासको प्रस्ताव दर्ता हुने देउवा पक्षीय नेता मीन विश्वकर्माले नेपाल लाइभसँग बताएका थिए। विश्वकर्माले भने अनुसार अविश्वासको संसदमा अविश्वासको प्रस्ताव दर्ता हुने सकेको छैन। चैत ३ (मंगलबार)सहित संसदको बैठक तीन दिन बसिसकेको छ।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।