महन्थको 'मनोदशा'बाट जसपा नियाल्दा

राजनीति

डिबी खड्का आइतबार, चैत १, २०७७ ०७:४८

काठमाडौं- प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको सरकार अल्पमतमा परेको दिनदेखि जनता समाजवादी पार्टी (जसपा) शक्तिको ‘केन्द्र’मा छ। सबैभन्दा बढी चलायमान पनि जसपा नै बनिरहेको छ। शीर्ष नेतृत्वले बालुवाटार, पेरिसडाँडा र बूढानीलकण्ठको चक्कर हरेक दिनजसो लगाइरहेको छ।

संसद्को चौथो ठूलो दल जसपा एक्कासी निर्णायक शक्ति बनेपछि जति उत्साहित थियो, पछिल्ला दिनमा उत्साहको पारो ओरालो लाग्दै गरेको छनक नेताहरू दिन थालेका छन्।

शनिबार माओवादी केन्द्रसँग छलफल गरेर निस्किँदै गर्दाको जसपा अध्यक्ष महन्थ ठाकुरको मनोदशा केलाउँदा परिस्थिति अनुकुल नबनेको देखिन्थ्यो। ठाकुरको मनोदशा र उनले सञ्चारकर्मीलाई दिएको प्रतिक्रियालाई विश्लेषण जसपाले आफूले आफैंलाई शक्तिको केन्द्रमा देख्न छाडेको छ। उसलाई यही परिस्थितिमा माग पूरा गर्ने आश्वासनको अर्थ समेत नरहेको अनुभूति हुन थालेको छ। त्यसैले बैठकबाट तय गरिएका माग भन्दा एक कदमअघि ‘मिसन प्रधानमन्त्री’ उसको लक्ष्य रहेको संकेत मिल्न थालेका छन्।

मिसन प्रधानमन्त्री, सम्भावना कमजोर
पेरिसडाँडामा सञ्चारकर्मीलाई प्रतिक्रिया दिने क्रममा उनी प्रश्नैपिच्छे निराशाभावसहितका उत्तर दिइरहेका थिए।

माओवादीसँग संवाद राम्रै भएको तर निष्कर्षमा नपुगेको उनले बताएपछि उपस्थित पत्रकारको प्रतिप्रश्न थियो, ‘कुन कुरामा सहमति जुटेन? समस्या के हो?’

उनले सांकेतिक उत्तर दिए, ‘संसद्‍मा तीन ठूला दल छन्। प्रशासनमा उहाँहरूको हालीमुहाली छ। राष्ट्रवादमा पनि उहाँ नै अगाडि आउनुहुन्छ। हामी त कहीँ पर्दैनौँ। उहाँहरूले जे गर्नुहुन्छ, त्यही हुन्छ।’

उनले आफूलाई ‘महत्व’ नदिइरहेको तर्फ संकेत गरेका थिए। उनको यो र यसपछि दिइएका उत्तरको अर्थ केलाउँदा जसपाको ‘मिसन’ उसले बाहिर प्रस्तुत गरिरहेको मागको सम्बोधनमा भन्दा केही फरक रहेको प्रतित हुन्छ। हामीले फेरि प्रश्न गर्‍यौं, ‘तपाईंहरू नभई त कसैको बहुमत नपुग्ने हुन्छ, शक्तिको केन्द्रमा त तपाईं नै हुनुहुन्छ नि!’

उनले सञ्चारकर्मीको आँखामा मात्रै त्यस्तो परेको प्रष्ट्याउँदै उत्तर फर्काए, ‘यो तपाईंहरुको भनाइ हो। तर, हामी त कहीँ छैनौं। हामी आन्दोलनमा हुन्छौं। इतिहासमा त परिणाम देखिन्छ। परिणाममा त हामी हुँदै हुँदैनौं।’

ठाकुरले यहाँनेर दुईटा ओजिला शब्द एकसाथ उच्चारण गरे। जसको सोझो अर्थ मात्रै निकालेर पुग्दैन। उनले ‘आन्दोलन’ र ‘इतिहास’को कुरा निकालेर मधेशले प्रधानमन्त्रीका रुपमा देशको नेतृत्व हालसम्म नगरेको कुरातर्फ इंगित गरेको अनुमान लगाउन सकिने लवजमा बोलेको आकलन गर्न मुस्किल छैन। अहिले एउटा कसरत भने आफैंले सरकारको नेतृत्व लिने रहेको देखिन्छ। त्यसका लागि माहोल अपेक्षित सकारात्मक नदेखिएपछि जसपा नेताहरू निराश बन्न थालेका हुन्।

मुख्य माग पूरा हुनै मुस्किल
रेशम चौधरीलगात मधेश आन्दोलनमा मुद्दा लागेकाहरुको उन्मुक्ति र संविधान संशोधनलगायत मागसहित उनीहरु गठबन्धनका लागि मैदानमा छन्।

जसपाले प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली वा अर्को कांग्रेस र माओवादी केन्द्रको गठबन्धनलाई सघाउन सक्छ। सघाउँदा सरकार त बन्छ तर उसको अर्को महत्वपूर्ण माग पूरा हुने संकेत कमजोर छ। किनभने कुनै एक पक्षको बहुमत पुगेपनि संविधान संशोधन गर्नेगरी दुई तिहाइ पुग्दैन। जसको विपक्षमा जसपा उभिन्छ, त्यसले जसपालाई सहयोग गर्दैन। यस विषयमा पनि ठाकुरले संकेत गरेका छन्। उनले शनिबार भने, ‘माग पूरा गर्छु कसैले भनेपनि संसद् बाधक बन्छ। त्यहाँ जति संख्या चाहिन्छ, त्यति पुग्दैन।’

उता चौधरीलगायतको मुद्दामा अदालतको फैसला अन्तिम हुने भएकाले सम्झौताले मात्रै अर्थ नराख्ने उनले बताए। यही क्रममा थपे, ‘शासन, प्रशासन, सुरक्षा संयन्त्र पनि हाम्रो छैन। त्यसैले हाम्रो स्थान त कहीँ हुँदै, हुँदैन।’

आफ्नै एकता कायम राख्न सकस
अरु पार्टीसँग सहमतिको हात फैलाइरहेको जसपा आफैंभित्र भने सहमति जुटाउन सकिरहेको छैन। उनीहरुले हालसम्म संसदीय दलको नेतासमेत छान्न सकिरहेका छैनन्। संसदीय दलको नेताका लागि आकांक्षी नेताहरुबीच कुरा मिल्न सकिरहेको छैन भने सत्ता समिकरणका लागि साथ दिने कुरामा पनि आ–आफ्धै धारणा छन्।

जसपाभित्रै डा बाबुराम भट्टराई, उपेन्द्र यादवलगायतका नेताहरु सत्ता साझेदारीका लागि प्रधानमन्त्री ओलीसँग छलफल समेत गर्न नहुने ‘लाइन’मा छन्। त्यसको एउटा संकेत शनिबार पेरिसडाँडामा देखियो। माओवादी केन्द्रसँग सम्वाद गरेर निस्कँदै गर्दा जसपा नेता उपेन्द्र यादवको प्रतिक्रिया थियो– ‘प्रधानमन्त्री ओलीलाई साथ दिन हाम्रो दिमाग बिग्रिएको छ र?’ प्रधानमन्त्री ओलीले आफ्ना माग पूरा गरेमा पनि सत्ता टिकाउन समर्थन होइन, धन्यवाद मात्रै दिन सकिने उनले बताए।

यसैगरी ठाकुर, राजेन्द्र महतोलगायतका नेताहरु दुवै पक्षसँग उत्तिकै गहन वार्ता चलाइरहेका छन्। प्रधानमन्त्री ओलीसँग सहमति बन्न सम्भावना बढी देख्ने नेताहरु पनि छन्। उस्तै परे पार्टी फुटाएर समेत समर्थन गर्न सकिनेसम्मको खेल चलिरहेको चर्चा चलिरहेको छ।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।