अटो

ज्यागुअर एफ-पेस किन्न किशोर गेयर किन पुग्यो केन्या?न्यून बिजकीकरणको आशंका

शिव बोहरा बुधबार, माघ २१, २०७७ ०८:१५

काठमाडौं- सवारी आयातकर्ता कम्पनी किशोर गेयर प्रालिले केन्या पुगेर ज्यागुअर ब्रान्डको 'एफ-पेस' कार भित्र्याएको तथ्य फेला परेको छ। आधिकारिक बिक्रेता नै नबनी ज्यागुअर ल्यान्ड रोभरका कार आयात गर्दै आएको किशोर गेयरले हालै केन्या पुगेर 'एफ-पेस' खरिद गरी ल्याएको पाइएको हो।

कानुनअनुसार सवारी आयात गर्न उत्पादक कम्पनीले आधिकारिक बिक्रेता नियुक्त गरेको हुनुपर्छ। ज्यागुअर ल्यान्ड रोभरले किशोर गेयरलाई आधिकारिक बिक्रेता नियुक्त गरेको छैन। यस्तो अवस्थामा किशोर गेयरले ज्यागुअरको एफ-पेस कार केन्याबाट किन र कसरी आयात गर्‍यो भन्ने प्रश्न उठेको छ।

केन्यामा ज्यागुअरको उत्पादन प्लान्ट नभएकाले ज्यागुअरका कार किन्न नेपालबाट अफ्रिकी मुलुक केन्यासम्म पुग्नुपर्ने कारण देखिँदैन। ज्यागुअरको मुख्यालय बेलायतमा रहेको तर किशोर गेयरका किशोरचन्द्र बादे श्रेष्ठ केन्या पुगेकोले यो कार आयातमा प्रश्न उठेको हो।

यसरी आधिकारिक बिक्रेता बिना नै कार आयात हुँदा न्यून बिजकीकरण (अन्डर इन्भ्वाइस) हुने जोखिम बढी हुन्छ। कम मूल्यमा कार आयात गरेको देखाएर वा कम मूल्यमा किनेर बजारमूल्यमा नै किनेको बिल भन्सारमा पेस गरी डलर विदेश पठाउने जोखिम बढी हुन्छ।

ज्यागुअर ल्यान्ड रोभर (जेएलआर)का अनुसार २०१६ अगस्ट (२०७३ भदौ १५)पछि नेपालमा आधिकारिक बिक्रेता छैन। त्यसअघि दिइएको आधिकारिक बिक्रेताको अवधि सकिएको र नयाँ नियुक्त नभएको जानकारी कम्पनीले दिएको समाचार नेपाल लाइभले यसअघि नै लेखेको थियो।

यो पनि पढ्नुहोस्

ल्यान्ड रोभरका गाडी ३ वर्षदेखि अवैध आयात : सरकार मौन, प्रवृत्ति मौलाउँदोसोमबार, असोज ६, २०७६

किशोर गेयरले केन्याको आरएमए मोटर्सबाट ज्यागुअर एफ-पेस कार ५० हजार १ सय अमेरिकी डलरमा खरिद गरेको भन्सार प्रज्ञापन पत्रमा उल्लेख छ। उक्त कार २०२० सेप्टेम्बर २३ मा भन्सार जाँचपास गराएको थियो।

प्रज्ञापन पत्रमा निर्यातकर्ता मुलुक र उत्पादन भएको मुलुक (कन्ट्री अफ ओरिजिन) बेलायत नै उल्लेख छ। यसले ज्यागुअर बेलायलले केन्याको आरएमए मोटर्सलाई बिक्री गरेको एफ-पेस नेपाल ल्याएको वा बेलायतबाट केन्या पुगेको सोही कार किशोर गेयरले आरएमए मोटर्ससँग किनेर नेपाल ल्याएको देखिन्छ।

१९९९ सिसी इन्जिन क्षमताको यो एफ–पेस कार 'अल ह्विल ड्राइभ आर-स्पोर्ट अटोमेटिक' हो। प्रज्ञापन पत्रमा उल्लेख भएअनुसार यो कार २०१७ मा उत्पादन भएको हो। किशोर गेयरले यो कार आयात गर्न प्रतीत पत्र (लेटर अफ क्रेडिट-एलसी) प्रभु बैंकबाट खोलेको थियो।

नेपाली बजारमा त्यसअघि र अहिले पनि किशोर गेयर प्रालिले ल्यान्ड रोभरका सवारी आयात गरी बिक्री गर्दै आएको छ। ज्यागुअर ल्यान्ड रोभर (जेएलआर)का अनुसार नेपाली बजारमा हाल ल्यान्ड रोभरका गाडीको अवैध आयात (ग्रे-इम्पोर्ट) भइरहेको हो। ज्यागुअर ल्यान्ड रोभर एसिया प्यासिफिक रिजनले नेपाल लाइभलाई दिएको जानकारी अनुसार नेपालमा ज्यागुअरका सबै सवारीसाधनको ग्रे इम्पोर्ट भएको खुलेको हो। तर किशोर गेयरले २०१६ यता अवैध रुपमा ल्यान्ड रोभरका गाडी आयात गर्दै आएको छ।

सरकारले सवारी आयातका लागि नेपालमा आधिकारिक बिक्रेता हुनैपर्ने र सवारी खरिदकर्ताले उत्पादक कम्पनी वा कम्पनीद्वारा आधिकारिकता प्रदान गरेका कम्पनीसँग मात्र किन्न पाइने स्पष्ट कानुनी व्यवस्था गरेको छ। तर उक्त कानुनको कार्यान्वयन भने एकदमै फितलो छ।

विगत ४/५ वर्षदेखि अवैध रूपमा सवारी आयात भइरहनुले भन्सारको कामकारबाहीमा समेत गम्भीर प्रश्न उठेको छ। अवैध काम गर्न चाहनेलाई प्रोत्साहन मिल्ने सरकारी अधिकारीहरु नै बताउँछन्। 'हाम्रो कानुनी व्यवस्था कडा भएपनि यस्ता गाडी सहजै जाँचपास हुनुले कार्यान्वयन पक्ष कमजोर देखाएको छ,' एक भन्सार अधिकृतले भने, ' यो विषयमा भन्सार विभाग गम्भीर हुनुपर्छ।'

कानुनी व्यवस्थाको प्रभावकारी कार्यान्वयन नहुँदा ज्यागुअरलगायत अन्य ब्रान्डका कारसमेत अवैध रुपमा आयात भइरहेका छन्। चालु आर्थिक वर्षको आर्थिक ऐनमा आधिकारिक बिक्रेता नभई आयात भएका कारले ३० प्रतिशत जरिवाना तिराएर ल्याउन दिने व्यवस्था गरेको छ। यही कानुनी छिद्रको दुरुपयोग गर्दै चोर बाटोबाट सवारी आयात गर्न व्यवसायीहरू पल्किएको देखिन्छ। यस्ता कानुनी छिद्रका कारण वर्षौं पुराना तथा सेकेन्ड ह्यान्ड कार आयात हुने सम्भावनासमेत बढेको छ। किशोर गेयरले ल्याएको यो एफ-पेस कारसमेत करिब ४ वर्ष पुरानो कार हो।

यसरी महँगा कार नेपाल आउन थालेपनि भन्सार विभाग र राजश्व अनुसन्धान विभागले केही आयातलाई आधार मानेर संयुक्त रुपमा अनुसन्धान गर्न कमिटी नै बनाएको छ। गलत प्रवृत्ति रोक्न अनुसन्धान गर्न लागिएको भन्सार विभागले जनाएको छ।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।