कसरी हुँदैछ उपत्यकामा विद्युत तार भूमिगत गर्ने काम? यस्तो छ आयोजनाको प्रगति

पूर्वाधार

कसरी हुँदैछ उपत्यकामा विद्युत तार भूमिगत गर्ने काम? यस्तो छ आयोजनाको प्रगति

नेपाल लाइभ मंगलबार, पुस २८, २०७७, १३:०६

फाइल तस्बिर

काठमाडौं- विद्युत वितरण प्रणालीलाई अत्यधुनिक र प्रविधिमैत्री बनाउन भन्दै नेपाल विद्युत प्राधिकरणले गतवर्षबाट शुरु गरेको काठमाडौं उपत्यका वितरण प्रणाली सुदृढीकरण आयोजनाको तेस्रो चरणको कामका लागि ठेक्का सम्झौता भएको छ।

काठमाडौंभित्रको भूमिगत वितरण प्रणालीको काम गर्न पूर्व–उत्तर, मध्य–पश्चिम र पश्चिम क्षेत्र गरी तीन क्षेत्रमा बाँढिएको छ। जसमध्ये पूर्व–उत्तर र मध्य–पश्चिमको काम अहिले भईरहेको छ भने पश्चिम क्षेत्रको ठेक्कापट्टा भर्खरै मात्र सकिएको हो। बानेश्वर, जोरपाटी, साँखु, पेप्सिकोला, टाउनप्लानिङ, कलंकी, कीर्तिपूर, कुलेश्वर लगायत क्षेत्र समेटिएको तेस्रो चरणको कामका लागि भारतीय कम्पनी एलएनटी कन्स्ट्रक्सनले ठेक्का पाएको छ।

आयोजनाको काम ३ वर्षभित्र सक्नेगरी ठेक्का सम्झौता भएको र गत डिसेम्बर २० बाट सर्भेक्षणको कामसमेत शुरु गरिसकेको आयोजना प्रमुख पियुष ताम्राकारले बताए।

कोभिड-१९ महामारीका कारण प्रभावित बनेको आयोजनामा पछिल्लो समय निर्माणको कामलाई दु्रत गतिमा अगाडि बढाईएको छ भने ठेक्का पट्टा र प्रारम्भिक अध्ययनका कामलाई पनि प्राधिकरणले विशेष प्राथमिकतामा राखेको छ। अहिले काठमाडौं महानगरपालिका भित्रका क्षेत्रमा मात्रै काम शुरु भएकोमा प्राधिकरणले भक्तपुर र ललितपुर महानगरपालिका भित्रको भुमिगत तार बिच्छाउने कामका लागि ठेक्कापट्टाको प्रकृया शुरु भइसकेको र प्राप्त निवेदनहरुको मुल्यांकन भईरहेको प्रवक्ता मदन तिम्सिनाले बताए। त्यस्तै उपत्यका बाहिर भरतपुर र पोखरा महानगरपालिकाको लागत अनुमान तयार गर्ने काम भइरहेको पनि उनले बताए।

वितरण प्रणाली सुदृढीकरण आयोजनाभित्रको पूर्व–उत्तर क्षेत्र हेर्ने आयोजना प्रमुख सुमन श्रेष्ठका अनुसार अहिले चाबहिलदेखि चुच्चेपाटी र चाबहिलदेखि मित्रपार्कसम्मको करिब ७ किलोमिटर क्षेत्रमा काम सकिएको छ। त्यस्तै कोटेश्वरदेखि जुडिबुटीसम्मको लगभग ४ किलोमिटर क्षेत्रमा काम सकिने अवस्थामा छ। त्यस्तै नयाँबजार खुसिबु टाउनप्लानिङ क्षेत्र र लैनचौरदेखि सांग्रिला होटलसम्मको काम चलिरहेको छ।

आयोजनाको महाराजगंज वितरण केन्द्रअन्तर्गत पर्ने मध्य–पश्चिम क्षेत्र हेर्ने आयोजना प्रमुख अभिषेक अधिकारीका अनुसार अहिले बुढानिलकण्ठ क्षेत्रको काममा उल्लेख्य प्रगति देखिएको छ। सांग्रिला होटलदेखि बुढानिलकण्ठ क्षेत्रमा पाइप राख्ने, फाईबर बिच्छाउने, केबल राख्ने लगायतका सबै कामहरु १ महिनाभित्रमा सक्ने लक्ष्य राखिएको अधिकारीले बताए। यो क्षेत्रको वितरण प्रणाली भूमिगत बनाउन भारतीय निर्माण कम्पनी केईआई इन्ड्रष्ट्रिज लिमिटेडले गतवर्ष ठेक्का पाएको थियो।

फेरि सडक अस्तव्यस्त भएको आम गुनासो
विद्युत तार भूमिगत गर्नेक्रममा अहिले सडक खन्नेक्रम बढेको र त्यसले अस्तव्यस्तता निम्ताएको भन्दै गुनासो सुनिन थालेको छ। यो आयोजनाका लागि सडक खन्दा ‘होराइजेन्टल डाइरेक्सनल ड्रिलिङ’ (एचडिडि) प्रविधि को प्रयोग गर्ने भनिएपनि विभिन्न प्राविधिक समस्या आईलागेको भन्दै अहिले अधिकांश ठाउँहरुमा सडक खनेर (ओभर कट) गरेर काम भईरहेको छ। विद्युत तार भूमिगत गर्नका लागि ठेक्का सम्झौतामा नै सकेसम्म भित्रभित्रै खन्ने अर्थात एचडिडि प्रविधिबाटै काम गर्ने भनिएको थियो।

कम्तिमा ७० प्रतिशत भित्रभित्रै खन्ने र ३० प्रतिशत बाहिरबाटै खन्ने (ओभरकट) भनेर सम्झौता गरिएपनि विभिन्न प्राविधिक कठिनाई आइलागेपछि अहिले धेरैजसो स्थानहरुमा ओभर कट गरेर नै तार बिच्छाउन थालिएको छ।

भित्रभित्रै खन्ने भनिएका स्थानमा पनि प्राविधिक समस्या देखिएर बाहिरबाटै खन्नु परेको श्रेष्ठ बताउँछन्। महाराजगंज वितरण केन्द्रअन्तर्गतका क्षेत्र हेर्ने आयोजना प्रमुख अधिकारी पनि एचडिडी प्रविधिबाट ढिलो काम हुने, ड्रिलिङ मेसिन नै भाँचिने, जमिनमुनि रहेको खानेपानी, ढल लगायतका पाइपमा असर पर्नेलगायतका समस्या देखिएको बताउँछन्। सडक खन्ने क्रममा खानेपानीका पाइप फुट्दा ठेकेदार कम्पनीले नै बनाउने गरी प्राधिकरणले सम्झौता गरेको थियो। यसकारण ठेकेदार कम्पनीले पनि एचडिडीभन्दा ओभरकट प्रविधिमार्फतलाई नै काम गर्न खोजेको देखिन्छ।

अहिले काठमाडौं उपत्यकाको विद्युत वितरण प्रणाली निकै अस्तव्यस्त रहेका कारण प्राधिकरणले उच्च प्रविधियुक्त भूमिगत र स्वचालित विद्युत वितरण प्रणाली निर्माण शुरु गरेको हो। एसियाली विकास बैंकको आर्थिक सहयोगमा ३२ महिना अवधिमा सम्पूर्ण काम सक्नेगरी पहिलो चरणमा रत्नपार्क वितरण केन्द्र र महाराजगंज वितरण केन्द्र जोड्ने गरि भुमिगत विद्युत प्रशारण प्रणाली निर्माण हुँदैछ।

पहिलो चरणमा काठमाडौं उपत्यकामा उच्च प्रविधियुक्त भूमिगत वितरण प्रणाली लागू गर्ने र विस्तारै अन्य महानगरपालिका र उपमहानगरपालिकामा पनि भूमिगत सँगसँगै स्वचालित वितरण प्रणाली र स्मार्ट मिटर कार्यान्वयनमा ल्याइनेछ। यस्तै उपत्यका बाहिर विराटनगर, वीरगञ्ज, पोखरालगायत प्रमुख शहरमा भूमिगत प्रणालीबाट विद्युत वितरण गरिने योजना प्राधिकरणको रहेको छ।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।