अटो

श्रीमा र अरेटीलाई टेस्ला बेच्ने हङकङको 'साउथ चाइना' कम्पनी नेपालीकैवाणिज्य विभागदेखि भन्सार हुँदै अर्थमन्त्रालयसम्म गुमराहमा

शिव बोहरा बिहीबार, पुस २, २०७७ १०:५१

काठमाडौं- विद्युतीय कारमा सरकारले अघिल्लो वर्षसम्म न्यून कर लगाउँदै आएको थियो। ६ करोड रुपैयाँसम्मका कारको खरिदबिक्री हुने नेपाली अटो बजारमा विद्युतीय कारमा करको दर न्यून भएकाले महँगा कार पनि नेपालमा सस्तोमा उपलब्ध हुन थालेपछि व्यवसायीहरु प्रिमियम ब्रान्डका विद्युतीय कारतर्फ आकर्षित भए।

तर विश्वका अधिकांश प्रिमियम ब्रान्डले नेपालजस्तो कमजोर सडक पूर्वाधार भएको देशमा सहजै आधिकारिक बिक्रेता तोक्दैनन्। यसको मुख्य कारण हो, स्तरीय सर्भिस र सडकका कारण कारमा आउन सक्ने समस्या।

यद्यपि विद्युतीय कारमा सरकारले कर छुट दिँदा नेपाली व्यवसायीले ‘चोर बाटो’ प्रयोग गरेर २०७६ भदौमै अउडीको ३ वटा विद्युतीय कार इट्रोन ल्याएका थिए। त्यसको केही महिनापछि टेस्लाका कारसमेत नेपाल भित्रिए। आधिकारिक बिक्रेता बिना नै कार आयात भएको समाचार बाहिरिएपछि भन्सारले ती गाडी भन्सारमा नै फर्कायो।

टेस्लाका कार वेस्टार ग्यालेक्सी प्रालि र श्रीमा डिस्ट्रिब्युटर्सले ल्याएका थिए भने अउडीको कार प्रिन्सा अटोमोटिभ्सले ल्याएको थियो। त्यसैगरी ल्यान्डरोभरका कारसमेत ४ वर्षदेखि आधिकारिक बिक्रेता नै नभइ ल्याएको समाचार नेपाल लाइभले लेखेपछि किशोर गेयरले ल्याएका ज्यागुअरका इलेक्ट्रिक कार पनि रोकिएको थियो।

यो पनि पढ्नुहोस्

ल्यान्ड रोभरका गाडी ३ वर्षदेखि अवैध आयात : सरकार मौन, प्रवृत्ति मौलाउँदोसोमबार, असोज ६, २०७६

ज्यागुअरका इलेक्ट्रिक कार शक्तिकेन्द्रका आडमा गुपचुप जाँचपास गराइयो। तर टेस्लाका आयातकर्ता श्रीमाले सरकारले २०७७ जेठमा ल्याएको आर्थिक ऐनलगत्तै गाडी छुटाउन सर्वोच्च पुग्यो। सर्वोच्चले गाडी छुटाउनदेखि दर्ता गरेको निर्णय कार्यान्वयन नगर्नसम्मको आदेश श्रीमाकै पक्षमा दियो। त्यसबाट हौसिएका श्रीमाकै सञ्चालकले पछिल्लो पटक भने श्रीमाबाट नभइ अरेटी इन्टरनेसनल नामक कम्पनीबाट टेस्लाका तीन वटा मोडल थ्री किनेर भित्र्याएका हुन्।

अरेटी इन्टरनेसनलले नोभेम्बर ६ मा हङकङमा रहेको साउथ चाइना एक्जिम लिमिटेडबाट टेस्लाका कार किनेको हो। श्रीमा डिस्ट्रिब्युसन नेपालले २०२० जनवरी २ वटा टेस्ला मोडल एक्स समेत हङकङकै कम्पनी साउथ चाइना एक्जिम लिमिटेडबाटै किनेको थियो।

श्रीमा र अरेटी कम्पनीले टेस्लाको आधिकारिक बिक्रेता कम्पनी भनेर दाबी गरेको साउथ चाइना एक्जिम कम्पनीबारे खोजी गर्दा उक्त कम्पनीसमेत हङकङमा राकेशकुमार अडुकियाकै नाममा दर्ता भएको खुलेको हो। हङकङमा दर्ता भएको उक्त कम्पनीका सञ्चालक अडुकिया नै छन्। सो कम्पनी २०१६ जनवरी १४ मा दर्ता भएको थियो। साउथ चाइना एक्जिम लिमिटेडको चुक्ता पुँजी १० हजार हङकङ डलर देखाइएको छ।

अडुकिया नेपाली नागरिक हुन् भने गोर्खा विकास बैंक घोटालामा समेत उनकै संलग्नता थियो। उनै अडुकियाका साथी/समूहको नाममा रहेको अरेटी इन्टरनेशनल र श्रीमाले टेस्लाका गाडी हङकङबाट किनेर नेपाल ल्याएको हो। नेपालबाट टेस्लाका गाडी खरिद गर्ने दुबै श्रीमा र अरेटी कम्पनी राकेशकुमार अडुकियाकै हो वा होइन, त्यो भने पुस्टि हुन सकेको छैन।

श्रीमा डिस्ट्रिब्युसन नेपाल प्रालिका सञ्चालक भने रिषिकुमार तुल्स्यान हुन्। २०२० जनवरी २८ मा बनेको टेस्ला मोडल एक्सको प्रज्ञापन पत्रमा तुल्स्यानकै नाम उल्लेख छ।

गत वर्ष नै वाणिज्य विभाग र भन्सार विभागले आधिकारिक बिक्रेताबारे अध्ययन गरेका थिए। तर उनीहरुले कम्पनीको प्रभावमा परेर हो वा गुगल गर्ने चेस्टासम्म नगरि कम्पनीले पेश गरेको कागजातमा सहीछाप लगाएका थिए। यसबारे अर्थमन्त्रालयले समेत चासो देखाएको थियो। तर वाणिज्य र भन्सार विभागको सहीछापमाथि कुनै जिज्ञासा राखेको पाइएन।

अडुकियाले हङकङमा दर्ता गरेको कम्पनी एक्सपोर्ट इम्पोर्ट कम्पनी हो। सोही कम्पनीले नेपाली कम्पनी श्रीमा र अरेटीलाई टेस्लाका कार बिक्री गरेको हो। सुरुमा टेस्लाको कार नेपाल ल्याएको वेस्टार ग्यालेक्सीले बेलायतको एक्सपोर्ट इम्पोर्ट कम्पनी जेम्सन कार्टरसँग कार खरिद गरेको थियो।

प्राय: कम्पनीहरुले एक देशका लागि एकै कम्पनीलाई आधिकारिक बिक्रेता नियुक्त गर्ने गरेका छन्। तर नेपालमा आयात भएका महंगा गाडीहरु भने आयात निर्यातको काम गर्ने कम्पनीले आधिकारिक बिक्रेता दिएको भन्दै ल्याएका कागजमा वाणिज्य र भन्सारले सहीछाप लगाइदिँदा स्थिति जटिल बनेको छ।

के छ टेस्लाको आधिकारिक बिक्रेता नियुक्त गर्ने नीति
अमेरिकी विद्युतीय कार उत्पादक कम्पनी टेस्ला इंकले हालसम्म विश्वभर जहाँ जति पनि गाडी बिक्री गरेको छ, त्यो आफ्नै आउटलेटबाट बिक्री गरेको छ। यसको अर्थ टेस्लाले कुनै पनि कम्पनीलाई आधिकारिक बिक्रेता नियुक्त गरेको छैन। टेस्लाले २०११ मा जारी गरेको कार बिक्री नीति अनुसार उसले गाडी बिक्री गर्ने मुलुकमा आफैं कम्पनी स्थापना गरेर बिक्री गर्ने गरेको छ।

यो पनि पढ्नुहोस्

टेस्ला र अउडीको आधिकारिक प्रमाणपत्र दिने कम्पनी एउटैबिहीबार, माघ १६, २०७६

तर नेपालमा टेस्लाका कार आयाकर्ताहरुले आफू नै आधिकारिक बिक्रेता नियुक्त भएको दाबी गर्दै आएका छन्। अर्कोतर्फ श्रीमा र अरेटी इन्टरनेसनलले कार खरिद गरेको साउथ चाइना एक्जिम लिमिटेड कम्पनीसमेत टेस्लाकाे हङकङका लागि आधिकारिक बिक्रेता होइन।

त्यस्तै गत वर्ष टेस्लाको एउटा कार ल्याएको वेस्टार ग्यालेक्सीले कार किनेको बेलायतको कम्पनी जेम्सन कार्टर नै पनि टेस्लाको आधिकारिक बिक्रेता होइन।

त्यसैले श्रीमा र अरेटीले दाबी गरेजस्तो तेस्रोपक्षीय सम्झौतासमेत साउथ चाइना एक्जिमसँग हुन सक्दैन। यदी यस्तो कागजात पेश गरिएको हो भने त्यो सरासर किर्ते हुने वाणिज्यका एक अधिकारीले बताए। ‘विगतमै पनि सरकारी निकायले एक आपसमा समन्वय गरेर किन्ने र बिक्री गर्ने कम्पनीको गुगलमा विस्तृत अध्ययन गरेको भए यस्तो लफडा हुने थिएन,’ ती अधिकारीले भने, ‘विगतमा ती कम्पनीले गरेको किर्ते कामलाई छोपछाप पार्दा अहिले कर छली हुने अवस्थासम्म पुग्यो।’

अरेटीले पछिल्लो पटक साउथ चाइनासँग किनेको ३ वटा टेस्ला मोडल थ्रीको त अन्डर इन्भ्वाइस गरिएको समाचार नेपाल लाइभले नै लेखेको थियो।

यो पनि पढ्नुहोस्

सर्वोच्चको साथ पाएपछि टेस्लाको अवैध आयातकर्ताले गर्‍यो ‘अन्डर इनभ्वाइस’मंगलबार, मंसिर १६, २०७७

यसरी कारको वास्तविक मूल्यभन्दा कमको नक्कली बिल बनाएर भन्सारमा पेश गरि अरेटीले लाखौं राजश्व छली गरेको छ। यस्तो प्रवृत्ति बढ्दै गएकाले भन्सार विभाग तथा अर्थमन्त्रालयले यसबारेमा निर्णय नगर्ने हो भने अन्डर इन्भ्वाइस मौलाउने र सेकेन्ड ह्यान्ड कार आउने सम्भावना समेत बढ्छ।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।