काठमाडौं-अवैध नेटवर्किङ धन्दाबाट ठगीमा परेको भन्दै वाणिज्य, आपूर्ति तथा उपभोक्ता संरक्षण विभागमा दर्जनभन्दा बढी संस्था र व्यक्तिविरुद्ध उजुरी परेको छ। नेपाली र विदेशी कम्पनीसमेतले पिरामिड शैलीको नेटवर्किङ धन्दा चलाएर ठगी गरिरहेको भन्दै विभागमा उजुरी आएका हुन्।
विभागका महानिर्देशक नेत्रप्रसाद सुवेदीका अनुसार काठमाडौं उपत्यका र बाहिरका जिल्लाहरुबाट समेत यस्ता उजुरी आएका छन्। ‘काठमाडौं उपत्यका र झापालगायत तराईका जिल्लाबाट गुनासो र उजुरी आएका छन। यसअघि विभागबाट वस्तुको प्रत्यक्ष बिक्री वितरणका लागि इजाजत लिएका र त्यस्तो इजाजत नलिएका अरु कम्पनीविरुद्ध पनि उजुरी परेको छ,’ महानिर्देशक सुवेदीले भने।
विभागले गत बिहीबार एक सार्वजनिक सूचना जारी गर्दै अवैध नेटवर्किङ धन्दाबारे उजुरी आउन थालेको र यस्तो व्यवसाय प्रचलित कानुनविपरीत भएकाले त्यस्ता कार्य नगर्न नराउनसमेत सचेत गराएको छ। विभागले उक्त सूचनामार्फत् ‘केही नेपाली कम्पनी तथा व्यक्तिहरु तथा विदेशी समेतले वस्तुको प्रत्यक्ष बिक्रीका नाममा गैरकानुनी रुपमा नेटवर्किङ शैलीमा व्यवसाय गरी नेपाल तथा विदेशमा रहेका नेपालीहरु समेतलाई त्यसमा आवद्ध गरी ठगी गरेको तथा पूँजी पलायन गरेको गुनासो उजुरी आएको’ जनाएको छ।
यस विषयमा गम्भीर ध्यानाकर्षण भएको र गुनासो तथा उजुरीका आधारमा केही व्यक्ति तथा कम्पनीहरु उपर अनुसन्धान, जाँचबुझ तथा छानबिन पनि भईरहेको जनाएको छ।
वस्तुको प्रत्यक्ष बिक्री वितरणसम्बन्धी काम हेरिरहेकाे वाणिज्य विभाग अन्तर्गतको वैदेशिक व्यापार नियमन शाखा प्रमुख शिवराज सेँढाईले पनि दर्जनौैं कम्पनी र व्यक्तिविरुद्ध उजुरी आएको र विभागले आवस्यक अनुसन्धान गरिरहेको बताए। नेपाली र विदेशी कम्पनीहरुसमेत यस्तो अवैध धन्दामा लागेको देखिएको र विभागले गम्भीरतापूर्वक छानबिन गरिरहेको उनले जानकारी दिए।
‘ठगीका धेरै गुनासो र उजुरी आएका छन। उजुरीकर्ताको संख्या निकै धेरै छ। उनीहरुले दर्जनाैं व्यक्ति र कम्पनीहरुको नाम खुलाएका छन। त्यसैका आधारमा विभागले अध्ययन र छानबिनको काम अघि बढाएको छ,’ सेँढाईले भने।
अनसन्धान प्रकृयामा असर पर्नसक्ने भन्दै विभागले कुन–कुन कम्पनीविरुद्ध उजुरी परेको छ भन्ने खुलाउन चाहेन। त्यस्तै उजुरीकर्ताको संख्या पनि विभागले स्पष्ट पारेको छैन। ठगीसम्बन्धी मुद्दा भएकाले यसको अनुसन्धानमा नेपाल प्रहरीसँग समन्वय गरिरहेको पनि महानिर्देशक सुवेदीले बताए।
अहिले विभागले प्रहरीको सहयोगमा उजुरी परेको व्यक्ति र संस्थाहरुलाई खोज्ने काम गरिररहेको छ। केही व्यक्ति र संस्थालाई विभागले छानबिनको दायरामा ल्याईसकेको र विस्तृत अनुसन्धान चलिरहेको समेत जनाएको छ।
वस्तुको प्रत्यक्ष बिक्री (व्यवस्थापन तथा नियमन गर्ने) ऐन २०७४ तथा नियमावली २०७६ ले पिरामिडमा आधारित संजालयुक्त (नेटवर्किङ) गर्न नपाईने स्पष्ट व्यवस्था गरेको छ। यस्तो गैरकानुनी काम गरेको भेटिए मौजुदा कानुनी व्यवस्थाअनुसार १० लाख रुपैयाँ सम्म जरिवाना वा ५ वर्ष जेल सजाय वा दुवै सजाय हुन सक्ने पनि विभागले जनाएको छ।
विगतमा ठगी धन्दा चलाएका व्यक्ति तथा संस्थाहरु नै अहिले वस्तुको प्रत्यक्ष बिक्री वितरणका नाममा इजाजत लिएर अवैध नेटवर्किङ धन्दा चलाउन थालेपछि संसदीय समितिले समेत यसबारे छानबिन गरिरहेको छ। संघीय संसद प्रतिनिधि सभाअन्तर्गतको उद्योग तथा वाणिज्य र श्रम तथा उपभोक्ता समितिले एक अध्ययन उपसमितिसमेत बनाई वस्तुको प्रत्यक्ष बिक्रीका नाममा नेटवर्किङ धन्दा मौलाउन नदिन अवलम्बन गर्नुपर्ने सुझावसहितको प्रतिवेदन तयार पारी समितिलाई बुझाईसकेको छ। तर समितिले मन्त्रालय र विभागलाई थप निर्देशन भने गरेको छैन।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
