काठमाडौं- साउन ५ गते बसेको मन्त्रिपरिषद् बैठकले साउन ७ बाट लागू हुने गरी लकडाउन अन्त्य गरेसँगै काठमाडौँ उपत्यकामा संक्रमणको ग्राफ द्रुततर गतिमा उकालो लाग्दै आएको छ। पछिल्लामा दिनमा संक्रमितको हुनेको मात्र नभएर मृत्यु हुनेको संख्या पनि बढ्न थालेको छ।
बुधबार दिउँसो सवा ४ बजे नेपालमा ८ जना कोराना संक्रमितको मृत्यु भएको स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले मिडिया ब्रिफिङमा जानकारी गराएको छ। यसरी ज्यान गुमाउनेमा धनुषाका तीन, काठमाडौंका एक, धादिङका एक, सप्तरी राजविराजका एक, कपिलवस्तुका एक जना र बाराका एक जना रहेको मन्त्रालयले जनाएको थियो।
नेपालमा साउन २० गतेदेखि २८ गतेसम्म ३६ जनाको मृत्यु भएको छ। ३६ मध्ये १७ जनाको मृत्यु उपत्यकाका अस्पतालहरूमा भएको छ। यसरी हेर्दा ज्यान गुमाउनेको संख्या काठमाडौमा लगातार उकालो लाग्दै गएको देखिएको छ। उपत्यकाका अस्पतालमा ज्यान गुमाउनेमध्ये धेरैजसो बाहिरी जिल्लाका रहेको मन्त्रालयले जनाएको छ।
६० प्रतिशत संक्रमित लकडाउन खुलेपछि उपत्यका छिरेका व्यक्ति
साउन ५ गते काठमाडौं उपत्यकामा तीन जना संक्रमित थपिएका थिए। दुई जना काठमाडौं र एक जना ललितपुरमा संक्रमित भेटिएका थिए। काठमाडौं उपत्यकामा प्रत्येक दिन एक सयभन्दा बढी संक्रमित भेटिन थालेको थालेको पनि निकै दिन भइसकेको छ।
बुधबार (हिजो) काठमाडौं उपत्यकामा १३८ संक्रमित थपिएका थिए। मंगलबार उपत्यकामा १३४ जना थपिए। यसरी थपिएका संक्रमित मध्ये धेरैजसोमा कोभिड-१९ को लक्षणसमेत भएको इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाले जानकारी दिएको छ।
यसरी दैनिक रूपमा संक्रमितहरूको संख्या बढ्दे गए पनि संक्रमितहरुको खोजिनीति गर्ने सम्बन्धित निकाय भने अलमलमा देखिन थालेको छ। उदाहारणका लागि गत साताको एउटा घटना हेर्दा प्रष्ट हुन्छ। भारतको विहारबाट २९ वर्षीय एक युवक काठमाडौं आइपुगे। नागढुंगा नाकामा उनको स्वाब संकलन गरियो। पिसिआर परीक्षणमा उनको रिपोर्ट पोजेटिभ आयो। पोजेटिभ आएको व्यक्ति खोजी शुरु भयो तर उनीसँग सम्पर्क हुन सकेन।
उनले टिपाएको नम्बरमा फोन गर्दा सम्पर्क भएन। काठमाडौमा कवाडी काम गर्ने उनी दुई दिनसम्म नियमित काममा हराए। ती युवक दुई दिनपछि सार्वजानिक यातायात चढेर टेकु अस्पतालको सम्पर्कमा पुगे। अनि मात्र उनलाई अस्पताल भर्ना गरियो। उनको सम्पर्कमा पुगेका मानिसहरूको न कन्ट्याक ट्रेसिङ भयो, न स्वाब संकलन।
पछिल्लो समय काठमाडौं, भक्तपुर र ललितपुरमा यस्ता घटना दोहोरिन थालेको सम्बन्धित जिल्लाका जिल्ला जनस्वास्थ्य अधिकारीहरू बताउँछन्।
इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाका अनुसार साउन १५ गतेदेखि २५ गतेसम्म ४७६ जना संक्रमित उपत्यकामा फेला परेकामध्ये २७२ जना उपत्यकाबाहिरबाट आएका व्यक्ति हुन्। यी मध्येपनि १७ जना भारतबाट काठमाडौ आएका मानिस थिए।
काठमाडौं अर्को हटस्पट!
पछिल्लो समय वीरगञ्ज र विराटनगर कोरोना संक्रमणको हटस्पट बनेको छ। अब उपत्यका पनि त्यही बाटोमा जान लागेको त होइन भनी चिन्ता व्यक्त हुने क्रम पनि बढ्दै गइरहेको छ।
काठमाडौमा साउन ५ गतेसम्म ३७३ जना मात्र कोरोना संक्रमित पुगेका थिए। अहिले १४ सयको हाराहारीमा पुगेको छ। २३ दिनमा उपत्यकामा एक हजार ३७ संक्रमित थपिएका छन्।
कसरी बढ्यो उपत्यकामा संक्रमण?
काठमाडौंमा कोरोना संक्रमितको संख्या वृद्धि हुनुमा मुख्य कारण बढी प्रभावित क्षेत्रबाट आएका मानिसहरुको उचित व्यवस्थापन नभएको देखिन्छ। विभिन्न क्षेत्रबाट आएका मानिसहरूको उचित व्यवस्थापन नहुनु र उनीहरूले सुरक्षाका उपाय नअपनाउदा संक्रमण थप फैलिएको देखिन्छ। भारतबाट आएका मानिसको समेत परीक्षण नगरी घुम्न दिँदा अन्य मानिसमा पनि सरेको जनस्वास्थ्यविद् डा समीरमणी दीक्षितले बताए। इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाका प्रमुख डा वासुदेव पाण्डे पनि सीमा नाकामा कडाइ र उपत्यका प्रवेश व्यवस्थित नहुँदा संक्रमण फैलिएको स्वीकार गर्छन्।
‘सामाजिक दुरीको पालाना र मास्क लगाउने काम नभएकाले पनि उपत्यकामा कोरोना संक्रमण बढ्दै गएको छ,’ महाशाखा प्रमुख डा पाण्डेले भने, ‘यसरी नै नागरिकहरू अनियन्त्रत हुने हो भने संक्रमण नियन्त्रणबाहिर जान सक्छ।’
वीरगञ्ज र विराटनगरमा पनि भारतबाट लुकिछिपी आउनेहरूका कारण संक्रमणले भयावह रूप लिइरहेको छ। डा दीक्षित काठमाडौंको समुदायमा कोरोना संक्रमण फैलिएको कुरामा भने विश्वास गर्न नसकिने बताउँछन्। ४० लाख मानसिको बसोबास रहेको काठमाडौंमा ४ लाख मानिसमा संक्रमण भएको पुष्टि भए मात्र समुदायमा फैलियो भनेर आत्तिनुपर्ने अवस्था हुने उनले बताए। ‘काठमाडौमा अनियन्त्रित रूपमा आउने क्रम जारी छ। संक्रमित बिना परीक्षण आएका छन्। उनीहरु खुल्लमखुल्ला रुपमा हिँडेको मैले देखेको छु,’ दीक्षितले भने, ‘लाखौँ मानिस संक्रमित जिल्लाबाट आएका छन्। उनीहरुको परीक्षण हुन पर्यो।’
काठमाडौंमा जनवरीदेखि नै संक्रमण देखिएकाले २ हजार नजिक पुग्नेबित्तिकै आत्तिनुपर्ने अवस्था भने नभएको तर सर्तक भने हुनुपर्ने उनको भनाइ छ। ‘यही संख्यामा आधारमा व्यापक छ भन्ने कि नभन्ने,’ उनले भने, ‘हुन त परीक्षण नै पर्याप्त भएको छैन, परीक्षण नहुँदा देखिएको थिएन। अहिले परीक्षण बढ्यो दैनिक सयको संख्यामा थपिएको देखिन थाल्यो।’
चिकित्सक र स्वास्थ्यकर्मीमा बढ्दै संक्रमण
स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले दिएको जानकारीअनुसार साउन २६ गतेसम्म नेपालमा विभिन्न पेशाका ३२० जनामा कोरोना संक्रमण देखिएको छ। जसमध्ये सबैभन्दा धेरै चिकित्सक, नर्सलगायतका १६२ स्वास्थ्यकर्मी छन्।
त्यस्तै स्वास्थ्यकर्मीपछि सुरक्षाकर्मीमा बढी संक्रमण देखिएको छ। नेपाल प्रहरीका ७७ र नेपाली सेनाका ३६ कर्मचारी र ४ एम्बुलेन्स चालकलाई संक्रमण देखिएको छ। काठमाडौंमा प्रहरी मुख्यालय नक्साल र अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगमा धेरै संक्रमित एकैपटक फेला परेका छन्। आयोगका उच्च पदाधिकारीसहित ४१ जनामा कोरोना भाइरसको संक्रमण देखिएको छ।
त्यसबाहेक राजनीतिज्ञ, सुरक्षागार्ड, विभिन्न फ्याक्ट्रीका कर्मचारी, विभिन्न कार्यालयका कार्यलय सहयोगीमा समेत संक्रमण देखिएको छ। नेकपाका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालका सुरक्षाकर्मीदेखि सभामुख अग्नि सापकोटाको सुरक्षाकर्मीसम्म संक्रमण देखिएको छ। त्यस्तै सर्वोच्च अदालतका न्यायाधीश ईश्वर खतिवडाको निजी सुरक्षाकर्मीलाई पनि कोरोना देखियो।
कति छन् बेड? कति आइसोलेसन?
कोरोना संक्रमितको उपचारका लागि तोकिएका उपत्यकाका १० सरकारी अस्पतालमा २ हजार ८६८ जनरल बेड, ३५१ आइसोलेसन बेड, १६३ आइसियू बेड र ८७ भेन्टिलेटर छन्। तर यी अधिकांश बेड भरिएको स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले जनाएको छ।
त्यसैगरी, उपत्यकाका निजी अस्पताल र मेडिकल कलेजमा ३ हजार ५०३ जनरल बेड, १९४ आइसोलेसन, २९१ आइसियू बेड मात्र कोरोना उपचारका लागि छुट्याइएको छ। यी अस्पतालमा १३६ भेन्टिलेटर छन्। मन्त्रालयका अनुसार १० सरकारी र १० निजी अस्पताल तथा मेडिकल कलेजमा कोरोना संक्रमितको उपचार भइरहेको छ।
काठमाडौं उपत्यकामा कोरोना संक्रमितको संख्या बढेपछि मन्त्रालयले यसअघि नै अस्पतालमा बेड अभाव हुन सक्ने भन्दै सचेत हुन आग्रह गरिसकेको छ। लकडाउन अन्त्य भएपछि उपत्यकामा आउने मानिसको संख्या बढेसँगै संक्रमितको संख्या पनि बढिरहेको छ।
स्वास्थ्य मन्त्रालयका सहप्रवक्ता डा समीरकुमार अधिकारीका अनुसार स्वास्थ्य सुरक्षाका मापदण्ड राम्ररी पालना नहुँदा संक्रमण बढ्दै गइरहेको छ।
होम आइसोलेसनमा संक्रमित
मंगलबार मात्रै सरकारले कोरोना संक्रमण पुष्टि भएका ६८ जनालाई एकैपटक होम आइसोलेसनमा राख्यो। मन्त्रालयको पछिल्लो तथ्यांकअनुसार हाल सक्रिय संक्रमित मध्ये ३९८ जना होम आइसोलसनमा रहेका छन्। डा पाण्डेले कुनै पनि लक्षण नदेखिएका ६० प्रतिशत होम आइसोलेनमा रहेको बताए। मन्त्रालयका तथ्यांकअनुसार साउन २२ गते १४, साउन २३ गते ६८, साउन २४ गते २१, साउन २५ गते ६३ साउन २६ गते ४१ , साउन २७ साउनमा ५३ जनालाई होम आइसोलसनमा राखिएको छ।
सम्पर्कविहीन संक्रमित
कोरोना परीक्षणपछि सम्पर्कविहीन हुने संक्रमितको संख्या वृद्धि भएको मन्त्रालयले जनाएको छ। काठमाडौं उपत्यका प्रवेश गर्ने नाकामा गरिएको स्वाब संकलनमा पोजेटिभ रिपोर्ट आउनेहरू बढीजसो सम्पर्कविहीन हुने गरेका छन्।
हालसम्म ४४ जना सम्पर्कविहीन रहेको मन्त्रालयले जनाएको छ। परीक्षण गर्दा टिपाएको नम्बरमा फोन नलाग्ने, लागेपनि नउठाउने, स्वीच अफ गर्ने र फोन लागेपछि स्विच अफ गर्ने घटना देखिएको मन्त्रालयका एक कर्मचारीले बताए।
उपत्यकाका कुन ठाउँमा छन् संक्रमित?
महाशाखाको तथ्यांकअनुसार भक्तपुरमा चाँगुनारायण नगरपालिकाका केही ठाउँमा संक्रमित भेटिएको छ। सूर्यविनायक नगरपालिका र भक्तपुर क्यान्सर अस्पतालमा पनि संक्रमित भेटिएका छन्। भक्तपुरको ब्याँसी, चागुनारायण, कमल विनायक, गठ्ठाघर, कौशलटार, बालकोट, बोडे, भोलाछे, बागेश्वरी, सुर्यमढी र नयाँ ठिमी लगायतका ठाउँमा संक्रमण भेटिइएको छ।
त्यस्तै ललितपुरको ठैब, लुभु, बुङमती, महालक्ष्मीस्थान, हरिसिद्धि, गोदावरी, सुनाकोठी, धापाखेल, सानेपा र खुसिबुमा पछिल्लो एक सातामा संक्रमण देखिएको छ। त्यस्तै भैंसेपाटी, टीकाथली, नखिपोट, थसिखेल, हात्तीवन र चापागाउँमा संक्रमित भेटिएका छन्।
काठमाडौंमा चन्द्रागिरि, कपन, शंखमूल, कीर्तिपुर, नयाँ बानेश्वर, मैतिदेवी, कुलेश्वर र पुरानो बानेश्वरमा पछिल्लो पटक संक्रमित भेटिएका छन्। त्यस्तै साँखु, बौद्ध, बागबजार, बालुवाटार, महाराजगञ्ज, कागेश्वरी, टोखा, कपुरधारा, कलंकी, तारकेश्वर, सीतापाइला, धापासी, गोकर्णेश्वर लगायतका ठाउँमा पनि संक्रमित भेटिएका छन्।
यस्तो छ काठमाडौंको हाइलाइट
होम आइसोलेनमा- ३८९
सम्पर्कविहीन- ४४
होटलमा- ४ जना
घरमा-१७४
लक्षण भएका-४१४
लक्षण नभएका-८७०
काठमाडौँ-११६७
ललितपुर- १८०
भक्तपुर-१०४
अन्य जिल्लाका-२०६
उपत्यका बाहिरका संक्रमित-१०८ (काठमाडौमा बस्ने व्यवस्था भएको उल्लेख नभएको)
महिला-४४२
पुरुष-१०७७
ट्राभल हिस्ट्री भएका-४६७ (३० प्रतिशत)
ट्राभल हिस्ट्री नभएको-७८१
ट्राभ हिस्ट्री भए/नभएको नुखलेको-२७१
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
-1764146706.png)
-1765273665.jpg)
-1763721444.png)
