काठमाडौं- २०७६ साल हामीबाट बिदा भइसकेको छ। तर, राजनीतिक क्षेत्रमा घटेका अनेक कारणले यो स्मृतिमा रहिरहने छ। यसै वर्ष बहालवाला सभामुखले बलात्कार प्रयासको आरोप र मन्त्रीले नै कमिशन डिल गर्दै गरेको अडियो सार्वजनिक भएपछि पद गुमाउनुपर्यो।
सत्ताधारी दल नेकपा सहमतिका कारणभन्दा विवादका कारण बढी चर्चामा आयो। यसका दुई अध्यक्षबीचको मिलनभन्दा मनमुटाव नै बढी समाचारको केन्द्रमा रहे। प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेपाली कांग्रेसले यस वर्ष पनि मानिसहरुमा उत्साह जगाउन सकेन। उसको कमजोर भूमिकाको वर्षैभरि आलोचना भइरह्यो। जनतामा आएको कैयौं असन्तुष्टिलाई उसले नेतृत्व गर्न सकेन।
संसद पनि यसवर्ष चर्चामा रह्यो। नयाँ सभामुखको निर्वाचन भयो। अवरोधहरु भए। गणपुरक संख्या नपुग्दा पटकपटक बैठक स्थगित भयो। न्यायालयमा परेका र उसले पार लगाएका अनेक मुद्दाका कारण उसको कतिपय फैसला विशेष प्रतीक्षामा रहे। सभामुख कृष्णबहादुर महरा तथा एनसेल लाभकर जस्ता विषयका लागि न्यायालय चर्चामा रह्यो।
कूटनीतिक क्षेत्र पनि यो वर्ष चर्चामा रहिरह्यो। विशेषगरी चिनियाँ राष्ट्रपतिको नेपाल भ्रमण उल्लेखनीय रह्यो। त्यस्तै, नेपालका राष्ट्रपति तथा प्रधानमन्त्रीको केही विदेश भ्रमणले पनि चर्चा पाए।
प्रस्तुत छ, राजनीतिका विविध क्षेत्रमा नेपाल लाइभले गरेको वर्ष समीक्षाहरुः
१) २०७६ मा राजनीति : सभामुखमाथि यौन दुर्व्यवहारको आरोपदेखि मन्त्रीको कमिसन डिलसम्म
२०७६ मा पनि राजनीतिक तरंगकोक्रम जारी रह्यो। अनेक विवाद सदाबहार चर्चामा रहे। राष्ट्रपतिले ‘मेरो सरकार’ भन्नेजस्ता विषयदेखि सभामुखमाथि यौन दुर्व्यवहारको आरोपसम्म लाग्यो यही वर्ष। बहालवाला मन्त्रीले गरेको कमिशन लेनदेनको अडियो सार्वजनिकहुँदा राजीनामा दिएर हिड्नु पर्यो।
प्रधानमन्त्री आफ्ना अभिव्यक्ति तथा व्यवहारका कारण विवादमा परिरहे। चर्चामा आइरहे। यो वर्ष उनले आफ्नो उपचारमा निकै समय बिताए। वर्षको मध्यतिर देश बाहिरै गएर नियमित जाँच गरेका उनले वर्षको अन्तिमतिर देशमै दोस्रो मिर्गौला प्रत्यारोपण गरे। जन्मदिन मनाउन आफ्नो जन्मघर पुगेर नेपालको नक्सा आकारको केक काट्नेदेखि प्रधानमन्त्री निबास बालुवाटारमा बाँसुरी बजाएका सम्मका घटनाले उनी चर्चा र विवादमा छाइरहे। (विस्तृतमा पढ्न क्लिक गर्नुहोस्।)
२) २०७६ मा कांग्रेस : कमजोर प्रस्तुतिको पुरानै लयमा
प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेपाली कांग्रेसले २०७६ सालमा समेत आफ्नो पुरानो लयलाई बिर्सन सकेन। कमजोर प्रतिपक्षको आरोपलाई यस वर्ष पनि कायमै राख्यो। आन्तरिक किचलो, संसदमा फितलो प्रस्तुति, भ्रातृ संस्थाको बेथिति, सांगठनिक कमजोरीको निरन्तरता २०७६ मा पनि कायमै रह्यो। (विस्तृतमा पढ्न क्लिक गर्नुहोस् )
३) २०७६ मा संसद : अवरोधै अवरोधमा गुज्रिएको वर्ष
सत्तारुढ दलका लागि प्रभावशाली संसद रुचिको विषय होइन। तर प्रभावकारी सरकारका लागि बलियो संसद् अनिवार्य शर्त हो। संसद बलियो बनाउने मुख्य जिम्मेवारी प्रतिपक्ष दलको हुन्छ।
गत वर्षको प्रतिनिधी सभाको पहिलो दिन प्रमुख प्रतिपक्ष दलका नेता नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवाले सुरुमै बोल्दै भनेका थिए, ‘संसदको यो अधिवेशनमा रचनात्मक र सशक्त प्रतिपक्षको भूमिका निभाउने प्रतिबद्धता व्यक्त गर्दछु।’ देउवालाई त्यसअघिको संसदमा आफ्नो भूमिका प्रभावशाली नभएको आत्मस्वीकृतिले यस्तो बोल्न उत्प्रेरित गरेको हुनुपर्छ।
तर २०७६ का दुवै अधिवेशनमा प्रतिपक्षको भूमिका देउवाको प्रतिबद्धता अनुसार देखिएन। सरकार अहिले जुन अवस्था र स्थितिमा छ, त्यसमा धेरथोर भाग प्रतिपक्षको पोल्टामा पनि पर्छ। किनभने सत्तालाई सन्तुलन गर्ने संसद कमजोर बन्दाको परिणाम वर्तमान परिस्थिति हो। (विस्तृतमा पढ्न क्लिक गर्नुहोस् )
४) २०७६ मा नेकपा : सांगठनिक रुपमा एकता, नेतृत्व तहमा बढ्दो मतभिन्नता
२०७६ नेकपाका लागि मेलमिलाप वर्ष हुनुपर्ने हो। किनभने पार्टीको जनतासँग सिधा सरोकार राख्ने भातृसंगठनको एकता यही वर्ष टुंगियो। सांगठनिक मिलन भएपनि मन मिल्न सकेन। यो वर्ष नेकपा शिर्ष नेतृत्वले खटपट झेल्यो। एकताको भन्दा पनि खटपटका घटनाहरुले बढी चर्चा पाए। झण्डै दुई तिहाई बहुमत प्राप्त पार्टीको सरकारबाट जुन अपेक्षा र उत्साह थियो, त्योअनुसार काम भएनन्।
नेकपा अध्यक्ष एवं प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली र पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ बीच सत्ता संघर्ष र दाउपेचले सरकार र पार्टीले अपेक्षित गति लिन सकेन। तत्कालिन सभामुख कृष्णबहादुर महरा बलात्कार प्रकरणदेखि बामदेव गौतमलाई सांसद बनाउने प्रकरणसम्म आइपुग्दा अध्यक्षद्वय ओली र प्रचण्डबीचको सम्बन्धमा आएको दरार बढ्दै गएको छ। (विस्तृतमा पढ्न क्लिक गर्नुहोस् )
५) २०७६ मा न्यायालय : एनसेल लाभकरदेखि चार पूर्व मन्त्रीलाई भ्रष्टाचार मुद्दासम्म
विगतका वर्षमा जस्तै २०७६ मा पनि न्यायालय चर्चामा रह्यो। न्यायालयभित्र भएका गतिविधि र फैसला चर्चामा रहे। कतिपय मुद्दाहरु विवादमा परे। एनसेलको लाभकरदेखि पूर्व सभामुख कृष्णबहादुर महरा जोडिएको बलात्कार उद्योगसम्मको मुद्दाले यो वर्ष न्यायालयलाई चासोमा राख्यो। (विस्तृतमा पढ्न क्लिक गर्नुहोस् )
६) कूटनीतिमा २०७६ : उपलब्धि कम, विवाद बढी
पछिल्लो एक दशकयताका कुनै पनि सरकारले दुई वर्ष पार गर्ने अवसर पाएनन्, जुन अवसर अहिलेको सरकाले पाएको छ। त्यसैले उपलब्धिका मामिलामा अन्य सरकारसँग अहिलेको तुलना नै गर्न मिल्दैन। स्वभाविक रुपमा यो सरकारसँग बढी अपेक्षा गरिन्छ।
(विस्तृतमा पढ्न क्लिक गर्नुहोस् )
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
