काठमाडौं- प्रतिनिधि सभाको हिउँदे अधिवेशन सुरु नै दुई महिना ढिलो भयो। सभामुखको छनोटमा लामो समय घर्काएको प्रतिनिधि सभाको बैठकबाट सांसदहरु बीचमै भाग्न थालेपछि कानुन निर्माणलगायतका कार्यसूचीसमेत प्रभावित हुन थालेका छन्।
आइतबार दिउसो १ बजे सुरु भएको बैठकमा पनि सांसदहरु हाजिर गर्दै भाग्दै गरे। सुरुमा विपक्षी दलका अध्यक्ष शेरबहादुर देउवामात्रै होइन, सत्तारुढ दलका शीर्ष नेताहरु पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड र झलनाथ खनाललगायतका नेताहरु उपस्थित थिए। केही बेरपछि उनीहरु निस्के।
शीर्ष नेताहरुलाई अन्य कार्यभार पनि हुने भएकाले निस्किनु स्वाभाविक थियो। तर, केही समयपछि अरु सांसदहरु पनि निस्किन थाले। सांसदहरु निस्किदै जाँदा अवस्था यस्तो आयो कि ७९ जना जुटाउन मुस्किल पर्यो र बाँकी प्रक्रिया स्थगित भयो। आइतबार पनि होइन, यसअघि १५ गतेको बैठकमा समेत संसदको हालत यस्तै थियो।
आइतबार जब सभामुख अग्निप्रसाद सापकोटाले ‘नेपाल राष्ट्र बैंक (तेस्रो संशोधन) विधेयकमाथि विचार गरियोस्’ भन्ने प्रस्ताव निर्णयार्थ प्रस्तुत गरे, तब पो थाहा भयो अधिकांश सांसदहरु हिँडिसकेका रहेछन्।
प्रतिपक्षको व्यंग्य : प्रतिपक्षीलाई गाली गर्ने बेला साथीहरु टन्न देखिन्छन्
बैठकमा सहभागी सांसद प्रकाश रसाइली स्नेहीले सभामुख सापकोटालाई गणपूरक संख्या नपुगेको दर्शाइदिए। सभामुख सापकोटाले चारैतिर हेरे। हल खाली–खाली थियो। मुसुक्क हाँसे।
नियमबमोजिम तीन मिनेटसम्म घन्टी बजाउन लगाएर सांसद खोजे। सांसदहरु खाजा खान वा शौचालय गएका हुन् कि भन्ने अनुमानमा घन्टी बजाइन्छ। संसदभित्र खाजा खाइरहेका वा अरु काममा भएका सांसदहरु घन्टी बजेपछि फर्किन्छन्। तर, आइतबार तीन मिनेटको घन्टीमा सांसदहरु फर्किएनन्।
संविधानको धारा ९४ अनुसार प्रतिनिधि सभामा कुनै पनि प्रस्ताव वा प्रश्न निर्णयार्थ पेश गर्न एक चौथाइ सांसदहरु उपस्थित हुनुपर्छ। तर, त्यति सांसदहरु पनि बैठकमा थिएनन्।
सभामुखले बाध्य भएर घोषणा गरे– तीन मिनेट घन्टी बजाएर गणपूरक संख्या यकिन गरेँ। तर, यकिन गरेर गन्दा थाहा भयो, जम्मा ५४ सदस्यमात्रै बैठकमा देखिए। प्रतिनिधि सभामा २७५ सांसद छन्। प्रतिनिधि सभाको एक चौथाइ सांसद भन्नाले ७९ जना पुग्नुपथ्र्यो। सत्ता पक्षमा मात्रै १७४ सांसद छन्।
तर, गणपूरक संख्या एक चौथाइ नपुगेपछि सभामुख सापकोटाले उक्त प्रस्तावमात्रै होइन, आइतबारको कार्यसूचीका बाँकी कारबाहीसमेत स्थगित गर्नुपर्यो।
फागुन १५ गतेको बैठकमा पनि सभामुखले कार्यसूचीका बाँकी काम स्थगित गर्न बाध्य हुनुपरेको थियो। संघ प्रदेश अन्तरसम्बन्ध विधेयकलाई विचार गरियोस् भन्ने प्रस्ताव निर्णयार्थ पेश गर्ने क्रममा सांसद देवप्रकाश तिमिल्सिनाले धारा ९४ आकर्षित गर्न आग्रह गरेका थिए।
हाजिर गरेर टाप कस्ने सत्ता पक्षकै सांसदमाथि उनले व्यंग्यसमेत गरे, ‘प्रतिपक्षीलाई गाली गर्ने बेला त सत्तापक्षका साथीहरु टन्न देखेको थिएँ।’ अदालतको मुद्दालाई समेत प्रभावित पार्ने बेला सांसद देखिएको तर कानुन निर्माणजस्तो महत्वपूर्ण कामको बेला हराएको उनको मत थियो।
उक्त दिन पनि ७९ सांसद पनि बैठकमा नबस्दा त्यसदिन स्थगित काम आइतबारका लागि सारिएको थियो। आइतबार विशेष समयपछि उक्त स्थगित काम पूरा गरिएको थियो।
संसदको मुख्य जिम्मेवारी कानुन निर्माण हो । संविधानसँग तालमेल मिलाउन सबै कानुन संशोधन गर्नुपर्नेछ भने कतिपय संघीयता र मौलिक हकसँग जोडिएका नयाँ कानुनसमेत निर्माण गर्नुपर्नेछ। तर, सांसदहरुमा भने त्यो गाम्भीर्यता देखिँदैन।
संसदको हिउँदे अधिवेशन फागुन अन्तिमसम्ममा सकिनेछ। हिउँदे अधिवेशनमा २७ वटा कानुन पास गर्ने लक्ष्य संसद सचिवालयको थियो। तर, संसदको गति हेर्दा ७ वटा कानुन पास हुन पनि मुस्किल पर्ने देखिन्छ।
केही कानुन दुई वर्षदेखि नै विवादित छन्। ती कानुनमा पनि यही अधिवेशनमा सहमति जुट्ने अपेक्षा गरिएको थियो। विशेषगरी नागरिकतासम्बन्धी कानुन र संघीय संरचनामा निजामति कर्मचारीलाई व्यवस्थापन गर्न बनाउन लागिएको कानुन जरुरीमध्ये पर्छन्।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।