काठमाडौं– वैदेशिक रोजगारीमा जाने नेपाली श्रमिकहरुको गन्तव्य मुलुकमा नेपाली तरकारीको माग बढ्न थालेको छ। त्यहाँस्थित नेपाली राजदूत र नियोगका प्रमुखहरुले नेपालमा उत्पादित कृषि उपजहरुको माग बढे पनि आपूर्ति भने सहज हुन नसकेको बताएका छन्।
निर्यातजन्य कृषि उपजमा विषादीको प्रयोग, प्याकेजिङ र अन्य प्राविधिक विषयबारे नेपाली कृषकमा ज्ञानको कमिका कारण सोचेअनुसार विदेशमा कृषि उपज निर्यात हुन नसकेको राजदूतहरुको भनाइ छ।
ललितपुरमा भएको राजदूतहरुसँग व्यवसायीहरुको छलफलमा बोल्दै थाइल्याण्डका लागि नेपाली राजदूत धनबहादुर ओलीले नेपाली व्यवहासायीहरुलाई शिक्षित बनाउन आवश्यक रहेको बताए। व्यवसायीका पनि धेरै कमजोरी रहेको भन्दै उनले व्यवसायीहरुले आफ्नो व्यवहार सुधार्नुपर्ने जरुरी रहेको बताए। व्यवसायीहरु १ वर्ष मेला (ट्रेड फेयर)मा जाने र अर्को वर्षबाट नजाने गर्दा बजारको माग पूरा गर्न नसकिने अवस्था देखिँदै आएको उनले बताए।
थाइल्याण्डका लागि नेपाली राजदूत ओलीले भने, ‘हामीले कुन कुन वस्तुमा के के सुविधा पाएका छौँ, त्यो लिस्ट हामीलाई पठाइदिनुहोला, त्यो लिस्ट उहाँहरुलाई पनि सुनाउनु होला। प्रदर्शनीमा जानुहुन्छ, सफ्टाको फ्रेमवर्क प्रयोग गर्नु न भन्दा सर कहाँ प्रयोग गर्ने? कसरी ल्याउने भन्नुहुन्छ, व्यवसायी। हाम्रा व्यवसायी एजुकेट (शिक्षित) हुन सक्नुभएको छैन। हाम्रा कमजोरी छन्, त्यो सुधार्नुपर्छ। हाम्रा सुविधा नहुँदा नहुँदै पनि राजदूतले गर्ने ठाउँ धेरै हुन्छ। व्यवसायीहरु पनि क्षणिक आउनुहुन्छ।’
कार्यक्रममा बोल्दै कुवेतका लागि नेपाली राजदूत घनश्याम लम्सालले सम्बन्धित देशहरुसँग राजदूताबासबाट हुने सहयोग र समन्वय गर्न आफूहरु तयार रहेको बताए। उनले सम्बन्धित देशहरुलाई कस्तो सामग्री पठाउँदा ठिक हुन्छ भन्ने सूची तयार गरे आफूले त्यहाँको उद्योगी व्यवसायीहरुसँगको वातावरण मिलाइलिने बताए।
उनले सम्बन्धित देशहरुमा हुने मेलामा पूर्ण रुपमा निःशुल्क स्टलहरु उपलब्ध गराउन भने नसकिने भए पनि केही छुट दिलाउन सकिने बताए।
नेपालका लागि कुवेतका राजदूत लम्सालले भने– ‘तपाईंहरु त्यो देशलाई प्रयोग हुने यो प्रोडक्ट छ भन्नुस्, हामी सम्बन्धित देशका मान्छेसँग समन्वय गर्न तयार छौँ। हामी सम्बन्धित देशका चेम्बर अफ कमर्स लगायतसँग सम्पर्क गराइदिन तयार छौँ। तर एउटा कुरा एम्बेसीले गर्न सक्दैन, स्टल ल्याइदिनुस्, फ्रि अफ कस्ट उपलब्ध गराइदिनुहोस् भन्नेकुरा सरकारले बजेट कम दिएको छ, हामीले सक्दैनौँ। तपाईहरुले समस्या बताउनुस्। त्यहाँस्थित समस्या भए हामी समाधान गर्न तयार छौँ।’
त्यस्तै, संयुक्त अरब ईमिरेट्स (युएई)का लागि नेपाली राजदूत तेजबहादुर केसीले नेपालको निर्यात कम रहेको र आयात बढीरहेको बताए। उनले आफूले यूएईमा अब नेपालबाट कृषिजन्य सामग्रीहरु निर्यात गर्ने कुरामा बढी जोड दिएर लाग्ने बताए। युएईबाट हुने लगानी नेपालमा जोड्नसके नेपालको अर्थतन्त्रलाई राहत हुने उनको भनाइ थियो। उनले खाडी देशहरुमा कृषि उपज निर्यातको ठूलो सम्भावना रहेको बताए।
केसीले भने, ‘हाम्रोमा निर्यात एकदमै कम छ, आयात बढीरहेको छ। व्यापारघाटा ठूलो छ। झन्डै ४० अर्ब घाटा छ भन्दा हुन्छ, यसलाई कम गर्ने भन्ने हो। लगानी ल्याउने सम्भावना ठूलो छ। नेपालमा युएईको लगानी कम छ, त्यसलाई यहाँ जोड्नसके बजारको सहजता हुन्छ, त्यसमा हाम्रो प्रयत्न जारी हुनेछ। गल्फ कन्ट्रीमा एग्रो प्रोडक्टको ठूलो सम्भावना छ।’
कार्यक्रममा व्यवसायीहरुले नेपाली उत्पादनलाई सम्बन्धित देशमा रहेका नेपाली राजदूतहरुले बजारीकरणका लागि सहजीकरण गर्न आग्रह गरेका छन्। नेपाल निर्यात परिषद्का अध्यक्ष रेशम पोख्रेलले खाद्य सामग्री लैजान नेपाल युएईका लागि नयाँ गन्तव्य भइरहेको बताए। उनले जुम्ला र मुस्ताङका स्याउहरुमा खाडी देशबाट माग बढिरहेको बताए। माग धान्न नसक्दा उनीहरु काश्मिर, सिक्किम पलायन भइरहेको भन्दै उनले दूतावसले यसमा पहल गर्न आग्रह गरे।
युएईबाट राँगाको सुकुटीको पनि धेरै माग आएको अध्यक्ष पोख्रेलले उल्लेख गरे।
नेपाल निर्यात परिषद्का अध्यक्ष पोख्रेलले भने, ‘नेपाल युएईका लागि नयाँ गन्तव्य भइरहेको छ सामग्री लैजान। उनीहरुलाई हाम्रो जुम्लाको स्याउ, मुस्ताङको स्याउ टेस्टी। तर हामीसँग सबै सर्टिफिकेशनहरु गर्ने सिस्टम छैन र त्यो सर्टिफिकेशनको कारणले पनि धेरै पठाइदिनु भनेर लिन खोज्दा खोज्दै पनि लिन सक्नुभएको छैन, त्यसको अलावा सिक्किम, काश्मिर, भारततिर जानुभएको छ। युएईमा धेरैजसो रायाको साग, भेजिटेबलहरु, र मासुको, राँगाको सुकुटी धेरै माग छ। हामीसँग आपूर्ति व्यवस्था कम छ। राजदूतहरुले कुटनीतिक पछि आर्थिक सम्बन्धतिर पनि पहल गरिदिनु भयो भने राम्रो हुन्छ।’
कार्यक्रममा बोल्दै व्यापार तथा निकासी प्रवर्द्धन केन्द्रका कार्यकारी निर्देशक शरदविक्रम राणाले नेपालको ब्राण्डलाई सम्बन्धित देशमा चिनाउन र बुझाइदिन सके व्यापार प्रवर्द्धन हुने बताए। उनले दूताबासमा चिया, कफी लगायत नेपाली उत्पादनको मेला गर्दा पनि नेपाली उत्पादनको बजारीकरण हुनेतर्फ ध्यानाकर्षण गराए।
राणाले भने– ‘तपाईंहरुले आफ्नो जुन ब्राण्ड छ, त्यो ब्राण्ड उपलब्ध गराइदिनुभयो भने उहाँहरुको स्पेसमा कति खाली हुन्छ, लैजान सक्ने नसक्ने उहाँहरुको कुरा भयो, त्यो पनि हामी गर्दैनौँ। दूताबासमा अन्यले चिया, कफीको फेस्टीबल गर्छ भन्नुभयो, तर हामी गर्दैनौँ। यो देशमा यो जाँदो रहेछ, प्रयास गनुहोस् भन्नुभएको छ, ओहोदाको प्रमाणपत्र पेस गर्दा मेरो देशमा यो सामान बन्छ भनेर त्यो कुरा किन नदिने? त्यो मात्रै गरेमा पनि ठूलो महतत्त्व राख्छ।’
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
-1764947412.jpg)
-1764146706.png)
-1763721444.png)
-1766648928.png)
