काठमाडौं– एमाले नेतृत्वको सरकार ढलिसकेपछि कोसी प्रदेशमा नयाँ सरकार गठनका लागि दलहरु कसरतमा छन्। संसदीय आंकडा अप्ठ्यारो रहेको यो प्रदेशमा बहुमत पुर्याउन दलहरुले मौजुदा गठबन्धन तोड्नुपर्ने स्थिति बन्दै गएको छ। अन्यथा, संघकै गठबन्धन कायम रहे सरकार गठनका लागि आवश्यक ४७ सांसदको समर्थन पुर्याउन दलहरुलाई हम्मे पर्ने देखिएको छ।
संघीय सत्ता गठबन्धन र एउटै राजनीतिक कित्तामा रहेका दल बीचको संसदीय नम्बर हेर्ने हो भने बराबर छ। कांग्रेस–माओवादी केन्द्र–एकीकृत समाजवादी–जसपा एकातिर र संघीय सरकारको प्रतिपक्षीका साथै यो प्रदेशमा अद्यापि एकै ठाउँमा रहेका एमाले–राप्रपा अर्कातिर रहँदा सांसदहरु समान ४६ हुन्छन्। ९३ सदस्य रहेको प्रदेश सभामा सभामुख माओवादी केन्द्रका रहेकाले उनले सरकार निर्माण प्रक्रियामा सहभागीता जनाउन नपाउने विपक्षी र संवैधानिक कानुनका ज्ञाताको तर्क छ। यस्तो, अवस्थामा ‘टार्गेट ४७’ हाँसिल गर्न जटिल हुने देखिएको छ।
मुख्यमन्त्रीको उम्मेदवार टुङ्ग्याउन नै विलम्ब
तत्कालीन मुख्यमन्त्री हिक्मत कार्की प्रदेश सभामा विश्वासको मत जुटाउन नसके शुक्रबार पदमुक्त भएपछि प्रदेश प्रमुख पर्शुराम खापुङले आइतबार सरकार गठनको आह्वान गरे। उनले सरकार गठनका लागि बुधबार साँझ सम्मको समय दिएका छन्।
सरकार गठनको लागि आह्वान भए पनि कांग्रेस नेतृत्वको गठबन्धनले सोमबार मात्र मुख्यमन्त्रीका उम्मेदवार टुङ्ग्याएको छ। त्यो पनि केन्द्रीय तहका नेताहरुको बैठक बसेर। यसअघि मुख्यमन्त्रीमा माओवादीका इन्द्र आङ्बो र कांग्रेसका उद्धव थापाको दाबी थियो। बालुवाटारमा बसेको बैठकले मुख्यमन्त्रीमा थापालाई अघि सार्ने निर्णय गर्यो। उम्मेदवार टुङ्गो लगाए पनि बहुमत जुटाउने कसरत गर्ने जिम्मा पनि कांग्रेसकै नेतृत्वलाई दिएको एकीकृत समाजवजादीका नेता राजेन्द्र पाण्डेले बताए।
‘गठबन्धन भित्र कोशी प्रदेशमा ठूलो दल कांग्रेस छ। कांग्रेसले आफूले मुख्यमन्त्री पाउनु पर्ने दाबी गर्यो। त्यसकारण कांग्रेसलाई मुख्यमन्त्री दिएर बाँकी कसलाई कसलाई समावेश गर्नुपर्छ। कसरी समावेश गर्नुपर्छ। सिट संख्या कसरी पुर्याउनु पर्छ यो तपाईंहरु नै वर्कआउट गर्नुहोस् भनेर जिम्मा दिएका छौं,’ वालुवाटार बैठकबाट बाहिरेने क्रममा पाण्डेले संचारकर्मीलाई जानकारी दिए।
कसरी ‘वर्कआउट’ गर्दैछ कांग्रेस?
बहुमत जुटाउने जिम्मा पाएको कांग्रेसले के गृहकार्य गर्दैछ? नेपाल लाइभको प्रश्नमा कांग्रेस प्रदेश संसदीय दलका नेता तथा मुख्यमन्त्रीका ‘उम्मेदवार’ उद्धव थापाले आफूहरु दलहरुसँग सघन छलफलमा रहेको जवाफ दिए। संघीय गठबन्धनभन्दा फरक परिवेश रहेकोले यहाँ विशिष्ठ खालको गठबन्धन बन्न सक्ने उनले औंल्याए।
उनको आशय कोशीमा राप्रपासहितको गठबन्धन बन्ने भन्ने थियो। ६ सांसद रहेको राप्रपा यो गठबन्धनमा आए स्पष्ट बहुमत पुग्छ।
‘संघ जस्तो अवस्था छैन यहाँ। यहाँ विशिष्ठ किसिमको गठबन्धन बन्नसक्छ। अन्यथा सभा नै विघटन हुनेतर्फ जान सक्छ। सम्बन्धित दलले बुझेको छ। अस्थिरताको कारक नबन्ने बताउनुभएको छ, नेताहरुले। मलाई विश्वास छ हामी छिट्टै एउटा सहमति निर्माण गर्छौँ,’ थापाले भने।
तर थापा यो गृहकार्यमा पार्टीको केन्द्रीय नेतृत्व र गठबन्धनका शीर्ष नेताहरु पनि रहेकोले कांग्रेस मात्र एक्लै नरहेको दाबी गर्छन्।
सिटौला विश्वास गर्दैनन् थापालाई
थापाले राप्रपाको समर्थन पाउने दाबी गरे पनि राप्रपाका संसदीय दलका नेता भक्ति सिटौला र उनी बीचको टकरावले सायदै काम गर्ला। तत्कालीन कांग्रेसका नेता सिटौला २०७० को दोस्रो संविधान सभाको निर्वाचनमा प्रत्याक्षी बन्ने आकांक्षा राखेका थिए, झापा क्षेत्र नम्बर २ बाट। तर कृष्ण सिटौला हाबी भएर भक्ति सिटौला यति किनारामा परे कि उनले तत्कालै कांग्रेस परित्याग गरे र राप्रपाबाट टिकट पाएर उम्मेदवार बने।
कालान्तरमा उनै सिटौला समूहका थापालाई मुख्यमन्त्री बनाउन निर्णायक बन्न पुगेका भक्ति सिटौला सहजै विश्वासको मत दिन सहमत नहुने बताउँछन् राप्रपा एक सांसद। ‘भक्ति सिटौला उद्धव थापालाई मुख्यमन्त्री बनाउन सजिलै सहमत होलान् भन्ने मलाई विश्वास छैन। तर राजनीति हो, केही लेनादेनामा सहमत होलान् पनि,’ नाम नबताउने शर्तमा ती सांसदले भने।
राप्रपाका सांसदले संकेत गरेजस्तो ‘लेनादेना’ भनेको सिटौलाको मुख्यमन्त्री बन्ने दाउ हो। मुख्यमन्त्रीमा आलोपालो गर्नुपर्ने उनको माग छ। यद्यपि सिटौला भने त्यसलाई अस्वीकार गर्छन्। ‘मुख्यमन्त्री हाम्रो दाबी छैन। उहाँहरु के–केमा हुन्छ छलफल गरौँ भन्नु हुँदैछ। हेरौं न,’ सिटौलाले संक्षिप्त जवाफ दिए।
एमाले पनि बहुमत जुटाउने कसरतमा
प्रदेश सभामा विश्वासको मत सिद्ध गर्न १ सांसदको साथ नपाउँदा सरकार गुमाएको एमाले पनि नयाँ सरकार गठनको प्रयासमा छ। १ जना मात्रै सांसदको साथ पाए सरकार गठन गर्न सकिने अवस्थामा एमालेले पनि प्रयास जारी राखेको छ।
एमालेले आफ्नो सरकार गठनका लागि जनता समाजवादी पार्टीलाई फकाइरहेको छ। अहिलेसम्म राप्रपा पनि आफ्नै साथमा रहेकाले जसपालाई मनाउन सकेन सरकार गठन गर्न सकिने एमाले नेताहरुको बुझाइ छ।
तर जसपाले एमालेललाई समर्थन नगर्ने संकेत गरिसकेको छ। १ मात्र प्रदेश सांसद निर्मला लिम्बू अहिले पार्टी नेतृत्वको स्पष्ट सुझाव नआएको बताउँछिन्। सोमबार मात्र सो पार्टीका अध्यक्ष उपेन्द्र यादवले एमालेलाई अहिले आराम चाहिएको टिप्पणी गरेका थिए।
तर एमाले नेताहरु आफूहरू चुप लागेर नबेसको बताउँछन्। ‘हामी छलफल गरिरहेका छौं। हाम्रो त प्रस्ताव सर्वपक्षीप सरकार बनाउँ भन्ने हो,’ प्रदेश सरकारका निर्वतमान मन्त्री समेत रहेका एमालेका तिलकुमार मेन्याङ्बोले भने,‘समय भित्रमा केही नयाँ बन्नसक्छ।’
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
