काठमाडौं– अमेरिका भ्रमणमा रहेका भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीलाई बाइडन प्रशासनले उच्च महत्त्व दिएको चर्चा अहिले विश्वव्यापी रुपमा नै छ। अमेरिकी सञ्चारमाध्यमले पनि मोदीको पहिलो भ्रमणलाई विशेष प्राथमिकता दिएका छन्।
सन् २०१४ देखि भारतको सत्तामा रहेका मोदी यसअघि पनि अमेरिका भ्रमणमा गएका थिए। तर, यसपालीको उनको अमेरिका यात्रा पहिलो ‘राजकीय’ भ्रमण हो।
बुधबार अमेरिका पुगेका प्रधानमन्त्री मोदीले बिहीबार अमेरिकी कांग्रेसलाई सम्बोधन गरेका थिए। प्रधानमन्त्री मोदीले दोस्रोपटक अमेरिकी कांग्रेसलाई सम्बोधन गरेका हुन्। प्रधानमन्त्री भएपछि यसअघि सन् २०१६ मा गरेको औपचारिक भ्रमणमा पनि अमेरिकी कांग्रेसलाई सम्बोधन गरेका थिए।
अमेरिकी कंग्रेसलाई २ पटक सम्बोधन गर्ने मोदी भारतका पहिलो प्रधानमन्त्री पनि बनेका छन्। अमेरिकी कंग्रेसमा प्रधानमन्त्री मोदीको भाषणलाई धेरै अमेरिकी सांसदहरूले बहिस्कार गरेको खबरले अमेरिकी मिडियामा पनि प्रमुख स्थान पाएको छ। अमेरिकी कंग्रेसमा प्रधानमन्त्री मोदीको भाषणलाई करिब आधा दर्जन डेमोक्र्याट सांसदले बहिस्कार गरेका थिए।
यसबाहेक भारतमा अल्पसंख्यकको अधिकार, लोकतन्त्र र प्रेसमाथि भएको कथित हमलालाई लिएर पनि प्रधानमन्त्री मोदीको भ्रमणका क्रममा प्रश्न सोधिएको थियो र अमेरिकी सञ्चारमाध्यमले पनि यी प्रश्नलाई प्रमुखताका साथ उठाएका छन्।
यता, न्यूयोर्क टाइम्सका अनुसार अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडनले मोदीलाई स्वागत गर्न कुनै कसर बाँकी राखेका छैनन्। बाइडनले रुस र चीनसँग अमेरिकाको लडाइँ हुँदा भारत पनि अमेरिकाको साथमा रहेको देखाउन चाहेको न्यूयोर्क टाइम्सले उल्लेख गरेको छ।
बाइडनले चलाखीपूर्ण रुपमा मोदीलाई पत्रकारहरुसमक्ष प्रश्नोत्तर गर्न तयार गराएका थिए। प्रधानमन्त्री भएको करिब ९ वर्षपछि मोदीले २ प्रश्नहरु लिएका थिए।
बाइडनले मोदीलाई कति महत्त्व दिएका छन् भन्ने अर्को तथ्य न्यूयोर्क टाइम्सको सार्वजनिक गरेको छ। बाइडनले मोदीको शासनमा भारतमा असहमति राख्नेलाई दमन गर्ने र प्रेस स्वतन्त्रतालाई कमजोर बनाएको आरोपलाई अस्वीकार गरेका छन्। यही दिनहरुमा बाइडनले चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङलाई तानाशाह भनेका छन्। तर लोकतन्त्रका अवयवहरु ध्यस्त पारेको आरोप खेप्दै आएका मोदीको शासनकालको भने बाइड बचाउ गरेका छन्।
भारतले शीतयुद्धको समयदेखि नै आफूलाई ‘असंलग्न’ राख्न खोजिरहेको छ। रुसले युक्रेनमा गरेको आक्रमणको भारतले अहिलेसम्म निन्दा गरेको छैन। अर्कोतर्फ, भारतको चीनसँग सीमामा तनाव छ, तर चीनको मामलामा भारत पनि अमेरिकी क्याम्पमा आउने कि नआउने भन्ने अझै स्पष्ट छैन।
यस्तै, वाशिङ्टन पोस्टका अनुसार राष्ट्रपति बाइडनले भारत र अमेरिका दुवै लोकतान्त्रिक मुलुक भएकाले दुई देशबीचको सम्बन्ध गहिरो रहेको र चीनको हकमा त्यस्तो नहुनु त्यहाँ प्रजातन्त्र नहुनुको ठूलो कारण रहेको बताएको उल्लेख गरेका छ। बाइडनले दुवै देशको लोकतन्त्रमा विविधता, खुलापन र सहिष्णुता समावेश भएको दाबी गर्दै मोदीको बचाउ गरेका छन्।
बाइडनको शासनकालमा विश्वका ३ देशका प्रधानमन्त्री र राष्ट्रपतिलाई मात्रै राजकीय भ्रमणमा बोलाइएको छ। यसअघि बाइडनले फ्रान्सका राष्ट्रपति इमानुएल म्याक्रोन र दक्षिण कोरियाका राष्ट्रपति युन सुक योललाई राजकीय भ्रमणको निम्तो दिएका थिए। बाइडन प्रशासनबाट राजकीय भ्रमणको निम्तो पाउने मोदी तेस्रो अतिथि बनेका छन्।
चीनलाई नियन्त्रण गर्नका लागि बाइडनले मोदीलाई राजकीय भ्रमणको निम्तो दिएर भारतसँगको सम्बन्ध गहिरो बनाउन खोजेको अन्तर्राष्ट्रिय संचारमाध्यमेले दाबी गरेका छन्। यता, मोदीको यो भ्रमणले भारतका अल्पसंख्यकको अधिकार र प्रजातन्त्रको मुद्दा भने ओझेलमा परेको देखिएको छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।