सीमा सुरक्षामा सशस्त्रको एक्सन प्लान : स्तम्भ मर्मत र पुन:स्थापनाका कार्यविधिदेखि स्ट्रिप नक्सासम्बन्धी तालिमसम्म

सुरक्षा/अपराध

सीमा सुरक्षामा सशस्त्रको एक्सन प्लान : स्तम्भ मर्मत र पुन:स्थापनाका कार्यविधिदेखि स्ट्रिप नक्सासम्बन्धी तालिमसम्मएसएसबीले गर्‍यो ६२७ सीमास्तम्भको मर्मत

नारायण अधिकारी सोमबार, वैशाख १८, २०८० १८:५९

काठमाडौं– सशस्त्र प्रहरी बलले सीमा सुरक्षासम्बन्धी कार्यविधि नै बनाएर काम गर्ने तयारी गरेको छ। विशेषगरी भारतीय सीमावर्ती क्षेत्रहरुमा पटक–पटक सीमा विवादका विषयहरु उठ्न थालेपछि सशस्त्रले कार्यविधि नै बनाएर काम गर्न लागेको हो।

सशस्त्र प्रहरी बलले हेडक्वाटर हल्चोकमा सोमबार पत्रकार सम्मेलन गर्दै यस विषयमा जानकारी गराएको छ। सशस्त्रका प्रवक्ता तथा एसएसपी राजेन्द्र खड्काले सीमा स्तम्भको मर्मत सम्भार र पुन:स्थापनासम्बन्धी कार्यविधि–२०७९ तयार भइरहेको जानकारी गराए। उक्त कार्यविधि तयार भइसकेपछि सीमा मर्मतको काम गरिने उनले बताए।

कार्यविधि तयार भइसकेपछि भारतीय सीमा सुरक्षा बल एसएसबीसँगको समन्वयमा सीमा मर्मत र पुन:स्थापना गरिने बताइएको छ। हराएका तथा थप राख्नुपर्ने सीमा सम्तम्भ भए सोही अनुसार स्थापना गरिने, पुराना तथा मर्मत र रंग रोगन गर्नुपर्ने भए सोही अनुसार मर्मत गरिने सशस्त्रले जनाएको छ।

‘अहिलेसम्म कार्यविधि नै नभए पनि सशस्त्रले सीमा सुरक्षाको काम गरिरहे पनि अब कार्यविधि नै बनाएर सीमा स्तम्भवको मर्मत तथा पुन:स्थापना गरिँदा थप प्रभावकारी हुने हामीले विश्वास लिएका छौं’ प्रवक्ता खड्काले भने। सशस्त्रसँगकै समन्वयमा एसएसबीलेसमेत ६२७ वटा सीमा स्तम्भको मर्मत तथा रंगरोगन गरिएको सशस्त्रले जनाएको छ।

यदि सीमा पुन:स्थापना गर्नुपर्ने तथा नयाँ राख्नुपर्ने देखिएको अवस्थामा स्ट्रिप नक्साको सहयोगमा काम गरिने सशस्त्रले जनाएको छ। यसका लागि नापी विभागको सहयोगमा स्ट्रिप नक्सा ल्याई तालिम दिने काम समेत भइहेको बताइएको छ। सीमा सुरक्षाकै लागि सशस्त्रले अर्को पनि कार्यविधि बनाउँदै छ। सीमा सुरक्षाको सहजिकरण समितिको कार्यविधि बनाउने काम भइरहेको सशस्त्र हेडक्वाटरले जनाएको छ। यो कार्यविधि बनिसकेपछि भने स्थानीय स्तरमै समितिहरु गठन गरेर स्थानीयकै सहयोगमा सीमा संरक्षणको कार्यलाई अघि बढाइने सशस्त्रको भनाइ छ।

स्थानीयस्तरमै स्थानीयकै सहभागितामा समिति बनाएर काम गर्दा थप प्रभावकारी हुने भन्दै सशस्त्रले स्थानीय समिति बनाउन लागेको जनाएको छ। त्यसैगरी सीमा सुरक्षाकै विषय अध्ययन गराउने गरी सशस्त्र प्रहरी बलले तयार गरिरहेको छ। सीमा सुरक्षा र विपद् व्यवस्थापनलाई समेटेर पोस्ट ग्राजुएट डिप्लोमा (पीजीडी) को कोर्ष तयार पारेर अध्ययन गराउने तयारी भइरहेको छ। त्रिभुवन विश्वविद्यालयको समन्वयमा पाठ्यक्रम तयार पारेर सीमा तथा विपद्सम्बन्धी पीजीडी कक्षा सञ्चालन गरिन लागिएको हो।

सीमासम्बन्धी पीजीडी कक्षा अध्ययन गरेका सशस्त्र प्रहरी कर्मचारीहरु सीमा सुरक्षामा खटिँदा थप प्रभावकारी हुने बताइएको छ। सीमा सुरक्षाकै लागि बोर्डर एरिया डेभलपमेन्ट प्रोग्राम (बीएडीपी) अवधारण पनि कार्यन्वयनमा गराउनका लागि हल्चोकले काम गरिरहेको छ। सीमा सुरक्षाको मुख्य म्यान्डेट पाएको सशस्त्रले सीमा क्षेत्रमा हुने घटना तथा सीमास्तम्भको सुरक्षा र भावि रणनीतिका लागि बोर्डर रिर्सोस एनड रिसर्च सेन्टरको स्थापना गरेको छ। यो सेन्टरले सीमा क्षेत्रमा आवश्यक पर्ने जनशक्तिदेखि भावि रणनीति तथा योजना समेत बनाएर कार्यान्वयनका लागि पठाउने बताइएको छ। यसअघिसम्म सशस्त्रमा यो सेन्टर थिएन।

यसअघि सीमासम्बन्धी छुट्टै सीमा विभाग भए पनि केही समय सीमा विभागलाई कार्य विभागमै राखेर काम गरिएको थियो। तर अहिले सीमा विभागलाई छुट्टै विभागको रुपमा राखेर सशस्त्रले काम गरिरहेको छ। यो विभाग पुनर्गठन गरिएसँगै ४५ वटा सीमा सुरक्षा गुल्महरु स्थापना गरिएको छ। उक्त गुल्मको कमाण्ड डीएसपीले गर्नेगरी काम समेत सुरु भइसकेको छ।

१ वर्षमा १६२ वटा सीमा बैठक सम्पन्न
सीमा सुरक्षामा खटिएका सशस्त्र प्रहरी र छिमेकी देशका सीमा सुरक्षाकर्मीबीच बैठक पनि हुँदै आएको छ। यो एक वर्षको अवधिमा सीमा सुरक्षाका बारेमा सशस्त्रले १६२ वटा बैठक तथा छलफल सम्पन्न गरेको छ। सशस्त्रको तर्फबाट आईजी तथा एसएसबीको तर्फबाट डीजीबीचको समन्वयात्मक बैठक २०७९ सालमा नेपालमा सम्पन्न भएको थियो।
योबाहेक अन्य तहमा यो वर्ष नेपाल–भारतबीच १५३ वटा बैठक सम्पन्न भएका छन्।

नेपाल–चीनबीच भने ९ वटा बैठक सम्पन्न भएको तथ्यांक सशस्त्र हेडक्वाटरसँग छ। यी बैठकहरुमा सीमामा देखिएका समस्या, चुनौती र तिनको निराकरण तथा आगामी रणनीतिबारे छलफल भएका छन्। आगामी दिनहरुमा कसरी समन्य गरेर दुई देशका सुरक्षाकर्मीहरु सीमा सुरक्षामा खटिनेलगायतका विषयहरु छलफलमा हुने गरेको बताइन्छ।

बीओपी संख्या २४९ पुर्‍याइयो
सशस्त्र प्रहरीमा बलमा बोर्डर आउट पोस्ट (बीओपी) को संख्या हिजो आइतबारबाट २४९ पुगेको छ। यसअघिसम्म २२८ वटा बीओपी थिए। आइतबार मात्रै दक्षिण सीमा क्षेत्रमा २१ वटा बीओपी स्थापना गर्दै बीओपी संख्या २४९ पुर्‍याइएको हो।

आइतबार झापा, बारा, दाङ, बर्दिया, दार्चुलालगायतका जिल्लाहरुमा बीओपी स्थापना गरिएको छ। बीओपीअले आफ्नो क्षेत्रमा हुने गरेका सीमा सम्बन्धी अपराध, सीमा सुरक्षाका कामहरु गर्दै आएका छन्। सीमा सुरक्षाको मुख्य म्यान्डेड सशस्त्रको भएकाले कम जनशक्ति हुँदासमेत यसलाई सक्दो प्रयोग गरेर बीओपीको संख्या बढाएर सीमा सुरक्षाको काम भइरहेको सशस्त्रका आईजी राजु अर्यालले बताए।

दशगजा क्षेत्रका १६६ घरर टहरा हटाइयो
पछिल्लो एक वर्षको अवधिमा सशस्त्र प्रहरी बलले दशगजा क्षेत्रमा बनाइएका १६६ वटा घर टहराहरु हटाएको छ। दशगजा क्षेत्रको नो म्यान्स ल्याण्डमा बनेका ती संरचनाहरुलाई हटाइएको सशस्त्रले जनाएको छ।

त्यसैगरी बन्न लागेका १९ वटा भौतिक संरचनाहरुलाई रोक लगाइएको छ। सीमा अतिक्रमण गरेर लगाइएका १० स्थानमा ५९.८५ किमीमा लगाइएको खेतपाती समेत नष्ट गरिएको छ। करिब २४ किलोमिटर दशगजा क्षेत्रमा सरसफाइको कामसमेत गरिएको रेकर्ड सशस्त्र प्रहरीसँग छ।