कसरी सुल्झिएला गृह मन्त्रालयको उल्झन?

राजनीति

नेपाल लाइभ बिहीबार, माघ १९, २०७९ १६:१०

काठमाडौं– नेपाली नागरिकता पुनः प्राप्तिको प्रक्रिया पूरा नगरेको भन्दै सर्वोच्च अदालतले रवि लामिछानेको सांसद र मन्त्री नै खारेज हुने फैसला गरेपछि विगत एक सातादेखि गृह मन्त्रालय मन्त्रीविहीन छ। नेतृत्वविहीन भएको एक साता बितिसक्दा समेत गृहको उल्झन सुल्टिन सकेको छैन।

सरकारको नेतृत्व गरेको माओवादी केन्द्रको बटमलाइन अहिले नै गृह मन्त्रालय नछाड्ने छ भने राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) पहिला पनि आफूले गृह लिएकाले अहिले पनि पाउनु पर्ने लबिइङ गरिरहेको छ। नेकपा एमालेले पनि रास्वपालाई नै पुनः गृह दिनुपर्ने जोड गरिरहेको छ।

यिनै उल्झन नसुल्टिँदा अन्य मन्त्रालयको क्षेत्राधिकारमा नपरेका कामहरु समेत गृहको क्षेत्राधिकारमा रहेने ‘पावरफुल’ र निकै संवेदनशील र मन्त्रालय अहिले प्रधानमन्त्रीकै पोल्टामा छ।

सत्ता निर्माणको हिसाबकिताब गर्दा राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) को भागमा परेको शक्तिशाली मन्त्रालय सर्वोच्चको फैसलासँगै अहिले रास्वपाबाट खोसिएको छ। सुरुआती भागबण्डामा आफ्नो पार्टीले गृह पाएकाले अहिले पनि पाउनुपर्ने जबरजस्त दाबेदारी रास्वापाले कायमै राखेको छ।

गत शुक्रबार सर्वोच्च अदालतले नेपाली नागरिक नै नरहेको ठहर गरेपछि मन्त्री र सांसद दुवै पद गुमाएका लामिछानेले आइतबार पुन: प्रक्रिया पूरा गरेर नागरिकता लिएका थिए। त्यसपछि प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’लाई भेट गरेर तत्कालै आफूलाई गृहमन्त्रीको शपथ खुवाउन भनेका थिए। गृहमन्त्री नपाए सरकारबाट बाहिरिनेसम्मको चेतावनी लामिछानेले दिएका थिए।

चेतावनी दिए पनि अहिलेसम्म रास्वपाले सरकार भने छोडेको छैन। रास्वपाले बिहीबार केन्द्रीय कमिटी बैठक डाकेको छ। गृह मन्त्रालयबारे उत्पन्न विवाद कसरी हल गर्ने तथा सरकारबाट फिर्ता हुने वा रहिरहने भन्ने विषयमा छलफल हुनसक्ने संकेत देखिएको छ।

रास्वपाका सभापति लामिछानेले बैठकबाट बोल्ड निर्णय हुनसक्ने संकेतसहित सामाजिक सञ्जाल फेसबुकमा लेखेका छन्, ‘अब मलाई भन्न बाँकी, गर्न बाँकी, लेख्न बाँकी केही भए भनिहाल्नु होला, गरिहाल्नु होला, लेखिहाल्नु होला। मेरो मौनता आजसम्मका लागि मात्रै हो। म अभिमन्यु होइन।’

यही विषयलाई लिएर अहिले रास्वपा दुई धारमा विभाजित छ। रास्वपाका एक केन्द्रीय सदस्यले नेपाल लाइभसँग भने, ‘हामी त सुरुदेखि नै सरकारमा जानु हुन्न भन्ने लाइनमा थियौं। त्यहाँमाथि पार्टी सभापतिमाथि प्रश्न उठ्नु र अदालतको फैसलापछि गैरसांसद समेत भइसकेकाले उहाँलाई नै पुनः मन्त्री बनाउँदा राम्रो सन्देश नजाने भएकाले सरकारमा सहभागी हुनुहुन्न भन्ने लाइन पार्टीमा अहिले पनि यथावत छ।’

पार्टी सभापति रवि गैरसांसद भइसक्नु र प्रधानमन्त्री समेत सकारात्मक नभएपछि रास्वपाले डीपी अर्याल वा विराजभक्त श्रेष्ठलाई गृह मन्त्रालयमा पठाउने गरी भित्री रुपमा लबिइङ समेत गरिरहेको रास्वपा स्रोतले बतायो। रास्वपाको उक्त लबिइङ समेत पार लाग्ने अवस्था अहिले देखिँदैन।

माओवादी केन्द्रले रविको मुद्दामा सर्वोच्चले गरेको फैसलाको पूर्णपाठ नआएसम्म गृह मन्त्रालय कसैलाई नदिने निर्णय गरेको छ। ‘प्रधानमन्त्री मात्रै हाम्रो हुने। गृह, अर्थ, परराष्ट्रजस्ता महत्त्वपूर्ण मन्त्रालयले अरुले लिने! त्यसमाथि सभामुख र राष्ट्रपति समेत अर्कै दलबाट हुँदा कमजोर प्रधानमन्त्री बन्ने भएकाले कुनै हालतमा पनि गृह नछाड्न’ भन्दै प्रचण्डमाथि दबाब भएको थियो। सोही अनरुप सर्वोच्चको पूर्णपाठ नआउन्जेलसम्म आफैंले गृह राख्ने निर्णय प्रचण्डले गरेका छन्।

यता, सत्ता गठबन्धनको प्रमुख दल नेकपा एमालेले पनि सार्वजनिक रुपमै रविलाई पुनः गृहमन्त्री बनाउनुपर्ने अभिव्यक्ति दिइरहेको छ।

एमाले अध्यक्ष केपी शर्माले ओलीले बिहीबार समेत रविलाई गृहमन्त्री बनाउनुपर्ने खालको अभिव्यक्ति दिएका छन्। ‘कसलाई बनाउने भन्ने कुरा राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीको कुरा हो। हामीले गृह मन्त्रालयको जिम्मेवारी उसलाई दिएका हौँ। त्यो पार्टीले रवि लामिछानेलाई पहिले तोकेको हो। त्यसअनुसार बनाएका हौँ,’ बिहीबार विराटनगर विमानस्थलमा पत्रकारहरुसँग कुरा गर्दै ओलीले भने, ‘फेरि पनि रवि लामिछानेलाई नै दिनुपर्छ भन्छ भने त्यो उसको कुरा हो। हामीले गृह मन्त्रालय उसलाई दिएका हौँ।’

एमालेका एक नेताले पनि रास्वपाले नै गृहमन्त्री पाउनुपर्ने बताएका छन्। ‘छानबिनको क्रममा रहेको र गैरसांसद समेत भएकाले नैतिकताको कुरा आउँछ नै। त्यो कुरा रास्वपा तथा व्यक्तिमा भर पर्ने कुरा भयो। नत्र पहिला पाएको रास्वपाले नै हो । अहिले पनि यसैले पाउनुपर्छ’ एमालेका एक नेताले भने।

सबैभन्दा ठूलो दल कांग्रेसको समेत समर्थन पाएकाले प्रचण्ड अहिले कम्फर्टेबल जोनमा छन्। रास्वपा र एमाले भने सफ्टकर्नर पोजिसनमा छन्। त्यसकै फाइदा उठाउँमा प्रचण्ड एमाले, रास्वपालाई पाखा लगाएर गृहमन्त्री आफ्नै पार्टीबाट बनाउन खोजेको भन्ने पनि विश्लेषण गरिन्छ।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

नेपाल लाइभ Nepal’s independent digital media. Offers quick current affairs update, analysis and fact-based reporting on politics, economy and society.http://nepallive.com

लेखकबाट थप

विभाजनको शृङ्खला रोकेर एकताको प्रक्रिया सुरु भएको छ : अध्यक्ष दाहाल

एमाले हात्तिको बथान हो, नाङ्लो ठटाउँदैमा तर्सिने अवस्था छैन : ओली

एमाले ‘कागले कान लग्यो भनेर कागको पछि कुद्ने’ पार्टी होइन : प्रधानमन्त्री ओली